Ülke genelinde ölüme neden olan 10 hastalık sıralamasında iskemik kalp hastalıkları yüzde 21.7 ile ilk sırada. Bunu beyin hastalıkları izliyor. Her iki hastalıkta da kır-kent ya da kadın-erkek ayrımı yok.
Başkent Üniversitesi liderliğinde Sağlık Bakanlığı için yapılan çalışmada, Türkiye'de ulusal, kırsal ve kentsel alanda ölüme neden olan ilk 10 hastalığın dağılımında birinci sırada kalp ve dolaşım sistemi hastalıklarının olduğu belirtildi. Özellikle iskemik kalp ve beyin hastalıklarının ciddi sorun oluşturduğu raporda, en büyük eksiklik olarak yetersiz veri toplama gösterildi. Rapora göre, hipertansiyon, sigara kullanımı, kolesterol yüksekliği, obezite gibi ana risk faktörlerinin önlenmesi ve egzersiz yapma alışkanlığının kazanılmasıyla bu hastalıklarda 300 binden fazla ölüm engellenebilir.
CİNSİYETE GÖRE SIRA DEĞİŞİYOR Türkiye'de tüm yaş gruplarında ölüme neden olan ilk 20 hastalığın cinsiyetlere göre yüzde dağılımında ise kadınlar ve erkekler arasındaki farklara dikkat çekiliyor. Buna göre her zaman sandığımızın aksine erkeklerde ölümlerin yüzde 20.7'si, kadınlarda ise yüzde 22.9'u iskemik kalp hastalıklarına bağlı. İkinci sırada olan serebrovasküler hastalıklardaki bu yüzdeler erkeklerde yüzde 14.5, kadınlarda yüzde 15.7 oldu. Erkek ölümlerinde KOAH'a bağlı solunum sistemi hastalıkları yüzde 7.8 ile üçüncü sırada yer alırken oran kadınlarda yüzde 3.5. Her iki grupta da trafik kazaları önemli ölüm nedenleri arasında; erkeklerde 8, kadınlarda 14. sırada. Erkek ölümlülüğünde 16. sırada olan tüberküloz ise kadınlarda ilk 20 arasında yok.
DOĞUDA İSHAL, KUZEYDE KANSER Araştırmadaki bölgesel saptamalara gelince. Tümünde ilk sırada iskemik kalp hastalıkları var. Peki farklar hangi hastalıklarda ortaya çıkıyor? Doğu Bölgesi ishalle seyreden hastalıkları hâlâ çözememiş olmasıyla dikkat çekiyor. Doğuda ölüme neden olan ilk 10 hastalık içinde yüzde 3.5 ile bu hastalıklar 6. sırada. Diğer bölgelerde ishal ilk 10 arasında yok. Doğuda yüksek olan diğer ölüm nedeni de perinatal nedenler yani doğum sırasında meydana gelen ölümler. Türkiye ortalamasında yüzde 5.8 olan perinatal nedenler Doğu'da yüzde 13.1 ile ikinci sırada. Kuzeyde ilk onda diğer bölgelerden farklı olarak giren hastalık yüzde 1.4 ile mide kanseri. Diğer hastalıkların dağılımında büyük farklılıklar gözlenmiyor.
RUHUMUZ DA AĞRIYOR Araştırmada, hem kentsel hem de kırsal alanda ruh sağlığı hastalıklarının önemli bir yük oluşturduğu vurgulandı. Ruh hastalıklarının uzun süreli olması tedavilerinin de pahalı hale gelmesine neden olurken toplumda sağlığın psikososyal yönünün göz ardı edildiğini de ortaya koyuyor. Zira Türkiye'de hale ruh sağlığı hakkında yaygın inanış ve uygulamalar var. Sorun yaşayan, genellikle gizleme eğiliminde. Ruh hastalıklarında yüzde 8.4 ile ilk sırada ağrı bozuklukları var. Ama oran kadınlarda yüzde 11.3 ile daha yüksek. İkinci sırada ise yüzde 4 ile depresif nöbetler var. Kadınlar bu hastalıkta da yüzde 5.4 ile erkeklerden önde. Tüm ruh sağlığı bozukluklarında kadınların yüzdesi erkeklerin önüne geçerken sadece alkol bağımlılığında erkekler yüzde 1.7 ile kadınların önünde.
