Çocukların bilim merakı artıyor mu?

"Vogue geliyormuş!" Dergi sektörünün yıllardır en büyük geyiğidir bu. Ama Vogue bir türlü gelemedi. Gelmesi de pek mümkün görünmüyor. Vogue'u bırakın, kardeş dergisi Glamour bile gelemez. Çünkü Conde Nast grubu dergilerinin bir ülkede yayın hayatına başlayabilmesi için birçok koşul var. Bilmem kaç kişi çalışacak (öyle dışardıdan falan değil, bayağı kadrolu), bilmem kaç katlık ofisleri olacak, grubun halihazırda başka dergisi bulunmayacak ve tabii en önemlisi, bu dergilere yakışır satış rakamları garantilenecek. Nice derginin ayda 10 bin satmayı hayal bile edemediği bir ülkede yaşıyoruz. Sadece Rus Vogue'unun tirajının 250 bin olduğunu söyleyeyim; anladınız siz beni! Geçenlerde bir araştırma yayınlandı; yılda tek bir kitap bile okumuyormuşuz. 365 gün içinde kitap okumaya ayırdığımız 'saat' sayısı altı imiş! Bu tembel nüfus, tabii ki gazete ve dergilerden de uzak duruyor. Öyle prestijli dergiler var ki, ülkeye gelip komik satış rakamlarıyla rezil oluyolar. Bunların arasında kadın, moda yayınlarından tutun, gençlik dergilerine kadar birçok örnek sayabilirim. En çok satan dergilerin ön sıralarında, yıllardır verdiği patronlarla Burda yer alıyor. Hey Girl de gençlik dergilerinin içinde tecrübesiyle aradan sıyrılanı. Tek tek tirajlara girmek istemiyorum ama, satış rakamları 6, 9, 15 bin diye giderken bir anda 83 bin rakamı gözüme ilişiyor. Bu rekorun sahibi, TÜBİTAK'ın 10 yıldır çıkardığı Bilim Çocuk dergisi. Sekiz kişilik bir ekibin çıkardığı aylık dergi, aboneleriyle beraber ayda yaklaşık en az 100 bin çoçuğa ulaşıyor. Gençlik dergilerinin aylık toplam satışı, 110 bin değil bu arada!

ÇOCUK YERİNE KOYMAMAK
Derginin editörü Zuhal Özer, özellikle son iki yıldır satışlarındaki artışın daha da belirginleştiğini söylüyor. Başarılarının arkasındaki sırrı ise, "Çocukları çocuk yerine koymamak" olarak açıklıyor ve şöyle devam ediyor: "Okuyucularımızın akıllı bireyler olduğunu unutmadan hareket ediyoruz. Kendimizi onların yerine koyup nitelikli şeyler sunmaya çalışıyoruz." Bilim Çocuk'un en sevilen bölümleri "Simit ve Peynir'le Biliminsanı Öyküleri" ile Yiğit Özgür'ün hazırladığı "Buket Anlatıyor". Bilim Çocuk kadar olmasa da yine diğer çocuk dergilerinden tiraj olarak ayrılan bir diğer yayın ise National Geographic Kids. Dünyadaki diğer NG Kids edisyonları arasında en çok satan ikinci dergiymiş, Türkiye edisyonu. Aylık yaklaşık 55-60 bin çocuğa ulaşıyorlar. Çocukları eğitirken eğlendirmek, NG Kids'de de en önemli amaç. Derginin yayın yönetmeni Şebnem Denktaş, "Okurlarımızı oldukça ciddiye alıyoruz çünkü kendilerine çocuk gibi davranılmasından hoşlanmadıklarını tespit ettik. Derginin anlatımında biraz daha ciddi bir yaklaşım içerisindeyiz," diyerek, Bilim Çocuk'un da ön planda tuttuğu bir tavrı özetliyor: Çocuklar, 'adam yerine konmak istiyor'. Haftada 25 bin satan bir diğer çocuk dergisi ise Miço. Kurucusu Yalvaç Ural, bilim içerikli dergilerin daha çok aileler ve okulların yönlendirmesiyle alındığını söylese de, Denktaş bunun aksini iddia ediyor: "NG Kids, öncelikle ailelerin değil, çocukların tercih ettiği bir dergi. Çoğu okurumuz dergiye üye olabilmek için ailesini ikna ediyor." Bu arada promosyonla veya sadece eğlenceli içeriklerle çocuklara ulaşan dergiler de var. Farklı çizgi roman karakterlerinin isimleriyle çıkan bu dergilerin de satışları çoğu zaman yetişkin yayınlarını geçiyor. Çocuklar arasında ne popülerse bir bakıyorsunuz, dergisi çıkmış. Bu 'kârlı' işi görenler de ülkeye ay be ay yeni yayınlar getiriyor. Sadece nisan ayında dört yeni çocuk dergisi çıktı piyasaya. Ama hayvan kartları, uzay posterleriyle yetinen eğitici çocuk dergileri, belli ki Türkiye'nin genel okuma trendlerinden çok farklı bir kulvarda seyrediyor.