 |
| İyi şarap sabır ister
|
|
Her şarap yıllandırmaya uygun değil. Bazı şarapları kısa sürede tüketmek gerekiyor.
***
Şarap sabır ve ilgi ister
Her şarap yıllandırılmaya uygun değil. Kısa sürede tüketilmek üzere yapılmış olanları hemen içmek gerek. Ama yıllandırılmaya uygun olanları gençken yudumlamaya kalkmak da çok yazık.
Bir süre önce gazetelerde çıkan bir haberde 1976 yılında üretilmiş "magnum" tabir edilen 1.5 litrelik bir şişe yerli kırmızı şarabın internet üzerinden 52 milyar lira fiyatla satışa çıkarıldığı belirtiliyordu. Sevilen firması tarafından yapılmış bu şarap için istenen parayı duyan ve evinin kıyısında köşesinde unutulmuş şarap şişeleri bulunan kişilerin gözlerinde, bir anda, Vakvak Kardeş çizgi romanındaki Varyemez Amca gibi dolar işaretleri belirdi. Öyle ya, küçük çapta bir servet sayılabilecek bu para, genellikle çok iddialı olmayan, düzgün şaraplarıyla bilinen bir Türk üreticisinin şarabına değer biçiliyordu. Gerçekten kafalar karıştı. Öte yanda, geçen hafta müzayedeye çıkan Uzan koleksiyonunun bütün şarapları iki seansta tümüyle satılarak bu alanda bir rekor kırıldı. Yaklaşık iki trilyon liraya satılan koleksiyondaki şarapların hemen tümü, eski, hatta antika olarak nitelenebilecek, yıllanmış şaraplardı. Bu haberleri okuduktan sonra evlerin bodrumlarında küflenmiş şarap şişelerini aramaya başlayanlara, ellerinde eski şarap bulunduğu için, onu satınca karşılığı ile neler yapabileceklerini hayal edenlere, hayatın gerçekleri hakkında bazı bilgiler sunmanın zamanı geldi gibi görünüyor.
ŞARAPLAR DA YAŞLANIR
Kuşkusuz her şarap, yıllandıkça değişikliğe uğruyor. Şarabın zaman içinde olgunlaşması süreci üzerinde birçok faktör etkili. Üzümün yetiştiği toprak, üzüm çeşidi, bağ teknikleri yıllanmaya uygun şarap yapımında önemli rol oynarken, biz tüketicilerin bu konuda yapabileceğimiz pek az şey var. Her şeyden önce üretilen şarapların çok büyük bir bölümünün yıllarca bekletilmeye uygun olmadığını bilmek gerek. 1976 rekoltesine 52 milyar lira istenen Sevilen şarabı da bunlar arasında. Bu gibi şaraplar bir kez şişelendikten sonra zaman içinde çok daha kaliteli hale gelmezler. Buna karşılık "iyi" dediğimiz şarapların, insanlarda olduğu gibi, değişik yaşam evreleri var. Onlar da gençlik dönemini yaşamakta, olgunluk çağına ulaşmakta, nihayet yaşlanmaktalar. Bu evreler çok farklı uzunluklarda olabiliyor, dolayısıyla bir genellemeye gitmek doğru değil. Dünyanın hemen her bölgesinde çelik tanklarda üretilen beyaz şarapları 5-6 yıldan daha uzun süre bekletmenin bir anlamı yok. Hatta ilk üç yıl içinde tüketmekte yarar var. Ancak belirli bir süre meşe fıçılarda dinlendirilmiş, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling gibi çok iyi bir üzüm çeşidinden iyi bir hasat yılında güvenilir bir üretici tarafından yapılmış beyaz şaraplarda durum çok farklı olabiliyor. Kırmızı şaraplara gelince; genellikle olgunlaşma için zaman isteyen "iyi" yada "büyük" diye tanımlanan çok kaliteli şaraplar ilk yıllarda dengesizdirler. Tat olarak henüz mükemmel senteze ulaşmış değillerdir, uyumsuz şaraplardır.
YILLANDIRAN YOK
Bünyelerinde bulunan tanen ve asit başta olmak üzere, değişik bileşenleri tek tek öne çıkar. Henüz "sivri" olarak nitelenir bu özellikler. Ancak şarap eskidikçe yavaş yavaş oluşan kimyasal reaksiyonlar şarapta tat ve bukeyi zenginleştirecek, şarabı dengeli hale getirecek, kadifemsi bir içim kıvamına ulaştıracaktır. Dolayısıyla evlerinde çok kaliteli kırmızı şaraplarını bulunduranların, bunlar için uygun saklama koşulları yaratmaları ve sabırla gerekli olgunlaşma süresini beklemeleri gerekir. Ancak bir kez daha vurgulamakta yarar var; her şarap bekletilmekle iyi özellikler kazanmaz. Bazı şaraplar ilk içildiğinde sivri ve dengesiz bulunduğu halde, aynı seriden diğer şişeleri bekletseniz de sonuç değişmez. Şimdi bizde durum nasıl, görelim. Bizde şarap son birkaç yıl öncesine kadar, hemen tüketilmesi amaçlanan bir içki olarak görülmekteydi. Üreticiler tanklarını hemen boşaltıp yeni rekolteye yer açma çabasında olduğu için, şaraplar içilebilir düzeye gelir gelmez hemen şişeleniyor, bir an önce tüketiciye ulaşması amaçlanıyordu. Üreticilerimizin kendi şaraplarını yıllandırıp satmak gibi bir alışkanlıkları hiçbir zaman olmadı. Dolayısıyla birkaç küçük istisna dışında, bugün üreticilerimizin elinde geçen yıllara ait stoklar bulamazsınız. Bir şarap meraklısının iyi bir Türk şarabının son on yıllık rekoltelerini satın alabileceği yer de yoktur. Ancak son zamanlarda bu tablo değişmeye başladı. Haftaya şarapları yıllandırmanın püf noktalarına ve hangi şarapların yıllandırılabileceğine değinmek istiyorum.
|
