Bütçede olumsuz sinyaller

Maliye Bakanlığı Ocak-Şubat bütçe sonuçlarını henüz açıklamadı ama elimizde sınırlı da olsa sızan bazı rakamlar var. Reuters'in elde ettiği veriler hükümetin bütçede rahat bir durumda olmadığını gösteriyor.
Görüldüğü gibi bütçede harcamalar için ayrılan ödeneklerin yüzde 13.7'si ilk iki ayda kullanılmış. 2003 aynı döneminde bu oran yüzde 14.3'tü. Dolayısıyla "Bu yıl geçen yıldan çok farklı bir tablo yok. Hatta biraz daha iyi durumdayız" diye düşünebilirsiniz. Ancak 2003 ilk iki aylık rakamlarının yılı kurtarmaya yetmediği ve ek motorlu taşıtlar ile emlak vergisi ve bazı harcamalarda blokaj kısıtlaması gibi ek tedbirlere başvurulmak zorunda kalındığı unutulmamalı.

Hazine daha az faiz ödedi
Ayrıca değerlendirme yaparken faizlerdeki hızlı düşüşü dikkate almalıyız. Bu sayede hükümet borçlanmada 2004'te daha az faiz ödedi ve harcamaların daha fazla artmasına engel oldu. Faiz hariç harcamalarda ise geçen yıla göre ödeneklerin daha yüksek bir bölümü kullanıldı. Sonuçta geçen yılın ilk 2 ayında yıllık bütçe açığı hedefinin yüzde 14.9'unu veren hükümet 2004 aynı dönemde bu oranı yüzde 14.3'te tuttu. Olumlu bir gelişme. Ama faizin etkisini dikkate almayan faiz dışı bütçe fazlasına göre performans geçen yılki kadar parlak değil. 2003 ilk 2 ayında yıllık ödeneğin yüzde 21.2'si kadar bir fazla verilmişti; 2004'te ise yüzde 14.4'ü kadar bir fazla üretildi.
Alt kalemler itibariyle bakıldığında personel giderlerindeki yüksek harcama dikkat çekiyor. Hükümet, yılın tamamı için ayırdığı personel ödeneklerinin neredeyse beşte birini 2 ayda kullanmış. Yani ileriki aylarda biraz sıkması gerekebilir. Oysa yıl ortasında ücret artışları yapılacak. Personeldeki sorun kamu çalışanları için yapılan sağlık harcamalarından kaynaklanıyor olabilir. Nedeni her ne olursa olsun personel harcamalarındaki artış bütçeyi zorlayacak gibi görünüyor.
Mal ve hizmet alımı gibi bazı kalemlerde ise oldukça düşük harcama yapılmış. Bunda güvenlik ve milli savunmayla ilgili kuruluşların geçen yıl kullanmayıp emanete attıkları ödeneklerini bu yıl kullanıyor olmaları etkili olmuş olabilir.
Sonuç olarak; bütçede ters sinyallerin bu kadar erken çıkması hükümetin gevşeyecek yeri olmadığını ve seçimden sonra işi daha sıkı götürmesi gerektiğini gösteriyor. Aksi takdirde, Türkiye sonbaharda ek bütçe yapmak ve önceki yıllarda olduğu gibi yeni ek tedbirler almak zorunda kalabilir.