300 milyon paket sigara 26 milyon şişe rakı kaçak

Türkiye, "kaçak içki ve sigara cennnetine" dönüştü. Tütün ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK), kaçak sigara ve içkiye karşı savaş açtı. Tahminlere göre, 300 milyon paket sigara, 80 milyon litre şarap, 26 milyon şişe rakı kayıtdışı. Bu durumda 3 üründeki tahmini vergi kaybı ise 1.5 milyar YTL. Tütün Kurulu, sigara ve içki için sahte parayı belirlemeye imkan veren "mor ışık" sistemini tüm bayilere kurmayı hedefliyor. TAPDK Başkanı Kazım Çalışkan, dün düzenlediği basınla sohbet toplantsında, sigara ve alkollü içki sektörünün gerçekleri ile bu alanda atılacak adımları şöyle özetledi:

* 300 MİLYON PAKET KAÇAK SİGARA: Sigarada kayıt dışı veya kaçağın boyutu konusunda sadece tahminler var. Örneğin, DPT'ye göre yüzde 10-15 civarında. Biz şöyle bir tahmin yürüttük. 2002'de TAPDK ve ÖTV yürürlüğe girdi. O sırada tüketim, 114 milyar adetti. Vergi ve denetimin ardından tüketim 108 milyara indi. Tezgahta, torbacılarda satılanlar da dikkate alındığında, kayıt dışı oranı yüzde 6.5-7 civarında.

* NEREYE GİTTİ BU ŞARAPLAR: 20- 25 milyon litre kayıtlı şarap satışı var. Kapasite ise 120 milyon litre. Şarap Üreticileri Derneği 100 milyon litre kapasitenin kullanıldığını belirtiyor.

* AKŞAMCI VİSKİYE YÖNELDİ: 2001'de rakı tüketimi TEKEL verilerine göre 65 milyon litre. 2007'de üretici firma sayısı 6, buna karşın tüketim 45 milyon litre. Peki bu rakam nereye gitti? Tatil köylerinde, otellerde, dökme şarap ve rakı sevkiyatına ilişkin bilgiler geliyor. Dökme alkollü içki sevkiyatını yasaklıyoruz. Rakı tüketicisi ithal kaçak viskiye yöneldi. Örneğin Balıkesir'de 15 milyon litre kapasiteli viski üreten bir çete çökertildi. Aralarında Alkollü İçecekler İthalatçıları ve Dağıtıcıları Derneği Başkanı da vardı.

* MOR IŞIK FORMÜLÜ: Tütün mamülleri ve alkollü içkilerde, üretici-dağıtıcıbayi ağında ürünün tüketici tarafından takibini sağlayan bir sistem kuruyoruz. Bandrolün üzerinde bir barkod var. Yazar kasalara eklenecek bir cihazla, ürünün tüm aşamalarının görünmesini hedefliyoruz. Ancak bu sistem biraz pahalı. Bunun yerine sahte parayı tespite imkan sağlayan "mor ışık" modeli sigara ve içkide de uygulanabilir.