Türkiye'nin cari işlemler açığı, bu yılın Ocak-Ekim döneminde 10 milyar 719 milyon dolara yükseldi..
Merkez Bankası tarafından yayınlanan 2004 yılı Ocak-Ekim dönemi ödemeler dengesi verilerine göre, Ekim ayındaki açık ise 232 milyon dolar olarak hesaplandı. Bu yılın on aylık toplam verilerine göre, dış ticaret açığı da, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 77.1 artışla, 18 milyar 772 milyon dolar olarak gerçekleşti.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 49.2
Türkiye'nin dış ticaret açığı bu yıl Ekim ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 49.2 oranında artarak, 1 milyar 349 milyon dolar oldu.
Söz konusu dönemde net turizm gelirleri de yüzde 12.1 artışla, 1 milyar 452 milyon dolara ulaştı. Bu yılın 10 aylık verilerine göre, dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 77.1 artışla, 18 milyar 772 milyon dolar tutarında açık verdi. Bu gelişme, ''ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 30.7 oranında artarak 50 milyar 568 milyon dolar olarak gerçekleşmesi ve bavul ticaretinin yüzde 2.7'lik artışla 3.330 milyon dolara ulaşmasına rağmen, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının yüzde 39.9 oranında artarak 78 milyar 159 milyon dolara ulaşmasından'' kaynaklandı.Bu dönemde hizmetler dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18,8 oranında artarak 11 milyar 606 milyon dolar fazla verdi.
Turizmle ilgili 4. dönem anket çalışmaları henüz sonuçlanmadığından Ekim ayı için kullanılan tahmini verilere dayanılarak oluşturulan on aylık turizm gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,6 oranında artarak 14 milyar 286 milyon doları olarak gerçekleşti. Bunun sonucunda net turizm gelirleri, yüzde 20 oranında artarak 12 milyar 186 milyon dolara ulaştı. Net taşımacılık giderleri de 2004 yılı Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 517 milyon dolar artarak 918 milyon dolara yükseldi.
YATIRIM GELİRİ DENGESİ
2003 Ocak-Ekim döneminde 4 milyar 594 milyon dolar, 2004 yılının aynı döneminde ise 4 milyar 492 milyon dolar net ödemeyle sonuçlanan yatırım geliri dengesinin altında yer alan doğrudan yatırım gelirleri, portföy yatırım gelirleri ve faizlerden oluşan diğer yatırım gelirlerinde Ekim ayında gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 34 milyon, 52 milyon ve 247 milyon dolar oldu. Ocak-Ekim 2004 döneminde, diğer yatırımlar altında yer alan uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2003 yılının aynı dönemine göre yüzde 8,5 oranında azalarak 3 milyar 409 milyon dolar olarak gerçekleşti.
CARİ TRANSFERLER
Bir önceki yılın Ocak-Ekim dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2004 yılının on aylık döneminde yüzde 11 oranında artarak 939 milyon dolar oldu. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla yüzde 11,3 ve yüzde 10,2 oranında artarak, 669 milyon ve 270 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Söz konusu dönemde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi de bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 430,3 artışla 8 milyar 585 milyon dolar oldu. Yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın Ocak-Ekim döneminde 1 milyar 305 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 2 milyar 386 milyon dolara ulaştı.
Söz konusu dönemde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları, Temmuz-Ekim 2004 döneminde gerçekleşen 600 milyon doları tahmin olmak üzere, 1 milyar 268 milyon dolara ulaştı. Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredilerin net tutarı ise 299 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarda da bu yıl söz konusu dönemde net 716 milyon dolar çıkış gerçekleşti. Sonuç itibariyle, 2004 yılı Ocak-Ekim döneminde doğrudan yatırımlar kaleminde net 1 milyar 670 milyon dolar giriş gerçekleşti.
PORTFÖY YATIRIMLARI
Bu yılın Ocak-Ekim döneminde 4 milyar 543 milyon dolar net sermaye girişi gözlendi. Hükümet, 2004 Ocak-Ekim döneminde toplam 5 milyar 253 milyon dolar borçlanırken, 3 milyar 294 milyon dolar geri ödeme gerçekleştirdi. Ticari kredilerde ise aynı dönemde net 921 milyon dolar ihracat karşılığı yurtdışına kredi açıldı. Nakit kredilerde ise yurtdışı yerleşiklerce 618 milyon dolar net kredi geri ödemesi gerçekleşti. Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz mevcutları 4 milyar 215 milyon dolar arttı.
YÜKÜMLÜLÜKLER
İthalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde bu yıl 10 ayda ithalat artışına bağlı olarak 496 milyon dolar uzun vadeli ve 3 milyar 85 milyon dolar kısa vadeli olmak üzere, toplam 3 milyar 581 milyon dolar net kullanım oldu. 2004 yılı Ocak-Ekim döneminde, IMF kredileriyle ilgili olarak Merkez Bankası'nın 3 milyar 442 milyon dolar kredi geri ödemesi gerçekleştirdiği, Hükümetin ise 896 milyon dolar net kredi kullandığı görülüyor.
Aynı dönemde, Hükümet'in yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağladığı uzun vadeli kredi tutarı 1 milyar 756 milyon doları bulurken, gerçekleştirdiği geri ödeme 2 milyar 501 milyon dolar oldu. Bankacılık sektöründe 2004 yılı Ocak-Ekim döneminde 3 milyar 438 milyon dolar toplam net kullanım gerçekleşirken, diğer sektörlerde 4 milyar 854 milyon dolar toplam net kullanım gerçekleşti.
Bankacılık sektörü, 2004 yılının aynı döneminde yurtdışından net olarak 2 milyar 314 milyon dolar kısa vadeli kredi sağladı. Resmi rezervler ise 2003 yılı Ocak-Ekim döneminde 4 milyar 472 milyon dolar artarken, 2004 yılının aynı döneminde 2 milyar 38 milyon dolar arttı.
Cari açık 10.7 milyon dolar 
