Nike'ın bu akşam oynanacak İspanya-Türkiye maçı öncesi milli takımı desteklemek için 'Amansız ol' sloganıyla çektiği reklam filmindeki mesaj ve görüntüler tartışma yarattı..
"Amansız demek, inatçı demek, sürekli demek. Amansız rakibine diz çökmez. Amansız zamana yenilmez. Amansız acıyı yener. Amansız kanının son damlasına kadar savaşır. Amansız ol." Milli Takımlar Teknik Direktörü Fatih Terim ile, futbolcular Arda Turan, Volkan Demirel, Hakan Balta ve Gökhan Ünal'ın rol aldığı ve Nike'ın çektiği reklam filmi bu sloganlarla başlıyor ve sürüyor. Önde futbolcular varken fonda bazen bir bizon görüyoruz, bazen bir akrep, bazen azgın bir köpek, bazen yılan, bazen vahşi bir köpekbalığı. İspanya-Türkiye maçı öncesi Türk televizyonlarında yayına giren bu reklam filmi, futbol otoritelerini ikiye böldü. İyi bir Beşiktaş taraftarı olarak bilinen gazeteci Haşmet Babaoğlu'nun 23 Mart'ta köşesinde başlattığı tartışma epey süreceğe benziyor. Filmin 'savaş dili'yle çekildiğini öne süren Babaoğlu, futbolcuların doğadaki hayvanlarla özdeşleştirilip, hayvanların içgüdüsel davranışlarının, avlanmalarının, kavgalarının olumlu özellikler olarak öne çıkarılmasının ve futbolcuların da böyle olması gerektiğine dair bir mesaj verilmesinin de kültürel bir defo olduğunu savunuyor. Babaoğlu sözlerini şöyle sürdürüyor: "Futbol mu oynayacağız, yoksa kılıcımız karşısında 'aman' dileyecek olan düşmana bile acımasız davranacak kadar şiddetli bir savaşa mı gireceğiz? Bizim için 'kanının son damlasına kadar savaşmak' denen şeyin köpekbalığının veya bizonun saldırganlığıyla uzak yakın ilişkisi yoktur. Kanının son damlasına kadar savaşmak saldırmak değil, direnmektir bizim için." Nike'ın global reklam ajansı Wieden&Kennedy'nin yarattığı, Alman yönetmen Alexander Herzog'un İstanbul'da çektiği filmin mesajının yanlış ve içeriğinin kötü olduğunu söyleyen Babaoğlu, sloganın da reklam filminde yanıltıcı bir biçimde tanımlandığını düşünüyor. 'Amansız' sözcüğünün reklamda verildiğinin aksine, 'öldürücü, zalim, acımasız ve cana kıyıcı' anlamına geldiğini açıklayan Haşmet Babaoğlu, Milli Takımlar Teknik Direktörü Fatih Terim ile Futbol Federasyonu Başkanı Mahmut Özgener'in de bu reklamı onaylamalarının yanlış olduğunu ısrarla vurguluyor. Babaoğlu'nun başlattığı tartışmayı spor yazarlarına ve reklam filmini çeken Nike yetkililerine sorduk...
LEVENT TÜZEMEN (SABAH YAZARI)
FIFA ONAYLAMIŞ
"Haşmet Babaoğlu'nun reklam filmiyle ilgili görüşleri sübjektif. Filmdeki hayvanlar, gücü, direnci temsil eden hayvanlar. Günlük hayatta da konuşurken 'aslan gibi cesur', 'boğa gibi güçlü' vs. tabirler kullanıyoruz, o zaman bu bakış açısıyla bunları da kullanmamamız lazım. Dikkat edilirse reklam filminde kullanılan hayvan silüetleri de, doğada gücüne, direncine saygı duyulan hayvanlar. Nike sadece Türkiye'de değil, dünyanın neredeyse her yerinde futbolun en büyük sponsorlarından biri ve bu filmin kötü mesajlar vermesine zaten FIFA da izin vermez."
BAĞIŞ ERTEN (EUROSPORT YAY. YÖN.)
