PO MU? OMV Mİ? DOĞAN HOLDİNG Mİ? KÜÇÜK YATIRIMCI MI?.
EPDK'nın akaryakıt dağıtım şirketlerine kestiği cezadan halka açık POAŞ ve Turcas'ın küçük yatırımcıları da payını alacak. Özellikle POAŞ'ta cezayı kimin ödeyeceği merak konusu. Cezaya konu dönemde POAŞ'ın ortağı OMV değil, İş Bankası'ydı. Doğan, bu parayı OMV'den mi yoksa İş Bankası'ndan mı isteyecek?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) akaryakıt dağıtım şirketlerine kestiği 1.6 milyar YTL'lik ceza sermaye piyasasının son günlerdeki birincil gündem maddesi oldu. Ceza alan 28 şirketin ikisinin halka açık olması olayın küçük yatırımcıları ilgilendiren bölümünü de gündeme getirdi. Cezayı ödeme süresi geçen hafta Cuma günü dolan Petrol Ofisi'ne ve 14 Ekim'de dolacak olan Turcas'a İstanbul Menkul Kıymetler Borsası konuyu resmi bir yazı ile sordu. Her iki şirkette konunun yargıda olduğunu ve yargı sürecinin sonucuna göre cezanın ödeneceğinin altını çizdi. İMKB Yönetimi ise bu açıklama ile yetindi. Oysa yatırımcıların kafasındaki birçok soruya bu açıklamalar yanıt veremedi. Peki yatırımcıların kafasını karıştıran, bilgi eksikliği nedeniyle de cevaplanamayan sorular neler?
POAŞ'IN
YENİ ORTAĞI OMV DE SORUMLU MU? 600 milyon YTL'lik (ERK ile birlikte) ceza verilen Petrol Ofisi ve 113 milyon YTL ceza verilen Turcas'ın küçük yatırımcılarını direkt olarak ilgilendiriyor. Sermaye piyasası uzmanları konunun Petrol Ofisi'nin ortağı Doğan Holding ve de İş Bankası'na kadar gidebilecek bir süreci tetikleyebileceğinin altını çiziyorlar. Yüzde 13.3'ü halka açık olan Petrol Ofisi'nin bugünkü ortaklık yapısına göre şirketin yüzde 34'ü Avusturyalı OMV'nin. Geri kalan yüzde 52.7'lik pay ise Doğan Şirketler Grubu Holding'e ait. Avusturyalı şirket, POAŞ'ın yüzde 34'ünü Doğan Holding'ten 16 Mayıs 2006 tarihinde 1 milyar 54 milyon dolara satın aldı. EPDK ise cezaları Mart 2005'ten sonra lisanssız bayilere yapılan sevkiyat nedeniyle verdi. Bir başka değişle o dönem OMV Petrol Ofisi'nin ortağı değildi. Dolayısıyla POAŞ'ın fiyatını belirlerken hesapta olmayan bu ceza, şirketin alım bedelinden düşecek mi? Bir başka değişle OMV söz konusu miktarı Doğan Holding'ten talep edecek mi?
TARAFLAR ARASINDAKİ HİSSE SATIŞ SÖZLEŞMELERİ ÖNEMLİ! Şirket satın almaları ve birleşmelerinde 'due dillegence' olarak adlandırılan dönemde satın alınan ya da satılan şirketin tüm rakamları mercek altına alınıyor. Şirketi satın alacak ya da ortak olacak kişi ya da kurum bu sürecin ardından belirlenen fiyat üzerinden hisseleri alıyor. Bu dönemde ortaya çıkan tabloda görünmeyen veya gösterilmeyen mali riskler, davalar ve olası cezalar satın alan tarafı ilgilendirmiyor. Genelde satın alan, geçmişten kaynaklanan sorunların sorumluluğunu üstlenmiyor. Eğer OMV kendisini koruyan böyle bir hükmü satış sözleşmesine koymuşsa 600 milyon YTL'lik cezanın OMV'nin hisse oranı kadarlık kısmı (234.5 trilyon) Doğan Holding'den Avusturyalı grup tarafından tahsil edilmek durumunda. Bu konuda Doğan Holding'in ve OMV'nin şimdiye kadar yapılmış bir açıklaması yok. Oysa İMKB'de halka açık olan Doğan Holding'in ve Avusturya'da halka açık olan OMV'nin durumu açıklamaları gerekiyor. OMV'nin sözleşme ile kendini koruma altına almış olması durumunda ortaya başka bir sorun çıkıyor. Petrol Ofisi'ne verilen ceza Mart 2005'ten sonrasını kapsıyor. O dönemde, İş Bankası Grubu'nun POAŞ'ın yüzde 44.05'ine sahip olduğu biliniyor. Bankası Grubu söz konusu hisseleri 2 Eylül 2005'te 316 milyon doları peşin geri kalanı 2010 yılına kadar yıllık libor artı 1 üzerinden vadelendirilerek 616 milyon dolara Doğan Holding'e satmıştı.Buradaki faiz ve fiyat da tartışmalara neden olmuştu. (Doğan Holding İş Bankası Grubu'ndan yıl vadeli olarak 616 milyon dolara aldığı yüzde 35,95 oranındaki hissenin yüzde 34'ünü OMV'ye peşin 1 milyar 54 milyon dolara devretmişti.)
İŞ BANKASI'NA CEZADAN PAY DÜŞÜYOR MU? Doğan Holding satın alma öncesi dönemle ilgili olarak kendisini olası ceza ve yükümlülüklerden koruyacak maddeyi hisse satış sözleşmesine koymuşssa bu sefer de İş Bankası Grubu, 600 milyon YTL'lik cezanın kendi hisse payına düşen kısmını Doğan Holding'e ödemek zorunda. Hisse payına göre halka açık olan İş Bankası Grubu'na düşen ceza payı 298 milyon YTL'yi buluyor. İş Bankası Grubu bu konuda Borsa'ya bir açıklama yapmış değil.
YATIRIMCI İMKB'DEN BİLGİ BEKLİYOR Tabii ne İş Bankası ne de Doğan Holding'in borsadaki küçük yatırımcıları kendilerini yakından ilgilendiren bu konuda detayları bilmiyor. İMKB yönetiminin her iki satış sözleşmesinin detaylarını sorması ve kamuoyuna açıklaması bekleniyor. İMKB'nin bu soruları ilgililere sorarak yatırımcının kafasındaki sorulara da bir nebze olsun cevap vermesi bekleniyor.
POAŞ YÖNETİMİNE İHTAR Bu arada Borsa Yatırımcıları Derneği de POAŞ yönetimine bir ihtar çekerek, bu cezada sorumluluğu olan yöneticilerin Sermaye Piyasası Kanunu gereği şahsi sorumluklarını hatırlattı ve cezayı ödemelerini istedi.
