Açık pozisyon cesaret işi

Türkiye'de son yıllarda dövizde açık pozisyon taşıyarak çok iyi paralar kazanıldı. Döviz cinsinden borçlanılan kaynakları yüksek reel faizli Türk Lirası cinsi enstrümanlara yatıranlar yüksek karlar elde ettiler. Bundan çok değil iki ay önce 1,530,000 liradan bozdurduğu dolarları brüt yüzde 20 (net yüzde 17) gecelik faizle değerlendiren bir yatırımcı iki ay sonra (yani bugün) elindeki Türk liraları 1.440.000'dan tekrar dolara döndüğünde yüzde 10 dolayında net para kazandı. Dolar bazında yüzde 10 dünya ölçülerinde çok iyi bir kazanç. Şu anda birçok kişinin böylesine yüksek bir getirinin cazibesine kapılarak kendi çapında açık pozisyona geçtiğini tahmin etmek zor olmasa gerek.
Ancak bir de madalyonun diğer yüzü var. Şu anda aşağı doğru giden kur yukarı döndüğünde ne olacak? Yatırımcılar ve finans kesiminin hafızasının çok uzun olmadığı söylenir. Ancak 2001 çok eski bir tarih değil. Açık pozisyon nedeniyle batan bankaları, el değiştiren firmaları ve döviz borcunu ödeyemediği için güç durumlara düşen vatandaşları unutacağımız kadar bir süre henüz geçmedi.
BDDK'nın açıkladığı resmi rakamlara bakarsak bankacılık sistemindeki açık pozisyonun dövize endeksli kağıtlar dahil 1.07 milyar dolar olduğu görülüyor . Yani çok fazla bir açık değil. Bu rakama bakarak bankacılık sisteminin ya 2001 krizden gerekli dersleri çıkararak daha temkinli davrandığını ya da açığı gizleyebilecek yeni yöntem ve araçlar ürettiğini söyleyebiliriz.
Aslında açık pozisyon ve kur riski açısından herhalde en riskli durumda olan Hazine. Milyarlarca dolarlık döviz cinsi borcu ile Hazine kurdaki hareketlere karşı oldukça hassas, ancak batma diye bir durumu yok. Ama özel sektörün öyle değil. Şu anda özel sektörde bazı firmaların boyutlarına göre ciddi kur riski üstlendikleri söyleniyor.

Kârlılığın bir kısmı dolar/Euro'dan
Açık pozisyon taşımanın karlılığını dolar cinsinden heaplamak yanıltıcı oluyor çünkü karlılığa baktığımız dönem boyunca doların Euro karşısında müthiş bir değer kaybı söz konusu. İçeride dolar kuru 1.530.000'dan 1.440.000'a gerilerken dışarıda dolar euro karşısında 1.24'den 1.30'a gerilemiş. Yani içerideki hareketin önemli bir bölümü parite hareketinden kaynaklanmış. Açık pozisyon karlılığına dolarEuro sepeti olarak baktığımızda işin cazibesi biraz daha azalıyor.
Pazartesi günü öğleden sonra bir Euro 1.3030 dolar ediyordu. Hafta sonu Berlin'de yapılan G20 toplantısından dolara destek çıkmayınca analistler 1.3150 dolayındaki direnç seviyesinin biraz zaman alsa da aralık içinde kırılabileceğini söylemeye başladılar. Avrupa ve Japonya doların düştüğü durumdan daha doğrusu kendi paralarının değerlenmesinden memnun değiller ancak piyasalarda henüz müdahale seviyesine gelinmediği konuşuluyor. Müdahale için telaffuz edilen seviyeler 1.35 hatta 1.40.