Yeni yılla birlikte Avrupa'nın 12 ülkesi kendi para birimlerinden vazgeçerek, ortak para birimi euroyu kullanmaya başlayacak. 1 Ocak 2002 tarihinden kısa bir süre sonra da, bu para birimleri bir ay ile iki ay içerisinde yasal para olma özelliğini kaybedecek.
Cebinde, yastık altında bu paraları tutmakta ısrar edenler... Dikkat! Almanya, Hollanda, Fransa, İrlanda, Avusturya, Belçika, Finlandiya, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Portekiz ve Yunanistan'ın para birimlerini, komisyon ödemeden değiştirmek için tam 9 işgünü vaktiniz kaldı. Birikiminizin değerinin kaybolmasını istemiyorsanız, bir an önce harekete geçmenizde fayda var. İşte size euro değişimi konusunda bilmeniz gerekenler...
* Bankada mark cinsinden vadeli mevduatım var. Ne yapmam gerekecek?
Sizin birşey yapmanız gerekmiyor. Bankanız bunu 1 Ocak 2002 tarihinde otomatik olarak euroya çevirecek. Vadesi geldiğinde artık markınız değil, euronuz olacak.
* Banka hangi kurdan Alman Markı'mı euroya değiştirecek?
Sadece Almanya'nın değil, 12 ülkenin para birimlerinin dönüşüm kuru 1 Ocak 1999 tarihinde belirlenmişti. Bu kurlar geçerli olacak. Örneğin 1 euro 1.95583 mark ediyor. Veya 1 mark karşılığında banka sizin hesabınıza 0.51129 euro geçecek. Ancak bunların ikisinin de TL karşılığı aynı. Birikiminizde hiçbir fark olmayacak. Ayrıca banka bu değişimde komisyon da uygulamayacak.
* Ben yılbaşından sonra örneğin 5 Ocak tarihinde bankada Alman Markı hesabı açamaz mıyım?
Hayır. Çünkü mark tarihe oluyor.
* Kasamdaki Alman Markı'mı ne yapmalıyım?
9 gün içinde bankaya giderek hesap açmalısınız. Banka yılsonunda sabit kurdan euroya çevirecek. Eğer 31 Aralık'a kadar hesap açtırmazsanız, maliyetine katlanmanız gerekir.
* Nasıl bir maliyeti var?
Sabit kurdan komisyonsuz olarak dönüşüm gerçekleştiremezsiniz. Banka nakit para getirdiğinizde yine bunu euroya dönüştürecektir. Ancak sizden komisyon kesecek.
* Neden komisyon alacak?
Çünkü paranın nakit olarak değişimi maliyet yaratacak. Sizin ve elinde hala nakit olarak bu 12 ülkenin para biriminden tutan tasarruf sahiplerinin dövizleri toplanacak. Bunlar uçakla yurtdışına yollanacak. Bunların sigortası, güvenlik için koruma parası ödenecek...Yani bu paralar buradan fiziki olarak yurtdışına taşınacak, karşılığında banknot olarak basılan eurolar aynı şekilde fiziki olarak buraya getirilecek. Bu arada para nakitte durduğu için faiz kaybı olacak. Değiş tokuş yapılacak. Bunun da bir maliyeti var. Bankalar sizden "kâr" değil, yaptıkları hizmetin karşılığında "komisyon" alacak.
* Ben markımı yıl sonundan önce bankaya yatırdım, banka tasarrufumu euroya dönüştürdü. Ben de bu parayı nakit olarak çekmek istedim. Banka benden komisyon isteyecek mi?
Hayır. Merkez Bankası açıklamasında "Hesap sahipleri 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren önceden olduğu gibi masraf veya komisyon ödemeden hesaplarından euro banknot çekebileceklerdir" diyor.
* Markımı bir banka şubesinde veya döviz büfesinde dolara çevirsem?
Bu da mümkün. Ama bu işlem için komisyon ödersiniz. Çünkü banka, markınızı gişe alış kurundan alacak. Doları da satış kurundan satacak. Dolayısıyla siz farkında bile olmadan aslında bankaya komisyon ödeyeceksiniz.
* Diyelim ki, Ocak ayında Almanya'ya gideceğim ve bir miktar markım var. Orada bunu harcayabilir miyim?
28 Şubat 2002 tarihine kadar harcayabilirsiniz. Bundan sonra paranızı harcayabilmek için önce euroya dönüştürmek zorundasınız. Merkez Bankası 31 Aralık 2003 tarihine kadar değişim taleplerini karşılayacak. Ancak o zaman ne kadar komisyon alınacağı belli değil.