Sizin oyuncağınız ne?
Cuma günü, 23 Nisan'dı... Bayramı İş Kuleleri'nin altındaki çarşıda yüzlerce çocuğa masal okuyarak geçirdim. Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nun genç oyuncuları da çocuklar için özel bir gösteri sergilediler. Masalları İş Bankası Kültür Yayınları'ndan çıkan sevgili arkadaşım Tarık Dursun K.'nın "Güzel Uykular Alara" adlı kitabından okudum. 365 güne 365 masal var kitapta. Muhteşem bir kitap. Çocuğunuza ya da kendinize bir kitap alacaksanız bu ara, mutlaka "Güzel Uykular Alara"yı alın derim. Masallar bitti. Sarılıp öpmeler, imza istekleri, fotoğraf çektirmeler arasında. Öptüğüm çocuklardan biri, "Bana bir kalem alsana Ali ağbi. Okula gidiyorum ama kalem alamıyorum. Kalem alırsan hem derslerimi yaparım hem de oynarım kalemle" dedi. "Nasıl oynayacaksın?" dedim. "Resim yapar, oynarım. Kendime arkadaş resimleri çizerim onlarla konuşurum. Oyuncağım yok, oyuncak çizerim, oynarım. Bir de köpek çizerim, köpeğim de olur." Uzatmayalım. Kalem malem alıp bayram armağanı yaptık kardeşimize. Oynasın diye...
***
Çocuklar kendilerine alınan oyuncaklarla oynarlar. Hayal kurarlar. Oyuncakların yapıldığı malzeme çocuk için çok önemli değildir. Oyuncak malzemelerinin ilerde yaşamını nasıl etkileyeceğinin bilincinde değildir çocuk. Oyuncağın malzemesi ona sunulacak olan yaşam biçiminin ham maddesidir. O malzemenin yaşamını nasıl etkileyeceğinin bilincinde değildir çocuk. Çoğu kez değildir, uyarılmaz da... Büyükler de çocuk bilincinin varlığından bile haberdar değildir... Çoğu kez. Aslında çocuğun hakları, bilinci, düşünme özgürlüğü pek umurlarında da değildir. Yapılıp bozulabilecek, doğal malzemelerden üretilmiş oyuncaklar yerine plastik bir yaşama hazırlanmaları için plastikten kızlar, erkekler, atlar arabalar, tanklar tüfekler yığılır önlerine hep. Büyükler oyuncaklar aracılığıyla istedikleri yaşam biçimine kurarlar çocukları. Çocuklar kurulabilecek, sırtındaki anahtar çevrilerek hareket etmesi sağlanacak oyuncaklardır onlar için. Baktılar yay boşalıyor, yeniden kurarlar. Oyuncaklar, büyükler dünyasının küçültülmüş, çektirilmiş bir halini sunarlar ve o hale kurarlar hep çocukları... Anneler babalar, plastik evler, arabalar. Bebeklerin değiştirilebilen plastik giysileri. Tabancalar, toplar tüfekler, uçaklar, trenler, roketler, helikopterler. Bilgisayar savaş oyunları. Kaçmalar, kovalamacalar. Asmalar kesmeler. Büyükler dünyasının küçültülmüş bir haliyle oynayıp, geleceğe hazırlanmaları istenir. "Uyusun da büyüsün ninni Herkesleri öldürsün ninni... Hep o yensin ninni Savaşları kazansın ninni..." oyuncaklarıyla geleceğe kurulur çocuk bilinci ve de bilinç üstü hem de altı, sağı solu önü arkası... Hep sobelenir. Büyükler dünyasından küçükler dünyasına saldırı, oyuncak top ateşleriyle başlar. Çocuğun hayal gücü topla tüfekle, uçakla helikopterle, süper ve de mega süper kahramanlarla işgal edilir. Kontrol altına alınır. Hayalgücü ele geçirilip hapse tıkılır.
Ali Poyrazoğlu
|
