Yüksek maliyetli 25 fabrikasını satışı gündemde olan 3 fabrikasıyla ayakta tutan Türk Şeker sıkıntıda. Satışlar olursa kurumun 2 YTL'nin altında üretim yapamayacak.
Özelleştirme sürecindeki Türk Şeker Fabrikaları'ndan üçünün satışı söz konusu. Adı geçenler arasında Bor, Ereğli ve Ilgın Fabrikaları geliyor. Düşük maliyetle üretim yapan ve kârlı olan bu üç fabrikanın satışı ise geride kalan tesislerin yaşam şansını tehdit ediyor. Çünkü bu yıl 680 bin ton pancar işleyecek olan Ilgın Fabrikası 1.15 YTL, 760 bin ton pancar işleyeceği tahmin edilen Ereğli Fabrikası 1.12 YTL, 365 bin ton pancar işleyecek olan Bor Fabrikası da 1.23YTL'ye şekeri mal ediyor. Türk Şeker bünyesinde bulunan 25 şeker fabrikası içinde kapasitesi yüksek ve düşük maliyetle üretim yapan bu fabrikaların satışı, 2006'da kamunun şekeri 2 YTL'ye mal etmesi demek. Kaçak şeker sınırları zorlar, özel fabrikalar fiyatı düşürürken Türk Şeker'in 2 YTL maliyetle ürün satmasının mümkün olmayacağını savunan Şeker- İş Sendikası Başkanı İsa Gök, bu noktada sosyal sorumluluğun devreye gireceğini savunuyor. Kârlı 3 tesisin satışınınen az 5 fabrikanın kapanmasına yol açacağını savunan Gök, "Pancar kotasının sürekli azalması ile şeker fabrikaları yüzde 60 kapasite ile çalışıyor. Tam kapasite ile çalışılırsa 120 gün olması gereken ortalama kampanya süresi 80 güne kadar geriler. Bu fabrikaların satışından sonra korkarım ki 30-40 güne kadar gerileyecek. Bu da birim maliyetlerini olağanüstü artıracağı için serbest piyasa koşullarında bir çok fabrikamız çalışamaz hale gelecek. Pancar ve şeker dolaylı olarak 6 milyon insanımızı ilgilendiriyor. Bazı yöreler sadece bu fabrikalar ile ayakta duruyor. Fabrikanın kapanması bu insanları terörün ve göçün kucağına atar" diyor.
2 YTL'LİK ŞEKERİ KİM ALIR? Rakamlar, Gök'ün sözlerini doğruluyor. Çünkü yüksek verimli fabrikaların satılmasından sonra geriye kalacak Çarşamba, Ağrı, Erciş, Malatya, Muş, Kars gib fabrikalarda 1.60 YTL ile 1.98 YTL arasında olan şeker maliyetinin 2 YTL'nin altına inmesi mümkün görünmüyor. Bugün 1.32 YTL ortalama maliyete
rağmen piyasada ürün satmakta zorlanan ve özel şeker fabrikalarının rekabetine direnemeyen Türk Şeker'in böyle bir durumda ayakta kalması ise zor. Fabrika çıkış fiyatının 2 YTL olması demek, tüketiciye gelene kadar bu rakamın 2.5-3 YTL'ye fırlaması demek. Oysa Türkiye'de çok büyük bir pancar üretimi ve şeker kapasitesi bulunuyor. Toplam kurulu kapasitenin 4 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Sadece Türk Şeker yılda 9 milyon ton pancar işliyor ve 1 milyon ton şeker üretimi yapıyor. Özel sektörün üretimi ise 500 bin ton civarında... Yaklaşık 350 bin ton da nişasta bazlı şeker üretimi söz konusu. Türkiye'nin toplam tüketimi ise 2 milyon 300 bin ton. Yani neredeyse başabaş bir durum var. Fakat son 2 yıldır özellikle artan kaçak şeker nedeniyle Türk Şeker'in elinde stok kalıyor. Bu da her yıl ekilecek pancar kotasını ve dolayısı ile şeker üretimini düşürüyor.