|
 |
 |
 |
 'ABD'nin niyeti açık'
ABD'nin muhafazakar düşünce kuruluşlarından Nixon Center'ın Uluslararası Güvenlik ve Enerji Programı Direktörü Zeyno Baran, ABD'nin, Türkiye'nin çevresindeki bölgeyi Irak ile başlayarak değiştirme niyetinde olduğunu ve Türkiye'nin daha aktif bir politika izlemek zorunda kalacağını söyledi.
Washington'da Amerikan-Türk Konseyi (ATC) ve Atlantik Konseyi tarafından düzenlenen panelde konuşan Baran, ABD Başkanı George W. Bush'un yemin töreni konuşmasında, demokrasinin yayılmasının öneminden bahsettiği bir ortamda Türkiye'nin nerede durduğunu iyi seçmesi gerektiğini ve bu konumun, stratejik ortaklığın devamında belirleyici olacağını kaydetti.
Baran, ABD'nin Irak Savaşı'nı neden başlattığını anlamanın önemine işaret ederken, ''ABD, bölgede statükonun 11 Eylül'ü yarattığına, terörist ürettiğine inanıyor. ABD'nin niyeti açık. O da Türkiye'nin çevresindeki bölgeyi değiştirmek'' dedi.
Türkiye'nin bölgede, özellikle Rusya ile ilişkilerini son dönemde yakınlaştırmasıyla ''statükodan yana bir güç'' olarak algılanması eğiliminin bulunduğunu söyleyen Baran, ''hem Türkiye hem de Rusya, bölgede değişimden rahatsız ve statükoyu korumak istiyor'' diye konuştu.
Zeyno Baran, bu durumda Türkiye'nin ABD ile ''stratejik ortaklığını'' sürdürmesinin zorluğuna işaret ederek, ''eğer Türk ordusu Irak'ta veya gelecek başka girişimlerde etkili bir şekilde kullanılamazsa, bu ortaklığın nereye gittiği açık değil'' dedi. Baran, NATO üyesi bir ülke olarak Türkiye'nin Rusya ile yakın politikalar izlemesinin, uzmanları endişelendirdiğini de söyledi.
Zeyno Baran, ABD'nin Irak'taki faaliyetlerinin Türk yetkililer tarafından ''soykırım'' olarak nitelenmesinin ardından bu yıl ABD kongresinde ''daha zorlu bir'' sözde Ermeni soykırımı tasarısı görülmesinin mümkün olduğunu da kaydetti.
Baran, ABD-AB ilişkilerinde de Türkiye'nin bir rol oynayabileceğini belirtirken, ''seyirci kalmak Türkiye'nin seçeneği değil. Olayların gelişmesini bekleyip neye katılıp katılmayacağını seçmek Türkiye için söz konusu olamaz. Türkiye, daha aktif bir rol almalı'' dedi.
ABD-AB TÜRKİYE İÇİN İKİLEM
Amerikan-Türk Konseyi (ATC) Savunma ve Güvenlik İlişkileri Komite Başkanı Preston Hughes ise Türkiye için bir yandan Avrupa ile entegrasyon sağlamaya çalışırken diğer yandan ABD ile yakın bağları
korumanın bir ikilem olduğunu savundu.
Avrupalılar'ın 50 yıldır, güç siyaseti yerine hukuk, ikna ve tek taraflılık yerine çok taraflılığa ağırlık verdiği, buna karşılık ABD'nin aynı dönemde tek taraflı güç kullandığı yönündeki görüşlere işaret eden Hughes, bu perspektif farklılığının Türk dış politikası ve savunma uzmanları için sıkıntı yaratacağını kaydetti. Hughes aynı şekilde Türkiye'nin bazı dış politika önceliklerinin AB tarafından aynı hassasiyetle paylaşılmamasının da sıkıntı yaratabileceğini belirtti.
Türk savunma çevrelerinin bir yandan ABD bir yandan AB savunma endüstrisiyle nasıl işbirliği yapacağı sorusunu dile getiren Hughes, örneğin AB'nin Çin'e silah ambargosu kaldırma kararının AB ile ABD arasında gerginlik yaratacağını hatırlattı ve bu durumda Türkiye'nin de hangi tarafta olacağını seçmek zorunda kalacağını kaydetti. Hughes, herşeye rağmen ABD'nin, Türkiye'nin AB üyeliğine güçlü destek verdiğini ve Türkiye'nin bazı konularda baskı altında kalacağını anlamasının önemli olduğunu belirterek, ''ne biz ne de Türk dostlarımız, Türk-Amerikan işbirliğinin yararlarına ilişkin görüşümüzü kaybetmeliyiz'' dedi.
Zaman zaman her iki tarafta da ilişkiler konusunda hayal kırıklıkları olabildiğine işaret eden Hughes, örnek olarak Türkiye'nin Kuzey Irak'taki PKK varlığına karşı ABD'den beklediği yardımı görememesini ve ABD'nin de Irak Savaşı öncesinde Türkiye'den kuzey cephesi açamamasını gösterdi. Preston Hughes, ''ancak iki ülke, paylaştıkları değerleri ve demokrasi kararlılığını unutmamalı. Ne yaparsak yapalım, köprüleri yakmayalım'' diye konuştu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
