|
 |
 |
 |
|
| Irak'taki Şii blok kalıcı mı?
|
|
Pazar günü Irak'taki seçimden Şii ittifakının birinci çıkması bekleniyor. "Kazanırsak hükümet laik olacak" diyen Şiiler'in takiyye yaptığını düşünenler çok. Asıl endişe, ittifakın kimi başbakan atayacağı ve iktidarda kalmayı başarıp başaramayacağı....
Sandıktan zaferle çıkması beklenen Iraklı Şiilerin listesinde laikler, din adamları, aşiret reisleri, Türkmenler ve hatta Hıristiyanlar var. Iraklı Şiiler, din adamlarının devlet yönetiminde yer almayacağı ve hükümetin laik olacağı konusunda ortak tutum açıkladı. Bunun takiyye mi, samimi mi olduğu seçim sonrası belli olacak. Ama bakalım Ayetullah Sistani tarafından da desteklenen Birleşik Seçim İttifakı, seçim sonrasında birarada kalabilecek mi? Iraklı Şiiler'in bu haftasonu yapılacak genel seçimden galip çıkacağına kesin gözüyle bakılıyor. Ancak hâlâ bilinmeyen, sandık için yapılan geniş yelpazeli ittifakın, seçim sonrasındaki başbakanlık yarışında birarada kalıp kalmayacağı. Iraklı Şiiler'in ruhani lideri Ayetullah Sistani tarafından desteklenen Birleşik Irak İttifakı, aslında birçok anlamda Arap coğrafyasında daha önce görülmeyen "çoğulcu" bir yapıyı yansıtıyor. Irak nüfusunun % 60-65'ine sahip Şiiler, "tek tip" değil: farklı siyasi ve sosyal kökenden geliyor. İttifak da buna göre laikler, din adamları, aşiret reisleri, şehirli profesyoneller, Türkmenler ve hatta Süryani ve Hıristiyanlar'ı barındıran geniş bir yelpazeyi temsil ediyor.
ORTAK BAŞKAN ADAYI
Şii İttifakı'nın bir diğer ilginç yönü, seçim öncesi imzaladığı bir deklarasyonla din adamlarının devlet yönetiminde yer almayacağı ve hükümetin laik olacağı konusunda "bağlayıcı" bir karar almış olması. Iraklı Şiiler, Saddam döneminde çok zulüm gördüklerini, şimdi tek isteklerinin demokrasi ve ibadet özgürlüğü olduğunu söylüyor. Bu tezi desteklemek için de Necefli 75 yaşındaki Sistani'nin hayatı boyunca İran rejimine muhalif durduğunu ve İran devriminin mimarı Ayetullah Humeyni'den farklı bir devlet anlayışına sahip olduğunu hatırlatıyorlar. Gerçekten de farklı bir dini ekolden gelen ve geçmişte Humeyni'nin Vilayet El Fıkıh kavramına karşı çıkan Sistani, din adamlarının "kirli" sayılan siyasetin dışında kalması gerektiğini savunuyor. Seçimle ilgili tek fetvasında tüm Iraklılar'ın oy atması gerektiğini söyledi. Buna karşın Şiiler'in bu söylemi, Türkiye gibi laikliğe önem veren çevreler ve Irak'ın "İran yanlısı bir Şii din devleti" olacağından korkan çevre ülkelerinde kuşkuyla karşılanıyor. Iraklı Şiiler'in "takiyye" yaptığından korkanlar, Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi lideri Abdülaziz el Hekim ve diğer din ağırlıklı partilerin herşeye rağmen perde arkasında "ağırlıklı" rolü olacağını söylüyor. Bu partilerin İran'la yakın ilişkileri de "İran etkisi" endişesini güçlendiriyor. Sandıktan zaferle çıkması beklenen İttifak'ın, seçim sonrası 275 kişilik Irak meclisinden "ortak" bir başbakan adayı çıkaracağı ise kuşkulu. İttifak eğer dağılmazsa, başbakanlık için adı geçen isimler Adil Abdel Mehdi, İbrahim Caferi, Ahmet Çelebi ve Hüseyin Şahristani. Buna karşın Şiiler'in seçim için kurduğu koalisyon sandık sonrası dağılırsa, rakip listeden aday olan mevcut Başbakan İyad Allavi ya da Irak cumhurbaşkanlığı için aktif lobi çalışmaları yapan Celal Talabani'nin de şansı yükselmiş olur.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
