Dominoyu, sarı pirinç taşlarla mermer masalarda oynanan bir oyun olarak bilirdim. Ege'nin kuytu kasaba kahvelerinde, çoğunlukla ihtiyarların bir oyunuydu. İlkgençliğimde ben de severek oynamışımdır.
Çünkü biraz zekâya dayanır, mantığını iyi kullanan da oyunu kazanır.
Bizim bildiğimiz "domino" oyununda birbirine eş sayılar yan yana getirilerek rakip açmaza düşürülmeye çalışılırdı. Dominonun bir de "puzle"ye benzer ve birbirlerini iterek "şekil"ler yaratan bir başka biçimi varmış...
Elbette bir de "gizli" bir tarihi...
Bunu da geçenlerde Efes Pilsen'in 33. yılını geride bırakması nedeniyle yeni logosunu tanıtma toplantısında sergilenen domino gösterisinde öğrenmiş bulundum.
Efes Pilsen, yeni logosunun tanıtımında sürpriz bir show sergiledi ve 1986 yılından bu yana domino sektörü içinde aktif bir yer alan "Robin Paul Weijer"in kurduğu "Weijer Domino Production" şirketi, bu görsel şölende yüz elli bin domino taşı ile hazırladığı kulesiyle Efes Pilsen'in yeni logosunu sundu.
İşte bu gösteri sonrası öğrendim ki, özellikle bizim Ege kasabalarında oynanan domino, adını Fransa'dan almış...
Tabii biz sarı pirinç taşlarla oynarken Fransızlar beyaz fildişi üzerine siyah kazımalarından oluşan karolar halindeki taşlarla oynuyorlar.
Hıristiyan papazlarının dışı siyah içi beyaz kukuletalarından esinlenerek verilen "domino" ismi, her ne kadar Fransızca olsa da oyunun kökleri Çin'de atılmış...
Ve Çin'den Avrupa üzre yolculuğa çıkan dominolar, 18. yüzyılda önce İtalya'da konaklamışlar, ardından da Avrupa'daki oyun tarzına kavuşmuşlar.
Daha çok yurdumuzun Ege bölgesinde oynandığına göre de bir Akdeniz oyunu olsa gerek domino...
Bir başka görüş ise domino oyununu Eskimoların bulduğu ve dünyaya buradan yayıldığı... Bu, benim aklıma pek yatkın görünmüyor. Neden derseniz, Eskimolar "mermer" masayı nereden bulup da domino oynayacaklar... Üstelik de buz üzerinde...
Domino dünyasında ilk dünya rekoru kırma çabası 1986 yılında Hollanda'da gerçekleşiyor. Başarılı olamayan bu çabanın ardından iki yıl sonra, yine küçük bir Hollanda kasabasında 1.382.101 dominonun üst üste konması ile günümüze kadar uzanan rekor savaşları başlamış oluyor.
On yıl sonra, yani 1998'de altmış öğrenci, yine Hollanda'da yedi hafta süren bir çalışma ile 1.607.757 domino taşından yaptıkları kuleyi tek dokunuş ile yıkma başarısını gösteriyor. Bu başarı ile de Guinnes Dünya Rekorları'na girmeye hak kazanıyorlar.
Bir yıl sonra yine Hollandalılar, iki buçuk milyon domino ile yeni bir rekor kırıyorlar. Aynı yılın aralık ayında ise Çin, beklenmedik bir çıkışla dünya rekorunu 2.7 milyon domino ile egale ediyor, 2000 yılının sonbaharında ise Hollanda, Çin'in rekorunu 3.1 milyon domino ile yeniliyor.
Aynı yıl Çin, bu kez Japonya ve Kore ile birleşip 3.407.535 domino taşını dizerek Avrupa'nın rekorunu tekrar geri alıyor.
Şimdi Hollanda her yılın 16 kasımını "Domino Günü" ilan etmiş bulunmakta...
Efes Pilsen spora, sinemaya, müziğe, tiyatroya, arkeolojiye katkıları yanı sıra bu yıl da bir ilki daha gerçekleştirerek hafızalardan uzun süre silinmeyecek bir domino şölenine vesile oldu. Meraklıları şimdi bir yenisini beklemekte... Benim gibi...
