| 6 Eylül 2008, Cumartesi |
FRANSA’DA ANITI VAR Ermeni soykırım iddiaları Fransa’da resmi kabul gördükten sonra Paris’te Kanada meydanında sözde soykırımı temsilen, Ermenilerin ve Fransızların katıldığı bir törenle anıt açıldı.
18 ülkede soykırım iddiası resmen kabul görüyor
Nur BATUR
Giriş Saati : 06.09.2008 00:53
Güncelleme : 06.09.2008 02:13
Güncelleme : 06.09.2008 02:13
Ermenistan'ın soykırım iddiasını, aralarında Fransa, İsviçre, Belçika'nın da olduğu 18 ülkenin parlamentosu kabul ediyor. Şimdiye kadar 2 Türk Avrupa'da dava edildi..
Türkiye ve Ermenistan arasındaki büyük kavganın temelinde kronikleşen sorular yatıyor. Bunların başında da 1915'teki trajik olaylar geliyor. Osmanlı İmparatorluğu parçalanırken savaş koşulları altında göçe zorlanan yüzbinlerce Anadolu Ermenisi'ne ne oldu? Osmanlı yönetimi Ermeni halkı için soykırım kararı aldı mı? Yoksa savaş koşulları altında göçe zorlanan yüzbinlerce Ermeni açlık ve susuzluğun yanı sıra çetelerin saldırısı sonucunda trajik olaylar mı yaşadı? Yani kan gölüne dönen Anadolu'da savaş, açlık ve yoksullukla boğuşan Türkler gibi Ermeniler de büyük acılar mı çekti? Ermeniler 1915'te "Soykırım" yapıldığına inanıyorlar. Hem Ermenistan Cumhuriyeti hem de dünyanın dört bir yanına göç edip yerleşen Ermeniler "Soykırımı" kabul ettirmek için yıllardır bir kampanya sürdürüyorlar. Halen tüm dünyada 18 ülke parlamentosu "Ermeni soykırım" iddialarını kabul eden kararlar aldı. Bunların başında da Fransa, Yunanistan, İsviçre, Belçika, Slovakya geliyor. İsviçre ve Fransa'da "Ermeni soykırımı yoktur" diyen iki Türk aleyhine dava bile açıldı. İlki Türkiye'nin Paris Başkonsolosu Aydın Sezgin'di. Diğeri ise İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek'ti. Sezgin davayı kazandı. Fransız Mahkemesi "Irkçılık yapılmadığı sürece Ermeni soykırımının yapılmadığını savunabilirsiniz" diye karar aldı. İsviçre'de "Ermeni soykırımını inkar edenlere ceza verilmesini" öngören mevcut yasayı eleştirenler ve değiştirilmesini savunanlar oldu ama Perinçek davayı kaybetti. Türkiye ise bu büyük kavgaya son vermek için Ortak Tarih Komisyonu kurulmasını teklif etti ama Ermenistan kabul etmedi.
SORUNLARI DONDURMA
Gül'ü maça davet ederek barış elini uzatan Ermenistan Cumhurbaşkanı'nın "soykırım" iddialarıyla ilgili tutumunda da hiçbir değişiklik yok. Sarkisyan da Ortak Tarih Komisyonunu kabul etmediğini açıkladı ama Sarkisyan eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan gibi "Türkiye soykırımı tanımadan diplomatik ilişki kurmayız" demiyor. Türkiye'yle derhal diplomatik ilişkilerin kurulmasını istiyor. Ama ya sonra ne olacak ? Yunanistan'da olduğu gibi Ermenistan da en azında düşmanlık politikasını dondurup siyasi, ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesi için yolu açabilecek mi ? Erivan'da buzlar kırılmaya başlasa bile 1915'teki trajik olaylar nasıl aşılacak? Çok zor görünüyor.
