| 8 Mart 2009, Pazar |
İLİŞKİLİ HABERLER
Hemşince
07.03.2009
MAHİR ÖZKAN (33, AraŞtırmacı)
"Hemşince köken itibariyle Ermenice'nin bir lehçesi ama zaman içinde bugünkü Ermenice'yle farklılıklar oluşmuş. Çünkü yaklaşık 400 yıldır yazılı olmayan bir dil ve yaşanan coğrafyadaki diğer halklarla etkileşimden kaynaklanan bir farklılaşma var. Türkiye'de toplam Hemşinli sayısı 60-70 bin civarında ve bunların 30-40 bin civarı Hemşince konuşuyor. Hemşinceyi konuşanların azalmasının nedeni şu: Hemşinlilerde yaylacılık çok önemli. Yayla geçmişte dilin korunmasında çok büyük işlevler görüyordu. Köylerde iş yapılırken, çocuklar yaylalara gönderiliyordu. Yaylalarda da 'momi'leriyle yani babaanneleriyle kalıyorlardı. Babaannelerin de çoğu Türkçe bilmediği için çocuklar doğrudan Hemşince öğreniyordu. Şimdi herkes kentlerde yaşamaya başladı, çay toplama işi uzun sürmüyor artık. İşçi tutup, kısa sürelerde çayı toplayıp gidiyorlar. Dolayısıyla yayla bir yaşam alanı olmaktan çıkıp, bir turist mekânına dönüştü. Ben kişisel olarak Hemşinceyle ilgili derlemeler yapıyorum, Hemşince bir Latin alfabesi üzerinde çalışıyorum. Yaylalarda ihtiyarların mânilerini, türkülerini, masallarını, hikâyelerini, dualarını derliyorum. Hıristiyanlık öncesinden bile gelen dualar var."
"Hemşince köken itibariyle Ermenice'nin bir lehçesi ama zaman içinde bugünkü Ermenice'yle farklılıklar oluşmuş. Çünkü yaklaşık 400 yıldır yazılı olmayan bir dil ve yaşanan coğrafyadaki diğer halklarla etkileşimden kaynaklanan bir farklılaşma var. Türkiye'de toplam Hemşinli sayısı 60-70 bin civarında ve bunların 30-40 bin civarı Hemşince konuşuyor. Hemşinceyi konuşanların azalmasının nedeni şu: Hemşinlilerde yaylacılık çok önemli. Yayla geçmişte dilin korunmasında çok büyük işlevler görüyordu. Köylerde iş yapılırken, çocuklar yaylalara gönderiliyordu. Yaylalarda da 'momi'leriyle yani babaanneleriyle kalıyorlardı. Babaannelerin de çoğu Türkçe bilmediği için çocuklar doğrudan Hemşince öğreniyordu. Şimdi herkes kentlerde yaşamaya başladı, çay toplama işi uzun sürmüyor artık. İşçi tutup, kısa sürelerde çayı toplayıp gidiyorlar. Dolayısıyla yayla bir yaşam alanı olmaktan çıkıp, bir turist mekânına dönüştü. Ben kişisel olarak Hemşinceyle ilgili derlemeler yapıyorum, Hemşince bir Latin alfabesi üzerinde çalışıyorum. Yaylalarda ihtiyarların mânilerini, türkülerini, masallarını, hikâyelerini, dualarını derliyorum. Hıristiyanlık öncesinden bile gelen dualar var."
İLİŞKİLİ HABERLER
Yayın tarihi: 8 Mart 2009, Pazar
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2009/03/08/pz/haber,97336A7BBB2B47269AE1580411ECA513.html
Tüm hakları saklıdır.
Güncel Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Gizlilik Bildirimi | Künye / İletişim | Bize Ulaşın
 |
Copyright © -2009 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|