Daha önce de bu sütunda yazıldığı gibi, Kafkaslar'ın diplomasisi de halk oyunlarına benzer...
Başlar dik ve hareketsiz, taviz vermez pozisyondadır.
Gövde, kollar ve ayaklar başın tam tersi yönde yerinde durmaz oyunun bütününü tayin eder.
Azerbaycan, Gürcistan ve
Türkiye Cumhurbaşkanlarının dün temelini attıkları tren yolu da Kafkas oyunu nedeniyle 15 yıl kaybetti.
Cumhurbaşkanı
Gül ve Ulaştırma Bakanı
Yıldırım'ın temel atma töreninde belirttiği gibi proje çok uzun yıllar bu nedenle raflarda kaldı.
Buna, Ermeni diasporasının projenin batıdan alacağı kredi olanaklarını engellemesi yol açtı.
En son 2004 yılında proje hayata geçirilmek için Çin ve Kazakistan'ın da desteği ile raftan indirildiğinde aynı engellemeyle karşılaştı.
Bu engel ancak 4 yıl sürebildi.
Geçmişte ülkelerindeki iç politik sorunlar ve ekonomik sıkıntı dolayısıyla projeyi hayata geçiremeyen üç ülke, yabancı krediye ihtiyaç duyulmadan doğrudan kendi sermayeleri ile projeyi hayata geçirdi.
Halk da mutsuz Sonuçta Erivan'ın engel koyacak alternatifi kalmadı.
Aksine uyguladığı politikalar sonucu petrol boru hattında olduğu gibi ulaşımda da bölgede dışlanan ülke oldu.
Erivan'ın bu noktaya gelmesinden Ermeni halkı mutlu mu?
Bir süre önce Erivan'da bulunan TOBB Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof.
Mustafa Aydın'a göre sokaktaki Ermeni halkı da bundan mutlu değil; hatta bıkkın:
"Halkın önemli bir bölümü Türkiye'den korkusu dolayısıyla Rusya'ya bağlı politikayı destekliyor; ancak yıllardır süren bu bağımlılığın üzerlerinde yarattığı tahakkümün de sıkıntısını yaşıyor. Bundan bir an önce kurtulup Türkiye ile ilişkilerin normalleştirilmesini istiyor..." Nitekim Ermenistan'da bu bıkkınlığı gören
Ter Petrosyan da (bugün iç politik gerekçeyle 180 derece farklı konuşuyor olsa da) yakın geçmişte yapılan Devlet Başkanlığı seçiminde stratejisini
Türkiye ile ilişkilerin düzeltilmesi üzerine kurdu.
Yeterli olmasa da bu politika sayesinde oyları arttı.
Halktaki bıkkınlığı fark eden sadece
Petrosyan değildi.
İlginç olan ise seçim sonrası muhalefet ve iktidarın pozisyonlarındaki yer değişikliği.
Yeni pozisyon Nitekim, seçimi
Türkiye karşıtı politika üzerine oturtan Devlet Başkanı
Serj Sarkisyan 23-25 Haziran'da Moskova ziyaretinde Ermenistan'ın
Türkiye ile ilişkilerini normalleştirmek için istekli olduğunu açıkladı.
Kazakistan'da da Cumhurbaşkanı
Gül'ü Ermenistan ile
Türkiye arasında oynanacak Dünya Kupası eleme maçına davet etti.
Aslında
Sarkisyan için bu davet bile çok önemli bir adım.
Çünkü bugüne kadar bırakın Cumhurbaşkanı'nı,
Türkiye'den bir yetkiliyi davette zorlanan Ermenistan'ın bu noktaya gelmiş olması çok büyük değişim.
Prof. Aydın'ın da vurguladığı gibi bugüne kadar Akdamar Kilisesi, Ani harabeleri gibi konularda
Türkiye'nin attığı adımlara
"Eski Sovyet tarzı politikalar ile cebe bir tane daha attık, yenisine bakalım" anlayışı ile yaklaşan Ermenistan için büyük adım...
Gül,
Sarkisyan'ın bu adımını görecek mi; maça gidecek mi?
Tren yolu temel atma töreninde, Erivan'a gidebileceği şeklinde yorumlanacak açılım yaptı.
Bizce de
Gül Erivan'a gidip maçı
Sarkisyan ile birlikte izlemeli ve inisiyatif almalı.
Ermeni iddialarına karşı direnen Türk Tarih Kurumu Başkanı
Halaçoğlu'nun görevden alınmasından sonra bir de Erivan'a mı gitsin eleştirileri gelebilir.
Ancak,
Türkiye, boru hatlarına tren yolunu da ekleyerek bölgedeki stratejisini tamamladı.
Gürcistan ve Azerbaycan ile olan ilişkilerini iki boru, bir tren yolu ile bağladı, Ermenistan'ı yalnızlaştırdı.
Ancak bu strateji de uzun vadeli olamaz; ayrıca unutulmasın ki davet de
Sarkisyan'dan geldi.
Türkiye'nin her yıl karşılaştığı sıkıntılarını aşmak ve gelecekte karşılaşabileceği bölgesel olumsuzluklardan kurtulmak için yeni açılımlara ve stratejilere yönelmesi gerekir.
Yayın tarihi: 25 Temmuz 2008, Cuma
Web adresi: https://www.sabah.com.tr/2008/07/25//haber,FFFA8C45935B4238ABE001942FE105AC.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.