Türkiye'de sol var mı?

Ragıp Duran, Türkiye'de 'egemen medya' gazetecilerinin sebep olduğu veya sessiz kaldığı haksızlıklar ve genel olarak medyada yaşanan hak ihlalleri konusunda söyleyecek sözü olan, en önemli isimlerinden. Paris'te ve Harvard'da gazetecilik okullarında okuyan Duran, Londra'dan Amsterdam'a, İstanbul'dan Boston'a Aydınlık, Hürriyet, AFP ajansı, BBC, Özgür Gündem, Cumhuriyet gibi birbirlerinden oldukça farklı yayın organlarında yazarlık, muhabirlik, yöneticilik yaptı. Halen Liberation'un Türkiye muhabiri, Bağımsız İletişim Ağı BİA'nın eğitim danışmanı olan bu önemli entelektüel, medya eleştirisi alanında üç kitaba imza attı. Duran'ın medya eleştiri yazılarını apoletlimedya.blogspot.com adresindeki blog'undan okumak mümkün. Kendisiyle, hem sol medya hem de sol çevrelerin son Ergenekon soruşturması ve darbe tartışmalarındaki tavrını konuştuk.

- BirGün ve Taraf gazetelerinin Ergenekon olayına yaklaşımındaki fark konusunda ne düşünüyorsunuz?
- Bu tavırlarda gazete yönetimlerinin genel siyasal-ideolojik tercihleri baskın oluyor. Taraf ve BirGün arasında yalnızca Ergenekon değil, daha önce başka konularda da, gerek köşeyazılarında, gerek haber konularında, ikisi de 'popüler' veya 'yaygın' dediğimiz medyanın dışında olmalarına rağmen bir zıtlık vardı. Ben, Taraf gazetesinin yayın politikasını olduğu gibi onaylamasam da, Alper Görmüş'ün BirGün eleştirilerine genel olarak katılıyorum. Benim mevcut medya ortamı için kullandığım 'Korsan Medya' benzetmem var. Taraf'la BirGün belki tam olarak bu tarife denk düşmüyor ama her iki gazetenin de gözlerinin birinde, hadi siyah olmasın, gri birer bant var...

- Bu durumda aradaki farkın sebebi nedir?
- Mesleki özellikler, teknik sorunlardan çok, baştaki siyasi/ideolojik tercihlerden kaynaklanan farklar söz konusu. Nitelemeler yapmak belki doğru olmaz, ama Taraf zaten her halükarda kendisini 'liberal' olarak adlandırıyor, Taraf'taki bazı yazarlar ise kendilerini sol liberal olarak adlandırıyor... BirGün medya mülkiyeti açısından oldukça farklı bir konuma sahip. 4-5 bin kadar ortağı, 'medya mülkiyetine sahip' okuru var.

FARKLARI YOK
- Bahsettiğimiz, iki farklı ideolojinin çatışması mı peki?
- Evet, bir tür solculuk ve liberalizm arasında kaçınılmaz olarak bir çelişki zaten var. Gazetelerin ve yönetimlerin siyasi/ideolojik tercihleri mesleki alanda nasıl yansıyor diye de bakmak lazım. Bildiğim kadarıyla ikisinde de sendika yok! İkisinde de mevcut yaygın medyanın çalışma usullerinin dışında bir çalışma yöntemi yok. Her ikisinde de yerel ve küçük Özkökvari hükümdarlıklar var. Teknik ve mesleki bakımdan bu iki gazete arasında çok büyük bir fark yok. Ama BirGün'ü galiba Cumhuriyet gazetesi kategorisinde değerlendirmek gerekir. Ordu, Kemalizm, AB konularında genel yayın politikaları öyle çok yeni, çok yaratıcı, çok parlak değil bence. Taraf'ı da siyasi iktidara yakın kümeye dahil etmek mümkün.

- Yayın yönetmeni siz olsanız ve önünüze Ergenekon'la ilgili bugün ortaya çıkan bu belgeleri bir muhabir getirse, tavrınız ne olurdu?
-Ben belki biliyorsunuz Özgür Gündem gazetesi ilk yayınlandığında kısa bir süre genel yayın yönetmenliği yaptım ve doğrusu pek de bana göre bir iş olmadığını anladım. Burada önemli olan belgenin kontrol edilmesi, önünüze gelen belgenin gerçek olduğundan kesinlikle emin olmanın bir yolunu bulmak. Gazetecilik sonuçta manipülasyona açık bir meslek, biri gelir kulağına bir şey fısıldar ve o fısıldadığı şeyi yayımlamanı ister, seni bu şekilde kullanmayı ister. Bütün iktidarlar ve güç odakları gazeteciyi bir biçimde manipüle etmeyi arzular, ama burada da gazetecinin uyanık olması, manipüle edilmemesi, temel değerleri doğrultusunda manipüle edilmemeyi başarması gerekiyor. Gazeteci, kova kaleci değildir, olamaz, olmamalı. 'Doğru olan her şey yayımlanır,' diye bir kural yok. Kural, 'Doğru olduğundan emin olmadığın bilgiyi yayımlamayacaksın.'