Caz 'kültür elçimiz' gitarist Önder Focan, bestelerini Ajlan Büyükburç, Sibel Köse ve Aydın Kahya'nın seslendirdiği yepyeni bir caz albümüyle karşımızda.

Türkçe sözlü caz
"Her albümümde farklı bir konsept deniyorum," diyor Focan. "Bu sözleri uzun zaman önce yazmıştım. Üç güzel sesli arkadaş da bunları söylemeye sıcak bakınca, bu albüm ortaya çıktı. Ama enstrümanlar vokali bastırmadı; 'eşlikçi' olduk, ön plana çıkmadım gitarımla, abartmadım. 'Ben gitar çalıyorum abi, olmaz!' demedim yani..."

O "üç güzel sesli arkadaş"a gelince, biri Ajlan Büyükburç, ne yazık ki söyleşimize katılamıyor, ama herkesin malumu; yıllardır caz söylüyor. Diğeri Aydın Kahya, trombon mezunu aslında, "şarkı söyleme tekniklerini analiz etmiş", yakınlarda solo albüm çıkarmayı da planlıyor. Üçüncüsü de Sibel Köse, 17 yıllık caz şarkıcısı, üniversiteden sonra Tuna Ötenel'le çalışmış, Polonya'da bir süre bulunmuş, Ankara ve Q Caz Bar 'maceraları' olmuş. Bu albümün bir de "ilk Türkçe sözlü caz albümü" olma ihtimali var... Önder Focan konuyu düşünmüş: "Var öyle bir şey... Ama geçen gün oturduk, düşünüyoruz; Özdemir Erdoğan yıllar önce yapmıştı bunu, Orhan Veli'nin şiirini yorumlamıştı: 'Hava Bedava, Bulut Bedava' diye. İlk değil yani, ama farklı olduğu kesin. 'Akapella' dediğimiz, üç sesli ilk çalışma olmuş olabilir. Bestelerin özgün ve yeni olması ise, albümün güzelliği."

Biz de cazı hak ediyoruz
İki yıl Ajda Pekkan'ın vokalistliğini yapan Aydın Kahya, "Sözleri yabancı diye bir müziğe yabancı denmez. Bizim insanlarımız da evrensel değerleri hak ediyor. Bu albümü yaparak, içimizdeki ateşi paylaştık. Türkçe'yi Amerikan tarzında sound'a oturttuk. Cazla derdimizi anlatmak çok sıradışı ve güzel," diyor.

Betty Carter'ın "Ne tür müzik çıkarsa çıksın, en iyisini cazcılar yapar!" deyişini hatırlatan Sibel Köse ise, cazın bu yüzyılın müziği olduğuna dikkat çekiyor: "1950'lerde en popüler müzikti caz. Artık modern müzik var ve herkes herşeyi deneyebilir," diyor. Önder Focan da "Tempo tuttuğunuz müzik, iyi müziktir," diyerek, noktayı koyuyor...

Albümün bir niteliği de, New York'ta kaydedilmiş olması ve Slide Hampton, Brian Lynch, Bruce Barth, Doug Weiss, Hugh Sicotte gibi isimlerle çalışılması. İlhan Erşahin'le sık sık İstanbul'a gelen Weiss haricinde, hepsi Türkiye'de caz yapıldığına şaşırmış. Ortaya gayet kaliteli, hiçbir vokalli yabancı caz albümüne benzemeyen; ama onlar 'ayarında' bir arşivlik albüm çıkmış...Albümde bir de 'OK Bob (Oh! Kebap)' isminde bir parça var. Focan'ın kebap sevgisinin her dizesinden belli olduğu parça, 'New York fatihleri'ne göre "Lahmacunla pizzanın aynı hamurdan olduğunu keşfetmelerinin bir göstergesi..."

Önder Focan kimdir?
1955'TE doğdu. Müziğe 1970'te başladı. 1975'te caza ilgi duydu ve çesitli gruplarla çalışmaya başladı. Erol Pekcan, Selçuk Sun, Tuna Ötenel, Nezih Yeşilnil, Fatih Erkoç gibi müzisyenlerle, konserlerde çaldı. 1985 yılında kendi adına kurduğu grupla 1. Bilsak Caz Festivali'ne katıldı. Aynı yıl 13. İstanbul Festivali'nde, Erol Pekcan, İmer Demirer ve Can Ayer'le çaldı. 1987'de 1. Bursa Caz Festivali'ne katıldı. Daha sonra 4. Akbank Uluslararası Caz Festivali'nde Şenova Ülker, Nezih Yeşilnil, Cankut Özgül ve Ayşegül Yeşilnil'le; uzun süre birlikte çalacakları grubu oluşturdular. 1994 Ocak ayında Selim Benba, İlkin Deniz ve Cankut Özgül ile 'Önder Focan Jazz Guitar' isimli albümü ve Aralık ayında 'Önder Focan Group - Erken' adlı "Türkiye'nin ilk caz CD'sini", yine Şenova Ülker, Nezih Yeşilnil, Cankut Özgül, Yahya Dai ve Can Kozlu ile beraber yayınladı. 1995'te 34.

Bursa Kültür ve Sanat Festivali'ne kendi grubu ile katıldı. 1994'ten itibaren, TRT2'de 'Önder Focan Caz Orkestrası' adlı sürekli bir program hazırlamaya başladı.

1995'te 30. Uluslararası Finlandiya Pori Jazz Festivali'nde çaldı. Ayrıca, Kenny Barron, Michael Mossman, Avery Sharpe, Aaaron Scott, Al Foster, Ted Curson, Niels Lan Doki, Judi Farrow ve Vitali Samharadze gibi müzisyenlerle kayıt ve jam sessionlar yaptı. Orhan Oğuz'un 'Üçüncü Göz', İrfan Tözüm'ün 'Melodram' ve Memduh Ün'ün 'Bütün Kapılar Kapalıydı' adlı filmlerinin müziklerini yaptı.

Ayşe Deniz POYRAZ