Gazozun tadı

Gazoz, damağımız "cola"ların lezzetine uzak bir akraba misali durduğu zamanların nadir içeceklerindendi. Çocukluğumun İzmir'inde tadına doyum olmaz bir "Venüs" gazozu vardı ki rayihası hala yaşar anılarımda... "Venüs" hem sıcağın başını alıp gittiği gündüzlerimizin serinlik kaynağı hem de "yazlık" sinemaların tek eğlencesiydi. O zamanlar her mahallede ne çok "yazlık" bahçe sineması vardı. Venüs ve Köşk sinemalarının perdesi İzmir Körfezi'ne dayalı, Gözümoğlu Körfez'e nazır, Çamlık Mektupçu otobüs durağında, şimdi Çamlaraltı Koleji'nin bulunduğu yerdeydi. Raj Kapoor'un efsanevi "Avare" filmi, kaç hafta oynamıştı Çamlık'ta, kim bilir? Aylar geçtiği halde sinemanın kapısından giremeyenler, perdenin karşı tepesinde kamp kurarak filmi uzaktan izlemek zorunda kalmışlardı. Eşrefpaşa'daki "Şenocak" da o yıllar İzmir'inde unutulmaz sinemalardan biriydi. Sinema değil de sanki beş bin kişiyi bağrına basan bir yaz bahçesi... Seyirciler semaver ve sefertaslarıyla doldururdu sinemayı... Üstelik iki film oynardı. İlk filmi akşamın alaca aydınlığında seyredebilirsen seyret... "Şenocak"ta arada bir de "gala" geceleri düzenlenirdi. "Gala" dediğin de o hafta gösterime giren Türk filmlerindeki bir-iki oyuncunun film başlamadan üç-beş dakika perde önünde görünüp seyircileri selamlaması... Gazozdan söz edecekken sözün ucu nerelere dolandı? "Venüs" gazozlarıyla aşinalığımız, fabrikasının o yıllarda ikamet ettiğimiz İkinci Karantina'da bulunmasındandı... Fabrika dediğin de önünde gazoza havasını vermek için gaz tüplerinin bulunduğu bir küçük imalathane... O yıllar mahallenin çocukları, gazeteden kesekağıdı yapıp manavlara sattıkları gibi, yazlık sinema bahçelerinden topladıkları gazoz kapaklarını üç-beş kuruş karşılığı bu gibi imalathanelere yeniden kullanım için verirlerdi. "Venüs"ten başka bir de "Cincibir" gazozları vardı. Çünkü içlerinden bugün "promosyon" anlamına gelebilecek bilyeler çıkardı. Bu yüzden olacak, Ege yöresinde bilyelere "meşe", "cicoz" dendiği gibi kimi yerlerde "cincibir" denilirdi. Üstelik bu gazozlar, şimdinin "cola"ları gibi plastik çubuklarla içilmezdi. Zevki, hava kabarcıklarının bir balon demeti misali süslediği cam bardaklarda içilmesindeydi. Teneke kutuların sevimsizliğine de hapsolmamışlardı, içlerinin berraklığı ayan beyan görülürdü. Uzun yıllar damağımda "Venüs" gazozunun tadı otağ kurdu. İzmir'den İstanbul'a geldiğim yıllarda aynı lezzeti "Çamlıca" gazozlarında buldum. Daha sonraları ise "Uludağ"gazozlarının lezzeti yer etti damağımda... "74 yıldır değişmeyen lezzeti ile efsane haline gelmiş Uludağ Gazoz'un 1966'dan 1985 yılına kadar kullandığı ve markasıyla özdeşleşmiş cam şişesinde yeniden pazara sunulması" nı öğrenince işte bütün bunlar canlandı hayali hatıramda... Herhalde kolay değil 70 yılı aşkın bir süre hiçbir değişikliğe uğramadan aynı lezzeti sunmak... Bu lezzet de Nuri Erbak'ın bulduğu Uludağ'a mahsus "gazoz" formülünde gizli... Öyle ki bu formülü tehlikeye atmamak için yıllarca baba Nuri Erbak ile oğul Mehmet Erbak aynı uçağa dahi binmemişler. Formülün yapıldığı mahzene girmek içinse üç ayrı kapıdan geçilmekte imiş... Sahi, bir de "gazozuna maç" yapılan günler vardı. "Uludağ", el değiştirmeden üç nesildir lezzetini sürdürdüğüne göre bir başka zaman da o günleri anlatmaya sıra gelir artık...