Sanayiciler Buy Turkey için düğmeye basıyor

TOBB, "Türk malı kullanın" kampanyası başlatıyor. Sanayi Bakanlığı ile birlikte yürütülecek kampanya için Amerika ve Almanya örnekleri incelemeye alındı
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği(TOBB), 2002 yılında "Buy Turkey" sloganı ile yeni bir kampanya başlatıyor. Amerika'da yerli üretimi özendirmeye amaçlayan "Buy American" (Amerika'yı satın alın) kampanyasından esinlenen TOBB, 2002'deki parolasını "üreten Türkiye" diye belirledi.

Aslında TOBB'un gündeme taşıyacağı yerli üretimi özendirici bu program gelişmiş ülkelerde tüketimin özünü oluşturuyor. Örneğin, Almanya'daki en büyük otomobil fabrikasının duvarında şöyle yazıyor: "Japon araba almayı düşünen, gitsin kendine Japonya'da iş arasın."

Dünyanın en büyük ekonomisi Amerika bile 'Buy Amerikan" modeli ile vatandaşlarını Amerika'da üretilen malları satın almaları için yönlendiriyor. Hatta öyle ki kampanya, Amerika'da federal yasa ile güvence altında tutuluyor. İşte gelişmiş ekonomilerde yerli üretime verilen önemi bir yıldır anlatmaya çalışan ve bunun için çeşitli kurumlarla görüşen İstanbul Sanayi Odası'nın bu önerisi TOBB'un, Ocak ayında Adana'da yapılacak olan Sanayi Konseyi toplantısında masaya yatırılacak.

Amerika'yı örnek alan programın çerçevesi çizilirken TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkloğlu, çalışmalarını şöyle özetliyor:

"Şu anda nasıl bir çalışma yapılacağını belirlemedik. Ancak bu kampanya yerli malı kullanın çağrısından farklı bir şey olacak. Kaliteli ürün kullanmak her tüketicinin hakkı. Biz Türkiye'de dünya standartlarında üretilen ürünler olduğunu duyurmayı ve bir tüketim bilinci oluşturmayı hedefliyoruz".

Bir yıldır bu konuda çalışan İSO Meclis Başkanı Hüsamettin Kavi de bu program için sendikalardan, tüketici derneklerinden, sivil toplum örgütlerinden de destek alındığını ifade ediyor. Kavi'nin en büyük çekincesi, bu programın "sanayici koruma istiyor" diye algılanması. "Kesinlikle bu program sanayici koruma istiyor diye yorumlanmamalı. Globalleşen dünyada hiçbir korumu yok. Ancak İthalatla büyümenin ne kadar pahalıya mal olduğunu 2000 yılında gördük. Türkiye sadece üretimle büyüyebilir. Bunun için de gelişmiş ülkelerdeki gibi bir tüketim anlayışı oluşmalı. Türkiye ancak üretimle büyüyebilir. Tüketiciye zorla yerli malı kullandırılamaz. Bu bir bilinç meselesidir ve bu proramın amacı da budur" diye görüşlerini özetliyor.

ÜRETEN TÜRKİYE
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sanayi Konseyi Başkanı Kemal Çolakoğlu da konseyin Amerika'da uygulanan ''Buy American'' modelini ''Buy Turkey'' olarak uyarlayacaklarını belirterek, ''(Türkiye'de Türk malı kullanılmalı) başlığıyla çok büyük bir kampanya başlatacağız'' diyor. Çolakoğlu, 2002 yılında uygulamaya konulacak yeni kampanyanın temelini ise şöyle anlatıyor:

"Kalite ve fiyat eşitliğinde ''Türkiye'de üretilen malı al'' mantığı temel oluşturmalı. Bu klasik anlamda yerli malı kampanyası değil. Amerika'da uygulanan Buy American modelinin bir benzeri olacak. Amerika gibi dünyanın en gelişmiş ülkesinde bu uygulama varsa Türk insanı da kendi ülkesinde üretilen ürünleri almalı. Tabii burada kalite ve fiyat eşitliği çok önemli olacak ve Türk malı kullanımının artırılması teşvik edilecek. Kampanyayı ülke genelinde tüm sanayi odaları destekleyecek ve bunun önderliğini biz işadamları yapacağız. Türkiye ithalatta ciddi savurganlık içinde, kısmen bunun önüne geçeceğiz. 2002 yılında en önemli parola (üreten Türkiye) olacak.''

Yerli malı haftası değil vatandaşlık bilinci
Yaşı 25'in üzerinde olanlar ilkokulda aralık ayının ikinci haftasında kutlanan "yerli malı haftalarını" çok iyi hatırlar. Belki de bu yüzden yerli malı denince bir çoğumuzun aklına sıraların üzerine dizilmiş portakallar, elmalar, incirler gelir. 13 Ocak 1930'da Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ni kuran Atatürk, başka bir talimatla da o tarihlerde Türk malını özendirmek için okullara yerli malı haftası konulmasını ister.

Ancak yerli malı haftaları ile büyüyen Türk insanın aradan geçen yıllarda ithal malı özentisi giderek arttı. Öyle ki kurun çıpaya bağlandığı 2000 yılında Türkiye ithalat patlaması yaşadı ve ithalat 54 milyar doları aştı.

Türk halkı bu dönem içinde otomobil için 2.5 milyar dolar, buzdolabı, çamaşır makinesi gibi dayanıklı tüketim malları için ise 1.2 milyar dolar ödedi. Tüketim mallarının toplam ithalat içindeki payı ise 7.2 milyar doları buldu. 2001'e gelindiğinde dalgalı kurla birlikte yaşanan devalüasyon ithalatı frenledi. İlk dokuz ayda tüketim malları ithalatı bir önceki yıla göre 2 milyar dolar gerileyip 3 milyar dolara düştü.

Korkutan ithalat tablosu (Milyon Dolar)

	1997	1998	1999	2000
Tüketim malları ithalatı	5.334	5.327	5.062	7.220
Binek otomobilleri	1.674	1.394	1.325	2.596
Dayanıklı tüketim malları	1.008	1.080	941	1.291
Yarı dayanıklı tüketim malları	909	961	813	1.016
Dayanıksız tüketim malları	1.026	1.152	1.255	1.507
Gıda ithalatı	503	510	443	490
Motor benzini	147	158	242	251