Dünya Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorking, Türkiye'de bankaların, esas amacı olan özel sektöre kredi verme konusunda çok zayıf olduğunu belirtti..
Vorking, ''Bu bir boşluk. Eğer Türkiye ekonomik olarak Avrupa Birliği (AB) standartlarına çıkmakistiyorsa, bu sorunu çözmesi gerekiyor'' dedi.
Vorking, 2. Uluslararası Finans Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, Türkiye'de bankacılık sektörünün kaydettiği gelişmeler ve yaşadığı zorluklara değindi. Vorking, Türkiye'de finans sektörünün stabil hale getirilmesi yönünde çok önemli reformlar kaydedildiğini vurguladı.
Türkiye'nin önündeki en büyük zorluğun, bankacılık sektörünün AB'de rekabetçi bir güce kavuşturulması olarak görüldüğünü ifade eden Vorking, bankaların, varlıklarının çok büyük kısmını devlet kaynakları ve tahvillerde tuttuğunu, bu durumda özel sektörün banka portföylerinden yararlanamadığını söyledi.
Makroekonomik ortamın büyük desteğine rağmen, Türkiye'de birçok bankanın yeni çalışma ortamında kar yapmaya çalıştığını belirten Vorking, ''Karlılık sorunu, bankaların pazar durumunu düşük değerlerle değerlendirmesine neden oluyor. Bu nedenle bankacılıktaki zorlukları görmekte zorlanıyoruz. Bence Türkiye'deki en büyük zorluk, finans sektörünün ani büyümesinin reel sektöre aktör olmamasıdır'' diye konuştu.
1990'ların ortasında bankacılık sisteminin aniden büyüdüğünü, ancak 1991-2004 yılları arasında özel sektöre verilen kredilerin neredeyse hiç gelişme göstermediğini kaydeden Vorking, şöyle devam etti: ''Bunun sebebi devlet tahvillerinin, 50 katrilyon lira tutarında bir kaynağın, bankalarca satın alınmasıydı. Bu konuda bankacılık sektörü büyük gözüküyor ama bankalar esas amacı olan özel sektöre kredi verme konusunda çok zayıf. Bu bir boşluk. Eğer Türkiye ekonomide sürekli bir büyüme oranı istiyorsa, ekonomik olarak AB standartlarına çıkmak istiyorsa, bu sorunu çözmesi gerekiyor. Bankacılık sektörü, reel sektöre yatırım için finansman yaratabilen bir pozisyonda olamamıştır.''
'KREDİLER ÇOK KISA DÖNEMDE ÇOK PAHALI ORTAYA ÇIKMAKTA'
Andrew Vorking, AB ve OECD ülkelerinde bankaların özel sektöre verdiği kredinin GSMH'ye oranının yüzde 70'lerde olduğunu, Türkiye'de ise bu oranın yüzde 16'larda kaldığını söyledi.
Finans sektörüyle ilgili üzerinde durulması gereken başka bir kritik noktanın da krediler olduğuna dikkat çeken Vorking, Türkiye'de kredilerin gerçek anlamda çok kısa dönemde ve çok pahalı olarak ortaya çıktığını kaydetti. AB ve OECD ülkelerinde kredilerin çok daha düşük faizlerle alınabildiğine değinen Vorking, ''AB'de kredi alan rakipleriniz, size göre çok daha fazla üstünlük sağlıyorlar. Devlet fonlarına çok fazla yatırım yapılması nedeniyle Türkiye, bütün AB ülkeleri dışında kalıyor'' dedi.
Vorking, karlılık için bankaların devlet tahvillerini elinde tuttuğunu, ancak bunun önceki gibi çok karlı olmadığını vurguladı. Türkiye'nin doğru yolda olduğunu, mali durumunun geliştiğini, özel sektöre verilen kredilerde de ilerleme kaydedildiğine işaret eden Vorking, buna rağmen daha çok aşamalar bulunduğunu söyledi.
Türkiye'deki bankacılık sektöründe artık geleneksel karlılık kaynaklarının kaybolmaya başladığını belirten Vorking, değişim ortamına büyük banka gruplarının küçüklere göre daha iyi adapte olduğunu, 2003'de büyük bankaların karlılıklarında küçük bankalara göre daha az düşüş yaşandığını, verimliliklerinin ise daha fazla arttığını bildirdi.
Andrew Vorking, ''Türkiye'deki bankacılık sektörü, bir konsolidasyona giderse, daha çok bir araya gelirse şaşırmayalım. Çünkü bunun işaretlerini daha şimdiden görüyoruz'' dedi. Bankacılık sektöründe kaydedilen reformların, yabancı bankaların Türk bankalarına yaklaşımına pozitif etki yapacağına inandığını dile getiren Vorking, ''BNP'nin TEB için bulunduğu teklif, yabancı bankaların Türk bankalarına reformlar yoluyla yöneleceğinin kanıtlarından biri'' diye konuştu.
Dünya Bankası'nın hükümetin bankacılık konusundaki hamlelerini, bu tutarlılığın devam etmesi kaydıyla destekleyeceğini belirten Vorking, stabil bir ekonominin, rekabetçi bir bankacılık sektörünün omurgasını oluşturduğunu vurguladı.
'YENİ KANUN DENETİMİN ÖNEMİNİ VURGULAYACAK'
Finansal Hizmetler Kanun Tasarısı'na da işaret eden Vorking, ''Bankacılıkla ilgili yeni kanun, etkin bir denetimin önemini vurgulayacak ki, bu da Türkiye'nin yaşadığı eski büyük krizlerde önemli bir eksiklik olarak görülmüştü'' dedi. Vorking, denetimlerdeki sağlıklı yaklaşımın, bankaların bu konudaki rahatsızlığını azaltacağını vurguladı. Devletin sektör üzerindeki büyük rolünün bir güvensizlik yarattığını, stratejik yatırımcılar açısından da devletin büyük rolü ve ortaya çıkan dengesizliğin olumsuz bir unsur oluşturduğuna dikkat çeken Vorking, şunları kaydetti: ''Yapılması gereken bir şey de devletin bankacılık sektöründeki payını azaltmak olacaktır. Devlet sektörde rekabetçi olarak yer almamalı, ancak destekçi olmalıdır. Ekonomik büyüme AB yolunda çok önemli kriter olarak görülmektedir. Bankacılık sektörü de bu kriterde önemli bir rol oynamaktadır.''
Vorking: Bankalar kredide zayıf 
