Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, YTL'ye geçiş hazırlık çalışmalarının planlandığı şekilde yürütüldüğünü ve tamamlanma aşamasına geldiğini, sistemin genelini etkileyecek herhangi bir sorunla karşılaşmayı beklemediklerini söyledi. Serdengeçti, ''bankacılık sektörü (bu operasyona en iyi hazırlanan sektörlerden biridir) diyebiliriz'' dedi
KURUM BAZINDA
Serdengeçti, YTL'ye geçiş sürecinin kurum bazında ele alınması durumunda Maliye Bakanlığı'nın yazar kasaların YTL'ye uyumlu hale getirilmesi, vergi iadesi bildirimleri, özel ve kamu kesimi muhasebe kayıt sistemi ile beyanname, belge ve bildirim düzeni, 31 Temmuz 2004 tarihinden itibaren satın alınacak yazar kasalar için yüzde 100 oranında amortisman ayrılması, KDV hesaplamasında uyulacak esaslar ve diğer konularda gerekli tüm düzenlemeleri yaptığını söyledi.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın anonim şirket hisse senetlerinin asgari itibari değerinin 1 yeni kuruşa yükseltilmesi için gerekli yasa tasarını hazırladığı ve bu yasanın 15 Aralık 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandığını ifade eden Serdengeçti, şöyle devam etti:
''Etiket ve tarifelerde çift fiyat gösterilmesi konusunda genelgeler yayınladı. Bilindiği gibi, bu kurala uymayanlar hakkında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ve belediyeler tarafından yaklaşık 143 YTL tutarında para cezası uygulanacak.
SPK, İMKB bünyesindeki piyasaların işleyişine ilişkin esasları tespit etti, 1.000.000 TL (nominal) eşittir 1000 adetten oluşan 1 lotu, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 1 adet eşittir 1 lot eşittir 1 YTL (nominal) olacak şekilde değiştirdi, 30 ve 31 Aralık 2004 tarihinde İMKB'de işlem yapılmamasına karar verdi.'' DİĞER HAZIRLIKLAR NE AŞAMADA?
Teknik çalışmalar konusunda da planlanan aşamaya gelindiğini söyleyen Serdengeçti, bankacılık sisteminde bilgi işlem programlarında yapılan değişikliklerin Kasım ve Aralık aylarında test çalışmaları başarıyla tamamlandığını vurguladı.
Şu anda tanıtım kampanyasının üçüncü aşamasında olduklarını, bu aşamanın, YTL kullanım alışkanlığının yerleşmesine kadar devam edeceğini belirten Serdengeçti, şöyle dedi:
BANKALAR NE KADAR HAZIR?
Serdengeçti, YTL ile ilgili kanun'un 31 Ocak 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanmasından bu yana bankaların çok yoğun bir şekilde çalıştığını, bu amaçla Türkiye Bankalar Birliği bünyesinde özel çalışma grupları oluşturulduğu, hem Merkez Bankası'nın hem de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) hazırlıkların her aşamasını yakından izlediğini söyledi.
Elektronik fon transferi (EFT) ve elektronik menkul kıymet transferi sistemi (EMKT) ile diğer bilgi işlem programlarında yapılan değişikliklerin test çalışmalarının Kasım ve Aralık aylarında başarıyla tamamlandığını hatırlatan Serdengeçti, şöyle dedi:
''EFT sistemindeki ödeme tutarlarında 15 hane YTL için, 2 hane de yeni kuruş için kullanılacak. Ana bilgisayarlar ve aktarıcı bilgisayarlar arasındaki bağlantılar ve uyum tamamlandı. 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren para transferlerimizi de YTL üzerinden yapabileceğiz.
EFT ve EMKT'nin dışında POS uygulamalarında, çek ve senet uygulamalarında, kredilerde, dış işlemlerde ve muhasebe uygulamalarında hazırlıklar tamamlandı. En son 10 Aralık tarihinde bankalar ile yapılan geniş katılımlı bir toplantıda durum değerlendirmesi yapıldı. Bankacılık sektörü (bu operasyona en iyi hazırlanan sektörlerden biridir) diyebiliriz.''
ŞİRKETLER NE KADAR HAZIR?
''İş dünyasının da bu operasyon için yapması gereken çok önemli hazırlıklar vardı. Bunların önemli bölümü tamamlandı'' diyen Serdengeçti, ''örneğin, tüm yazılımların, yazar kasaların ve fiyat gösteren ölçü ve tartı aletlerinin YTL'ye uyumlu hale getirilmesi gerekmekte.
Merkez Bankası bu konuda muhasebe paket programı üreten yazılımevlerine her türlü teknik desteği sağladı. Bundan başka, etiket ve tarifelere çift fiyat konulması hazırlıklarının 31 Aralık 2004 tarihine kadar tamamlanması gerekiyor'' dedi.
Yazar kasalar için Maliye Bakanlığı'nın bundan aylar önce, 15 Mayıs tarihinde yayımladığı Tebliğ'de 31 Mart 2005 tarihine kadar süre verdiğini belirten Serdengeçti, şöyle dedi:
''Ancak, bu dönüşüm için Mart ayı sonunu beklememek lazım. Ne gerekiyorsa şimdiden yapalım. Bir de bildiğiniz gibi bazı yazar kasalar YTL'ye uyumlu hale getirilemeyecek kadar eski. Bunların değiştirilmesi gerek. Bu konuda yapılan bir kanun değişikliği ile, 31 Temmuz 2004 tarihinden itibaren satın alınan yazar kasalar için yüzde 100 oranında amortisman ayırma yani gider yazabilme imkanı sağlandı.''
Serdengeçti, bir başka hususun, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren tüm muhasebe kayıtları ve faturalar YTL üzerinden düzenleneceğinden, muhasebe programlarının da YTL'ye uyumlu hale getirilmesi gerektiğini bildirdi.
Süreyya Serdengeçti, ''ayrıca, şirket içi bilgilendirmeler-kasiyerlerin eğitimi gibi-ne kadar yoğun olursa, bu geçişi o kadar kolay ve sorunsuz olarak atlatırız diye düşünüyoruz'' dedi.
''BAZI AKSAKLIKLAR OLDU AMA BUNLAR ÖNEMLİ ŞEYLER DEĞİLDİ''
Hazırlıklar sırasında, bu kadar önemli bir operasyonda tabii ki bazı aksaklıkların olduğunu anlatan Sendengençti, ''ama bunlar önemli şeyler değildi'' dedi.
Serdengeçti, şöyle devam etti:''Zahmetli bir süreç olan kamu ihale süreci madeni paralarda kısa bir gecikmeye yol açtı, euro madeni paralarla benzerlik sorunu kısa sürede halloldu. Bir kamu bankasındaki bilgi işlem sorunlarının da abartıldığını gördük. Ne kadar iyi program ve projeler ortaya konursa konsun, her zaman bunların başarısız olacağını veya aksayacağını düşünenler çıkabiliyor.
Nitekim bu türden aksaklıklar çıktığında, 'YTL işi olmaz', ya da 'ertelenir' diyenler oldu. Zaten 2003 sonbaharında Yeni Türk Lirası'na geçileceği açıklandığı zaman, hemen ilk reaksiyon olarak, 'yapılamaz, edilemez' diyenler de olmuştu.''