Gıdada hem üretici hem tüketici mağdur

Artan kuraklık nedeniyle ciddi üretim kayıpları yaşanan tarım ürünlerinde piyasada oluşan fiyatlar hem üreticiyi hem tüketiciyi mağdur ederken, aracılar fahiş karlar elde ediyor. Gıda ürünlerinin fiyatlarında üretici-tüketici sürecinde yüzde 400'leri aşan fiyat farkı yaşanıyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) gıda ürünlerinde Mayıs ayına ilişkin üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını açıkladı. Buna göre, üreticiden 20 YKr'ye çıkan salatalık, halde 30 YKr'ye, pazarda 73 YKr'ye ve markette 1.02 YTL'ye çıkıyor. Market ve üretici arasındaki fiyat farkında geçen ay yüzde 408.8'le salatalık birinci oldu. Üretici-market fiyat marjında sivri biber yüzde 396.9'la ikinci ve kırmızı mercimek yüzde 359.1 ile üçüncü olurken, bunu yüzde 322.6'yla pirinç, yüzde 277.1 ile elma, yüzde 257.8'le patlıcan, yüzde 252.2'yle ıspanak, yüzde 243.3'le soğan ve yüzde 227.5'le kuru fasulye izledi.

MAYIS AYININ ZAM ŞAMPİYONU HAVUÇ

Mayıs ayında market fiyatlarında havuç yüzde 36.4'le zam şampiyonu olurken, en büyük düşüş yüzde 36 ile salatalıkta görüldü. Zam oranına göre sıralamada havucu yüzde 27'yle armut, yüzde 21'le çilek, yüzde 17.8'le pirinç, yüzde 13.4'le elma ve yüzde 6.5'le kırmızı mercimek izledi. Yeşil mercimekte yüzde 2.5'lik fiyat artışı gördü.

BAYRAKTAR: ARACILAR ARTIRIYOR

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar yaptığı açıklamada, ürünün üreticiden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçtiği hal, pazar ve market zinciri halkalarının fiyat artışlarında önemli oranlarda etkili olduğunu belirtti. Bayraktar, üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkının yaş sebze ve meyvede yüzde 408, kurutulmuş ürünlerde yüzde 170, baklagillerde yüzde 359, pirinçte yüzde 322 ve hayvansal ürünlerde yüzde 232'lere kadar çıktığı kaydetti. Üretici ve market fiyatları arasındaki makasın çok yüksek olduğunu ifade eden Bayraktar, şunları dedi:

"Mayıs ayında, havuç başta olmak çeşitli sebze ve meyvelerde, pirinçte, baklagillerde, kurutulmuş ürünlerde, et ve süt gibi hayvansal ürünlerde fiyat artışı görüldü. Hayvansal ürünlere bakıldığında et fiyatı yüzde 1.7, yumurta fiyatı yüzde 0.3 arttı. Kuru kayısıda fiyat değişimi gözlenmezken, en önemli düşüş salatalık, domates, patlıcan, yeşil fasulye ve sivri biberde gerçekleşti. Yumurtada ise yüzde 1.7'lik bir düşüş görüldü. Baklagiller Mayıs'ta da fiyat artışlarının devam ettiği ürün grubu oldu."

Baklagillerde ve pirinçte görülen fiyat artışında gıda fiyatlarında yaşanan tartışmalarında etkili olduğunu kaydeden Bayraktar, havaların ısınmasıyla birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artışa bağlı olarak bazı yaş meyve ve sebzede fiyatlarda düşüşün meydana geldiği belirtti. Bayraktar, baklagiller, pirinç gibi stoklanabilen ürünlerde fiyat artışlarının devam ettiğini vurguladı. Üretici fiyatlarında bakliyat, pirinç, kuru kayısı, kuru incir ve süt gibi ürünlerde bu dönemde bir fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar, "Çilek, armut, havuç, elma, ıspanak, kuru üzüm ve et üretici fiyatında artış görülmektedir. Çilekte görülen yüzde 32.7'lik fiyat artışı rekolteden kaynaklanmaktadır. Elma, armut, havuç, ıspanak, kuru üzümdeki artış sezon sonu olmasından kaynaklanırken, havuçta görülen fiyat artışının bir nedeni de rekoltenin az oluşudur" dedi.

Et fiyatında görülen yüzde 3'lük artışın üretim maliyetlerindeki artıştan ileri geldiğini kaydeden Bayraktar, üretici fiyatlarında düşüş görülen ürünlerde yüzde 61.8'lik oranla en fazla düşüşün salatalıkta gerçekleştiğini ifade etti. Bayraktar, sivri biberde yüzde 48, patlıcanda yüzde 30.4, domateste yüzde 28.4, yeşil fasulyede yüzde 21 düşüş görüldüğünü bildirdi. Bayraktar, Mayıs ayında hava sıcaklıklarının yükselmesiyle birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artışın fiyat düşüşünde etkili olduğunu dile getirdi. Bayraktar, "Çiftçilerimiz, tarımda gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ürünlerini kendi organizasyonları ile pazarlamayı başarmak zorundadırlar. Ancak bunu başardıkları takdirde pazarla entegre olmaları, sanayi ile entegre olmaları mümkün hale gelecektir" dedi.

(ANKA)