Memleketin Ekonomi Manzarası

CİROLAR GİZLENİYOR: Kayıtdışı o kadar yaygın ki, pek çok girişimci, iş ciroya gelince, "yazmasak olmaz mı", ya da "ciroyu veremem" diyor. Çalışan sayısı sorulduğunda, SSK'lı mı SSK'sız mı cevabıyla karşılaşıyorsunuz.

İŞSİZLİK İSTİSMAR EDİLİYOR: Sosyal güvencesiz işçi çalıştırma maalesef teşvikli illerde de geçerli bir uygulama. Devletin sosyal güvenlik primi desteğine rağmen, 200 lira ücretle çalıştırılan kişilerin varlığını duymak üzüntü verici.

YEŞİL KART İŞİ ENGELLİYOR: Bazı illerde nüfusun dörtte üçüne ulaşan yeşil kartlı sayısı, istihdamda soruna yolaçıyor. Ücretsiz sağlık imkânı, kömür, para yardımı gibi avantajlar sağlayan kartı kaybetmemek için, iş olsa bile çalışmıyor.

GETTOLAR OLUŞUYOR: İşsizliği tetikleyen ise tabii ki göç. Özellikle Doğu'dan metropol kentlere akışla çarpık kentler yaratılıyor. İşsizlik ve asayiş olayları artarken, diğer taraftan gettolar oluşuyor.

TEFECİLİK İŞLİYOR: Tefecilik de bazı illerde görülüyor. Kılıfa uydurulan tefecilik ile el değiştiren fabrikalardan, konutlardan bahsediliyor.

TEŞVİK SİSTEMİ ADALETSİZ: Sanayileşme ve teşvik sistemi politikasında sorunlar var. Özellikle ilk başlarda tarıma elverişli, sulak alanlara sanayi tesisleri kurulmuş. Batı ve Doğu illerini aynı kategoriye almak haksızlık yartıyor

TEK ÜRÜNE BAĞIMLILAR: Anadolu'da tek ürüne veya tek sektöre bağımlı iller var. Ordu'nun fındık, Kahramanmaraş'ın tekstil, Kütahya'nın seramiğe bağımlılığı gibi. Riski görerek çeşitlemeye gidenler de görülüyor.

DERE YATAKLARI BOŞ: Kuraklık ciddi tehdit. Anadolu'yu dolaşırken, birçok dere ve akarsu yatağının kuruduğu ya da debisinin azaldığı görülüyor. Akarsular üzerine kurulu pek çok demiryolu köprüsünün altında artık su kalmamış.

TARLALARA YABANCI TALİP: Anadolu'daki verimli topraklara ise yabancı şirketlerin gözdiktiği, Trakya'da, Çukurova'da araziler arandığı dillendiriliyor. Biodizel üretimi için kanola gibi bitkilerin ekimine uygunluk cazip kılıyor.

UYUŞTURUCU PARASI İDDİASI: Uyuşturucu (toz olarak adlandırılıyor) parasının kimi şehirlerin ekonomisine plaza yapımı veya işyeri olarak girdiği iddia ediliyor. Hatta Doğu'daki bir ilin defterdarına sorduğumda, "Paranın kaynağını sormam, kazancının vergisi beni ilgilendiriyor. Eğer varsa bile o para burada kalsa da istihdam yaratsa" cevabını aldım.