DİPLOMATİK İLİŞKİ
Sovyetler Birliği dağılmaya başladığı zaman Türkiye 1990'da bağımsızlığını ilan eden Ermenistan Cumhuriyetini tanıdı ama diplomatik ilişki kurmadı. Neden mi? Bunun temel iki nedeni var. İlki Ermenistan Bağımsızlık Bildirisinde Ermenistan Cumhuriyetinin "1915 Ermeni Soykırımının ve Doğu Ermenistan'ın tanınması " hedefini desteklediği yer alıyor. "Doğu Ermenistan" deyimi Türkiye'den toprak talebi olarak görülüyor. Ayrıca, ilk Ermenistan Anayasasının giriş bölümünde de hem soykırımın hem de Batı Ermenistan'ın tanınmasına atıf yapıldı. Daha sonra eski Cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan döneminde anayasa değişikliği yapıldı ve giriş bölümü bildiriye sadece genel atıf yapılarak yumuşatıldı. Ancak her şeye rağmen Ankara'da birçok defa diplomatik ilişkiler kurulması yönünde prensip kararı alındı ama her defasında Ermeniler bir parlamentodan karar çıkartmak için kampanyaya girdiler. Bunun yanı sıra Dağlık Karabağ'ı işgal etmeye devam etmeleri de Türkiye'nin manevra alanını daralttı. Eğer bu akşam tarihi ziyaret başarıya ulaşırsa Türkiye ile Ermenistan arasında diplomatik ilişki kurulmasının yolunun da açılabileceği görüşü çok yaygın. Aynen Suriye, Yunanistan, Bulgaristan ve hatta Irak örneklerinde olduğu gibi. Suriye'de büyükelçilik yapan tecrübeli bir diplomatla konuştum. Şöyle diyor: "Suriye'de görev yaparken bana bir Bakan 'Hatay'la ilgili talebimiz çoktan bitkisel hayata girdi. Ama kimse fişi çekmeye cesaret edemiyor' demişti. Ermenistan'ın da 'Doğu Ermenistan' diyerek toprak talebinde bulunması buna benziyor. Bu talep Suriye'yle diplomatik ilişkilerimizi engellemedi. Ermenistan'la da engellememeli yeter ki karşıdan iyi niyet görelim." Belki ilk aşamada Ankara ve Erivan'da temsilcilikler açılmayabilir. Moskova'daki büyükelçilikler akredite olabilir. Ama böyle bir karar her halukarda buzların kırılmaya başlaması anlamına gelecek.
SORUNLARI DONDURMA
Gül'ü maça davet ederek barış elini uzatan Ermenistan Cumhurbaşkanı'nın "soykırım" iddialarıyla ilgili tutumunda da hiçbir değişiklik yok. Sarkisyan da Ortak Tarih Komisyonunu kabul etmediğini açıkladı ama Sarkisyan eski Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan gibi "Türkiye soykırımı tanımadan diplomatik ilişki kurmayız" demiyor. Türkiye'yle derhal diplomatik ilişkilerin kurulmasını istiyor. Ama ya sonra ne olacak ? Yunanistan'da olduğu gibi Ermenistan da en azında düşmanlık politikasını dondurup siyasi, ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesi için yolu açabilecek mi ? Erivan'da buzlar kırılmaya başlasa bile 1915'teki trajik olaylar nasıl aşılacak? Çok zor görünüyor.
DİPLOMATİK İLİŞKİ
Sovyetler Birliği dağılmaya başladığı zaman Türkiye 1990'da bağımsızlığını ilan eden Ermenistan Cumhuriyetini tanıdı ama diplomatik ilişki kurmadı. Neden mi? Bunun temel iki nedeni var. İlki Ermenistan Bağımsızlık Bildirisinde Ermenistan Cumhuriyetinin "1915 Ermeni Soykırımının ve Doğu Ermenistan'ın tanınması " hedefini desteklediği yer alıyor. "Doğu Ermenistan" deyimi Türkiye'den toprak talebi olarak görülüyor. Ayrıca, ilk Ermenistan Anayasasının giriş bölümünde de hem soykırımın hem de Batı Ermenistan'ın tanınmasına atıf yapıldı. Daha sonra eski Cumhurbaşkanı Levon Ter-Petrosyan döneminde anayasa değişikliği yapıldı ve giriş bölümü bildiriye sadece genel atıf yapılarak yumuşatıldı. Ancak her şeye rağmen Ankara'da birçok defa diplomatik ilişkiler kurulması yönünde prensip kararı alındı ama her defasında Ermeniler bir parlamentodan karar çıkartmak için kampanyaya girdiler. Bunun yanı sıra Dağlık Karabağ'ı işgal etmeye devam etmeleri de Türkiye'nin manevra alanını daralttı. Eğer bu akşam tarihi ziyaret başarıya ulaşırsa Türkiye ile Ermenistan arasında diplomatik ilişki kurulmasının yolunun da açılabileceği görüşü çok yaygın. Aynen Suriye, Yunanistan, Bulgaristan ve hatta Irak örneklerinde olduğu gibi. Suriye'de büyükelçilik yapan tecrübeli bir diplomatla konuştum. Şöyle diyor: "Suriye'de görev yaparken bana bir Bakan 'Hatay'la ilgili talebimiz çoktan bitkisel hayata girdi. Ama kimse fişi çekmeye cesaret edemiyor' demişti. Ermenistan'ın da 'Doğu Ermenistan' diyerek toprak talebinde bulunması buna benziyor. Bu talep Suriye'yle diplomatik ilişkilerimizi engellemedi. Ermenistan'la da engellememeli yeter ki karşıdan iyi niyet görelim." Belki ilk aşamada Ankara ve Erivan'da temsilcilikler açılmayabilir. Moskova'daki büyükelçilikler akredite olabilir. Ama böyle bir karar her halukarda buzların kırılmaya başlaması anlamına gelecek.
Yayın tarihi: 6 Eylül 2008, Cumartesi
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/09/06//haber,2CD9BC9C3B584CF695EC8665F8B1A46B.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.
Gündem Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Künye | Bize Ulaşın
 |
Copyright © 2003-2008 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|