Dört büyük rafineri tesisi... Yıllık ciro 8.5 milyar dolar... Kâr 490 milyon dolar... Devlete ödenen yıllık vergi 200 milyon dolar... Akdeniz'in kara altını Tüpraş için büyük yarış başlıyor...
Piyasa değeri 4.4 milyar dolar olan Tüpraş'ın satışı için bugün 6 milyar doların çok üzerinde rakamlar konuşuluyor. İşte nedenleri:
1- Tüpraş'ı alan 12 milyar dolarlık iç pazara hâkim olacak.
2- İç pazarın yanı sıra, yapılan 2 milyar dolarlık yatırım sayesinde AB pazarına da açılacak.
3- Bakü-Ceyhan hattı bittiğinde ham petrol de ucuza getirilecek.
4- Satın alan, Tüpraş'ın yönetim hakkını da elde edecek.
İhaleye kimler katılıyor? Zorlu Grubu-PKN (Polonya) Koç Holding-Aygaz-Opet-Shell Türkiye-Shell Overseas Çalık Enerji-Indian Oil Corp. (Hindistan) Petrol Ofisi-TÜPRAŞ Acquisition ortak girişim grubu OYAK Anadolu Taşımacılık-Çukurova Grubu ENI (İtalya) Mol (Macaristan) OMV (Avusturya)
OYAK "Tüpraş" dedi OYAK'ın Antalya'daki 1700 bayi ve iş ortağıyla yapılan toplantıda 'Erdemir'i değil Tüpraş'ı alalım' kararı çıktı.
Değeri 6 milyar doları aşabilir
4.5 milyar dolar piyasa değerine ulaşan Tüpraş için uzmanlar 'ihalede fiyat 6 milyar doları aşabilir' görüşünde. Dünyadaki rafineri sıkıntısı, yüksek kâr marjı ve taliplerin iddialı olması fiyatı artıracak.
Türkiye'nin nefesini tutarak beklediği Tüpraş özelleştirmesinde son aşamaya gelindi. Halen piyasa değeri 4.4 milyar dolar olan şirketin sahip olduğu avantajlar ve taşıdığı büyüme potahsiyeli göz önüne alındığında uzmanlar açık artırmada fiyatın 5 milyar doları aşacağını belirtiyor. Ancak, uluslararası kaynaklar, 9 adet teklifin geldiği, bu nedenle kıran kırana bir rekabetin yaşanacağı ihalede fiyatın 6 milyar doları bulabileceğinin altını çiziyorlar. uzmanlar Türk Telekom ihalesini örnek gösteriyor. Telekom özelleştirmesinden önce şirket için 6-7 milyar dolar değer biçilirken, Türkiye'nin içinde bulunduğu konjonktür ve taliplerin iştahı fiyatı 12 milyar dolara çıkarmıştı. Hisseleri özelleştirme nedeniyle son 1 ayda yüzde 20 son bir yılda ise
yüzde 131 değer kazanan şirketi değerini yükseltmesi beklenen faktörler şu şekilde sıralanıyor: Dünyada önemli oranda rafineri azlığı olması, talip olan 9 grubun da ciddi ve iddialı olması. Şirketin özelleştikten sonra dağıtım ağı ile satın alan şirkete yaratacağı sinerji. Bakü-Ceyhan boru hattına yakın olması ve buna bağlı olarak hammaddeyi ucuza temin edebilmesi.
KÂR MARJI YÜKSEK Tüpraş ve benzeri rafinerilerin, kâr marjları Akdeniz havzasında oluşuyor. Son 28 yıldır ortalama yüzde 3'ler seviyesinde bulunan bölgedeki kâr marjları son dönemde dünyada rafinaj kapasitesinin düşük kalması nedeniyle arttı. Petrol fiyatındaki artışa paralel olarak 1-2 puan yükseldi. Tüpraş rafinerisinin Avrupa'daki diğer rafinerilerden ayıran en
önemli özelliklerden biri de, kurşun oranı yüksek düşük kaliteli ham petrolü işleyebilme kabiliyeti. Bu özellikler için Avrupa'daki rafinerilerin ekstra yatırım yapmaları gerekiyor. Avrupa'daki rafineriler bu nedenle Kuzey Denizi'nden çıkarılan yüksek maliyetli ham petrol kullanmak zorunda kalıyor. Tüpraş daha az kaliteli İran petrolünü bile işleyebiliyor. Bu da Tüpraş'a varil başına 2 dolara yakın maliyet avantajı sağlıyor. Analistlerin İndirgenmiş Nakit Akım Analizi'ne göre 4.5-5 milyar dolarlık bir değere ulaşsa da bu fiyat ihalede alıcılar arasında yaşanan rekabeti ve ihale sonrası, dağtım ağına girerek yaratacağı değeri kapsamıyor. Tüpraş'ın şu andaki değerinin dünyadaki benzerlerinden ucuz olduğuna da dikkat çekiyorlar.
