İşte yeni devlet planı

Çerçevesini IMF'nin çizdiği ve yeni yılda tamamlanacak reform, kamu idaresinin kökten yeniden yapılanmasını öngörüyor. Yeni devlette bakanlıklar yarıya inecek, bürokrasi küçülecek, "işe göre adam" ilkesi işleyecek ve personel sayısı azalacak
Yeni stand-by anlaşması öncesi IMF Avrupa İcra Direktörü Willy Kiekens ve Türkiye masası şefi Juha Kahkönen ile masaya oturan hükümet, 2002 yılı sonuna kadar tamamlanmak üzere küçük ama etkili bir devlet yapısının oluşturulması için anlaştı. Hükümet, 10 milyar dolarlık ek kredinin kısa vadede ön şartı olarak sunulan İhale, Borçlanma ve Tütün yasalarının yanı sıra, orta vadede "devlet reformunu" gerçekleştirecek, çerçevesini IMF'nin çizdiği reformun içini hükümet ortakları dolduracak.

YENİ YILDA BİTECEK
Bu reform, stand-by anlaşmasıyla birlikte sunulacak yeni niyet mektubunda "Kamu idaresinin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili çalışmalar 2002 yılı içinde tamamlanacak" şeklinde yer alacak. Devlet Bakanları Kemal Derviş ve Mehmet Keçeciler ile IMF heyetinin temaslarında, bu reformun ana hatları da şekillendirildi. Buna göre, bakanlık sayısı azaltılacak, kamu bürokrasisi küçültülecek. Özellikle IMF Avrupa İcra Direktörü Willy Kiekens'ın "Devlet Bakanları neden icracı bakan gibi, ne iş yaparlar?" şeklindeki yaklaşımı, reformun gövdesini oluşturuyor. Çıkarılacak yetki yasasıyla kamudaki ücret dengesizliği de "işe göre adam" ilkesine göre giderilecek.

Hükümet ile IMF'nin ana hatlarını belirlediği, 2002 yılı sonuna kadar yapılması planlanan kamu idaresi reformu özetle şöyle:

YENİ BAŞBAKANLIK:
Başbakanlık icracı kimliğinden arındırılacak. Başbakan koordinatör, başbakanlık ise bir strateji ve politika merkezi haline getirilecek. Bu çerçevede, devlet bakanlıklarının önemli bir bölümü kaldırılacak. Bu bakanlıklara bağlı icracı birimler ilgili icracı bakanlıklara dağıtılacak. MİT, Genelkurmay ve Diyanet gibi hassas kuruluşlar, AB ve İnsan hakları alanı yine Başbakanlık bünyesinde olacak. Koalisyon yapısı dikkate alınarak devlet bakanlığı sayısı 6'yı geçmeyecek. Bunlardan birisi ekonomi bakanlığı olacak.

GÜÇLÜ İCRACI BAKANLIK:
Devlet Bakanlıklarına bağlı Denizcilik Müsteşarlığının Ulaştırma Bakanlığı'na, MTA ve Atom Enerji Kurumu'nun Enerji Bakanlığı'na, Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün Tarım Bakanlığı'na bağlanması gibi projeler yaşama geçirilerek, icracı bakanlıklar daha etkili ve koordineli çalışma imkanına kavuşturulacak.

TEK ELDE EKONOMİ:
Ekonomi birimleri tek elde toplanacak. Maliye, DPT, Hazine, Dış Ticaret, Gümrük Müsteşarlığı, Eximbank, DİE gibi birimler tek elde toplanacak, bu konuda ulaşma sağlanamazsa bu birimler arasında güçlü bir koordinasyon bağı kurulacak. Tapu ve Kadostro, Arsa Ofisi Genel müdürlüklerinin Maliye'ye bağlanması gündemde.

BİRLEŞİK BAKANLIKLAR:
Bazı icracı bakanlıklar güçlendirilirken, Turizm, Çevre, Kültür, Orman gibi bakanlıklar da birleştirilerek icracı bakanlık sayısı azaltılacak. Bu birleştirmenin nasıl olacağına ortaklar karar verecek.

BÜROKRASİ KÜÇÜLECEK:
Köy İşleri, Köy Hizmetleri, DSİ ve Karayolları gibi birimler başta olmak üzere kamu bürokrasisinde küçülmeye gidilecek, özellikle il teşkilatı sayısı azaltılacak, ancak daha etkili çalışma yöntemleri belirlenecek. Bu birimlerdeki 8 bini aşkın taşıtın ortak kullanımı amacıyla bir taşıt havuzu oluşturulması, ihtiyaçların bu havuzdan kar-şılanması önerisi, önemli projelerden birisi.

KADRO HAVUZU:
Üzerinde durulan bir önemli çalışma ise, kamudaki 1 milyon boş kadronun kademeli olarak iptal edilmesi. Ayrıca, KİT'ler başta olmak üzere tüm kamu kuruluşlarında yeni hizmet noktaları belirlenecek, buna göre saptanacak norm kadro sayısının üzerinde olan kamu personeli Başbakanlık bünyesindeki Devlet Personel Başkanlığına kadrosuyla birlikte devredilecek. Personel açığı bulunan kuruluşlar, ihtiyacını bu havuzdan karşılayacak.

İŞE GÖRE ADAM:
Yeni dönemdeki yönetim anlayışı, "adama göre iş" değil, "işe göre adam" ilkesine dayanacak.Kamudaki ücret dengesizliğini gidermek için yetki yasası çıkarılacak. Hizmet ettiği genel müdüründen fazla maaş alan şoförler tarihe karışacak, teknik elemanlar, uzmanlar, yargıçlar daha fazla ücret alacak.

AZ PERSONEL:
Kamudaki personel sayısı 150 bin azaltılacak. 30 bin civarındaki gönüllü emekli sayısına ek olarak, yılın ikinci yarısında ekonomik canlanmaya paralel olarak kamudaki personel sayısını azaltma girişimleri yoğunlaştırılacak.

Şamil TAYYAR