 |  |
Dehşet öyküleri..
Muhatabınız, usul bir sesle: - İki günlük ömrün kaldı, dese... Ne hissedersiniz?
Türkiye'de, bu tür dehşet verici o kadar çok cümle ortalıkta dolaşıyor ki.. Ama dönüp de pek bakan olmuyor..
Marmara depreminde binlerce insanını yitirip ses çıkarmayan, Güneydoğu'da otuz bin çocuğunu gömen bir ülke olduğumuzu unutmamak gerek.
Duyarlılığımızın kaybolduğunu haykırarak mevcudu da yitirmeye devam ediyoruz.
***
Bunun nedeni insanın aklını kurcalıyor.. Bu duyarsızlığın temelinde, bu coğrafyanın insanı önemsemeyişi var..
İnsan neden önemsenmez? Toplumsal rolü yok ise.. Türkiye'de bireyin toplumsal rolü ne kadar?
Çalışan nüfusu oluşturan yirmi milyon insanın on altı milyonunun mesleği yok.. Tarımda yedi-sekiz milyon insan var, dört-beş milyonunu oradan alıp başka yere koysanız, üretim azalmıyor, hatta çoğalma ihtimali daha yüksek..
Dört-beş milyon esnaf var.. Kışın portakal soyup dilimleyerek, yazın salatalık soyarak yaşam savaşı verenler de bu kategoriye girmekte..
***
Üretimsizliğin kendini çırılçıplak olarak sergilediği bir alan ise vergi konusu..
Cumhuriyet 81. yılını kutladı ama henüz vergi vermeyen bir halk ve vergi almayan bir devlet çıkmazını aşamadık..
Sanırım bu Osmanlı'dan miras bize.. Biliyorsunuz, Osmanlı'ya kibar ve teknik bir deyimle 'mali imparatorluk' denir.. Ne demek bu?
Üretim sevmeyen, üretime dayalı olmayan bir zihniyet demek.
Peki, para işi nasıl halloluyor?
Talan ve ganimetle.. Hazinede durum nanaylaşınca, fethe çıkarak.. Fethedilen topraklardakileri vergiye bağlayarak.. Para bitince yeniden fethe giderek..
***
Cumhuriyet bu mirası devraldı.. Ama fethe gidecek durum artık yoktu.. Üstelik o dönemin bütçe gelirinin çok büyük bir bölümünü oluşturan aşar vergisini de kaldırdı..
Geriye hem üretmeyen, hem de vergi geliri olmayan bir iskelet kaldı..
İskeletten toplumsal duyarlılık beklenir mi?
Herkesin, gerçek vergi vereni dolandırmak için sıraya girdiği bir toplumda, tutarlı bir denetim mekanizması aramak söz konusu olabilir mi? O nedenle vergi vermeyenin peşine düşülmediği gibi, alınan vergilerin nereye gittiği de denetlenmez.. Her yıl Sayıştay raporları başlı başına bir skandaldır ama o da duyma eşiğinin altında kalır.. Duyulmaz..
***
Ara sıra, elli bir kentin, toplam vergilerin sadece yüzde 2'sini ödediğini yazarım..
Düşünün ki, seksen bir kent var, bunların elli biri neredeyse vergi vermiyor..
Olup bitene kayıtsız kalmanın bundan daha güzel bir açıklayıcı sebebi olur mu?
Oy veren ama vergi vermeyen bir siyasal sistemin ürünü bu kayıtsızlık..
***
Geçenlerde, toplam vergilerin sadece yüzde 2'sini ödeyen elli bir kent gerçeğinin başka bir anlatımını gördüm...
Bu yılın ilk on ayında tahsil edilen vergilerin yüzde 78'i, on ilden toplanmış..
Vergi toplanan illerin sıralamasında İstanbul başta geliyor.. Onu sırasıyla Kocaeli, Ankara, İzmir takip etmekte..
On il vergilerin yüzde 78'ini veriyor ama bütçeden aldığı pay yüzde 14..
***
Gerektiği gibi vergi almayan ve vermeyen bir ülke ama Dünya Bankası Raporu'na göre devlet alım satımlarının yüzde 15'i rüşvete gidiyor..
Sayıştay ise uyum yasalarına rağmen hala askeri harcamaları istediği gibi denetleyemiyor..
Evet ezeli ve ebedi vergi konusu.. AB süreci hızlandıkça, devlet ve halk, yıllardır 'duyma eşiğinin' altındaki bir konu olarak bellediği bu temel sorunu ensesinde hissedecek.
Bu gerçekler, aslında 'iki günlük ömrüm kaldı' türünden bir fecaati anlatmakta.. Ama henüz duyan yok..
|