İZLEYİNCE KORKTUM
"Türk Milli Takımı artık korku yaratan bir imaj vermek istiyor, yani bu imajı benimsiyor anladığım kadarıyla. Niyetleri buysa film amacına ulaşmış. Çünkü ben korktum. Ama bunu futbol kimliği olarak düşünürsek, bu iyi bir kimlik mi, bundan emin değilim. Bu memleket geçmişindeki korkularından beslenerek çok kötü şeylere imza attı. Başımızdan bunlar yeni geçmişken, böyle bir reklam filmi yapmak bence iyi bir fikir değil. Filmde akrep var, yılan var, kaplan var. Ben gerçek hayatta o hayvanların hangisini görsem korkarım. Ama bu saygıdan ileri gelen bir korku olmaz, ilkel bir korku olur. Bu korkuyu duymak da iyi bir şey değildir."
NIKE KURUMSAL İLETİŞİM
TAKIMIN YENİLMEZLİĞİNİ YANSITIYOR
"Şu ana kadar sadece Haşmet Babaoğlu'ndan eleştiri aldık. Görüşlerine saygı duyuyoruz elbette. Yapılan her işi herkes beğenmez. Ama bizim hedef kitlemiz, futbol delisi gençler. Onlardan internet üzerinden çok olumlu geri dönüşler alıyoruz. Fatih Hoca ve federasyon başkanlarından, futbolculardan da aynı şekilde olumlu geri dönüşler aldık. Avrupa Kupası'nda Fatih Hoca'nın ve takımın gösterdiği o yenilmez havayı yansıtan bir reklam. Filmimiz Türk Milli Takımı'nın pes etmeden, rakibini yenme yolunda gösterdiği performansı ve sporcuların hissettikleri duyguları ortaya koyan bir çalışma. Soyunma odasında, devre arasında yaşananları konu alan filmimizde, sporcuların üzerine yansıyan görüntüler onların rakipleri karşısında nasıl mücadele verdiklerini anlatıyor. Nike reklamları hiçbir zaman diğer sponsorların reklamlarına benzemez, bizim için önemli olan ilk defa global olan bir ekip Türkiye'ye geldi ve milli takım için bir reklam filmi çekti. Ayrıca reklamımız Ekonomist'in fikir önderlerince bu haftanın en iyi reklam seçildi."
GÜRCAN BİLGİÇ (SABAH Yazarı)
BU BİR SAVAŞ
"Futbol zaten bir savaştır. Orada kullanılan hayvan imgeleri de futbolun ve futbolcunun savaşçı kimliğine işaret ediyor bana kalırsa. Futbolu bir oyun gibi görürsen, kaybedersin. Reklam hem Türk milli takımına hem de taraftarlara bunu aşılayacaktır. Ben Haşmet Babaoğlu'ndan farklı olarak bu türden araçlarla taraftar sadakatinin de artacağını düşünüyorum."
UĞUR VARDAN (RADİKAL SPOR MÜDÜRÜ)
MAÇO VE MİLLİYETÇİ
"Futbolun, eski gladyatör geleneğinin modern toplumlardaki tezahürü olduğuna dair, 70'lerden kalma 'demode' bir kanaat vardır. Anlaşılan Nike'ın reklamındaki konsepti oluşturanlar hem bu kanaate, hem de Türkiye'deki genel maço kültürüne, erkeklik değerlerine ve milliyetçi rüzgârlara kendilerini fazlasıyla kaptırmışlar. İşin içine tarihi karıştırırsak, 'Amansız ol' diyenlere, 'Aman dileyene kılıç kalkmaz,' atasözüyle karşılık vermek isterim. Öte yandan bu reklam filmi, 16 Kasım 2005'teki, maç sonunda rakip oyunculara sille tokat girdiğimiz 'İsviçre Meydan Muharebesi'nden önce gösterilseydi, FIFA suç delili olarak cezai işlem yapabilirdi. Bu noktada tek bir 'amansız' isteğim var; bu reklamın 'yaratıcıları'nın filmdeki akrebin, yılanın ve 'Jaws'ın önüne yem (!) olarak atılması..."
Yayın tarihi: 28 Mart 2009, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2009/03/28/ct/haber,D631CD66201B4DF480AA778636B06586.html
Tüm hakları saklıdır.