|
 |
 |
 |
 |
|
Diktatörlük mü getirir, yoksa istikrar mı?
Başkanlık sistemi tartışmaları, hukukçular arasında, 'diktatörlük mü, istikrar aracı mı' tartışmasını yeniden gündeme getirdi. Anayasa hukukçuları arasında çoğunluğu oluşturan ve "sistemin diktatörlüğe daha açık olduğunu savunan" gruptan Prof. Dr. Zafer Üskül, "Devlet başkanının padişah gibi davranmasıyla sonuçlanabilir" uyarısında bulundu. Türkiye'nin parlamenter sistemde uzun bir deneyimi olduğunun altını çizen
ÜSKÜL: ÖZAL DÖNEMİ GİBİ OLUR
Prof. Dr. Üskül şöyle devam etti: "Parlamenter sistemin istikrara aykırı bir sistem olduğunu söylenemez. Asıl istikrarsızlığı başkanlık sistemi getirir. Başkanlık sistemi içinde diktatörlük potansiyeli taşıyan bir sistem. Böyle bir potansiyel, sistemin içinde gizliyse, tek bir kişinin yönetimi eğilimi ortaya çıkacaktır. Birçok Avrupa ülkesinde parlamenter sistem uygulanıyor. Siyasi partiler koalisyon kuruyor ama, istikrar bozulmuyor. Almanya'da istikrarsızlık mı var? Bu istikrarsızlık sorununu siyasi partilerde aramak gerekiyor. Sistemin içinde bu var. Sistem, ABD dışında çok başarıyla uygulanabilmiş değildir. ABD'de siyasi partilerin parlamenterler üzerinde baskısı yoktur, kararlar farklı çoğunlukla alınabiliyor, denetim ve denge kurulmuş. Ama kurtarıcı arama eğilimi fazladır. Dolayısıyla sistem, çok kolaylıkla devlet başkanının padişah gibi davranmasıyla sonuçlanabilir. Özal'ın Cumhurbaşkanı, ANAP'ın Meclis çoğunluğunda olduğu dönemde denendi. Özal ülkeyi tek başına yönetti. Bir de sistem olursa, olacakları tahmin etmek zor değil.
AKTAN: MİLLETVEKİLLERİ ROBOT
Başkanlık sistemini istikrar aracı olarak gören az sayıdaki hukukçudan Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr Coşkun Aktan ise, bir makalesinde şu görüşleri savundu: "Mevcut parlamenter sistemde, parti genel başkanları 'tek adam', 'tek seçici', 'tek karar verici' konumdadırlar. Milletvekilleri adeta robot durumundadır. Bu yapı, lider diktası ya da lider sultası olarak ifade edilmektedir. Mevcut parlamenter demokrasi olarak ifade edilen yapıda halkın gerçek tercihlerinin parlamentoya yansıması mümkün olmamaktadır. Tek başına iktidara gelemeyen bir siyasi parti, kendi parti program ve felsefesine hiç de uygun olmayan bir parti ile adeta 'zorunlu evlilik' yapmak zorunda kalmaktadır. Ülkemizde yaşanan sistem tıkanıklığını aşmak için başkanlık sistemi gereklidir. Başkanlık sistemi ile birlikte daha geniş çerçevede sistem tıkanıklığına ilişkin öneriler de ihmal edilmemelidir.
Ersan ATAR / ANKARA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
