Yurtdışı hizmet borçlanma bedellerinin artırılması
SSK Başkanlığı, yurtdışı hizmet borçlanma bedellerinin 2 dolardan 5 dolara çıkarılmasıyla, yurtdışı hizmet borçlanması yapanlarla yurtiçinde çalışanlardan kesilen primlerin eşitlenmesine çalışıldığını, bu yolla, sosyal güvenlik kuruluşlarının olumsuz etkilenmelerinin az da olsa giderilmesinin amaçlandığını bildirdi.
SSK Başkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, 2002 yılı istatistiklerine göre yurtdışında 3 milyon 551 bin 544 Türk vatandaşının bulunduğu, bu kişilerden 192 bin 773'ünün 7 Haziran 1978 tarihinden beri borçlanma hakkından yararlandığı belirtildi.
Bu kişilerin büyük çoğunluğunun bulunduğu Avrupa ülkeleriyle sosyal güvenlik sözleşmeleri imzalandığı için sosyal güvenlik haklarının teminat altına alındığı ifade edilen açıklamada, bunun yanısıra yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarına borçlanma imkanı da getirildiği anımsatıldı.
Açıklamada, Türkiye'deki sosyal güvenlik kurumlarının, ikinci bir aylık almak amacıyla yapılan yurtdışı borçlanmaları sonunda, hak sahiplerine aylık ve sağlık yardımları sunduğu kaydedildi.
10 Mayıs 2005 tarihine kadar ki uygulamalarda yurtdışında çalışan Türklerin borçlanma taleplerinde, borçlanacakları her gün için 2 dolar tahsil edildiği dile getirilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
''Her bir gün için 2 dolardan 9 bin gün borçlanan bir vatandaşımızın kuruma ödediği 18 bin dolar iken, aynı sürede (25 yıl boyunca) isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyen Türkiye'deki vatandaşımızın kurumumuza ödediği prim 68 bin dolardır. Türkiye'de fiilen çalışan ve asgari kazançtan prim ödeyen sigortalı vatandaşımızın 25 yıl boyunca kuruma ödediği prim ise 91 bin dolar olarak hesaplanmaktadır.
Bu durum Türkiye'de çalışan vatandaşlarımız ile yurtdışı hizmet borçlanması yapan vatandaşlarımız arasında ciddi bir eşitsizlik yarattığı gibi sosyal güvenlik kuruluşlarının aktueryal dengelerini de olumsuz etkilemektedir.''
''40 AYDA GERİ ALIYORLAR''
Açıklamada, yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlananların günlük 2 dolar olarak ödedikleri borçlanma bedellerini aylıkları bağlandıktan sonra yaklaşık 40 ay içerisinde geri aldıkları, oysa bu kişiler ve hak sahiplerinin kurumdan ortalama 35 yıl aylık aldıklarına dikkat çekildi.
Yurtdışı borçlanmasında günlük 2 dolar karşılığı 2 milyon 681 bin 600 lira ödenirken, halen SSK'da prime esas alt kazanç tutarında prim ödeyen sigortalı için günlük 5 milyon 457 bin 150 lira işveren ve sigortalı prim kesintisi, Bağ-Kur'da da asgari olarak günlük 5 milyon 366 bin 670 lira prim kesintisi yapıldığı vurgulanan açıklamada, şöyle denildi:
''Bütün bu veriler göz önünde bulundurularak, sosyal güvenlik kurumlarının talebi ve Bakanlar Kurulu Kararı ile günlük borçlanma miktarının 5 dolara çıkarılması suretiyle yurtdışı hizmet borçlanması yapanlarla yurtiçinde çalışan vatandaşlarımızdan kesilen primler arasında eşitlik sağlanmaya çalışılmış, böylece sosyal güvenlik kuruluşlarının olumsuz etkilenmelerinin az da olsa giderilmesi amaçlanmıştır.
Günlük borçlanma tutarı 5 dolara çıkarılmasına rağmen, 9 bin gün borçlanan yurtdışında çalışan bir vatandaşımız 45 bin dolar ödeyerek, yurtiçinde isteğe bağlı sigortalı olan vatandaşımızdan 23 bin dolar, aktif çalışan sigortalımızdan 46 bin dolar daha az kuruma prim ödemektedir.''