Hazır mısın Türkiye?

Sigara yasağı, yarın yürürlüğe giriyor. Yasağa göre; kamunun ortak kullanım alanlarında, iş yerlerinde, toplu taşıma araçlarında sigara ve diğer tüm tütün ürünleri kullanılamayacak. 'Sigara İçilmez' ibaresinin yer aldığı uyarı levhaları, yasağın uygulanacağı yerlere yarından itibaren asılmaya başlanacak.

Türkiye'de sigara içme oranını yüzde 20'lere düşürmeyi hedefleyen sigara yasağı yarından itibaren uygulanmaya başlanacak. Yasak kapsamında, tütün ürünlerinin tüketiminin yasaklandığı yerlerde ve tütün ürünlerinin satışının yapıldığı yerlerde 'Sigara İçilmez' ibaresinin bulunduğu uyarı levhaları asılacak. Levhalarda; "Burada tütün ürünleri tüketilmesi yasaktır. Tüketenlere ve tüketilmesine göz yuman sorumlulara 4207 sayılı kanun uyarınca idari para cezası uygulanır." ve "Şikayet için:" ifadeleri yer alacak.

Levhalar, yasağın geçerli olduğu yerlerde personel grişi dahil tüm girişlerde; binaların her katındaki merdiven boşlukları ile asansör giriş ve çıkışları gibi ikincil girişlerde; alışveriş, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı binaların kapalı alanlarında yer alan her kattaki koridorlarda; gar, otogar, havalimanı ve limanlar, alışveriş merkezleri veya otelcilik hizmeti verilen işletmeler gibi insanların yoğun olarak bulunduğu yerlerin kapalı alanlarında yer alan yiyecek-içecek ve diğer hizmetlerin sunulduğu alanlar ile bekleme salonları veya lobi gibi yerlerde; okul öncesi eğitim kurumlarının, dershanelerin, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının, açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerlerin ve bunların seyir yerlerinin, bahçelerini de kapsayacak şekilde ana giriş kapılarında ve açık alanlarında; taksi hizmeti verenler dahil toplu taşıma araçlarında; demiryolu, havayolu ve denizyolu taşımacılığında kullanılan araçların yolculara tahsis edilmiş her bir bölümünde, kişilerin görüp okuyabileceği büyüklerde asılacak.

YASAĞIN UYGULANACAĞI YERLERDE ÖNCEDEN OLUŞTURULAN SİGARA İÇME ALANLARI KALDIRILACAK

4207 sayılı yasaya göre; sabit veya seyyar bir tavanı veya çatısı (çadır, güneşlik vb. dahil) olan, kapıları, pencereleri ve giriş yolları dışında bütün yan yüzeyleri geçici veya kalıcı olarak tamamen kapatılmış alanlar ile aynı şekilde tavanı veya çatısı olup yan yüzeylerinin yarısından fazlası kapalı bulunan yerler "kapalı alan" olarak değerlendirilecek ve bu alanlarda tütün ürünleri tüketilmesi önlenecek.

Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında; koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan birden çok kişinin girebileceği (ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında; taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında tütün ürünleri tüketilmeyecek.

Bu alanlarda tütün ürünlerinin tüketilmesi için tahsis edilmiş alanlar varsa, bu alanlar kaldırılacak.

TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜKETİLMESİNE MAHSUS OLUŞTURULACAK YERLER

Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir hastalarının yatarak tedavi gördüğü birimlerde ve ceza infaz kurumlarında, şehirlerarası veya uluslararası güzergâhlarda yolcu taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinde toplam alanın yüzde 10'unu geçmeyecek şekilde tütün ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilecek.

Bu alanlar, koku ve duman geçişini önleyecek şekilde tecrit edilmiş ve standartlara uygun havalandırma tertibatı ile donatılmış, tavanı, kapı ve pencereleri dışında dört tarafı sert zemin veya duvarla kaplı olacak. Alanların kapıları, yangın talimatları da dahil olmak üzere, mevcut diğer düzenlemelere uygun, mekanik kapanan kapılar şeklinde olacak.

Alanların duvarlarında tütün ürünleri kullanımının zararlarını anlatan sağlık uyarıları görülebilir yerlere asılmış olacak ve kapılarında tütün ürünlerinin tüketimine mahsus alan olduğunu belirtir uyarı yazıları bulunacak.

Denizyolu araçlarının güvertelerindeki alanlar ise diğer yolcuların etkilenmesini önleyecek şekilde tecrit edilecek ve girişlerine gerekli uyarı yazıları asılacak. Bu alanların 18 yaşın altındaki kişiler tarafından kullanılmasına izin verilmeyecek.

Dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumları ile okul öncesi eğitim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı alanları ile birlikte açık alanlarında da tütün ürünleri tüketilmeyecek.

Kapalı alanlarında tütün ürünleri tüketilmesi mümkün olmayan ticaret merkezi, iş hanı, sinema, tiyatro, havaalanı, otogar, spor ve eğlence tesisi, alışveriş merkezi ve benzeri yerlerin içinde olup tütün ürünlerinin tüketilmesine müsaade edilmeyen alanlardan tecrit edilmemiş ve hava geçişi engellenmemiş şekilde faaliyet gösteren lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti veren işletmelerde tütün ürünleri tüketilmeyecek.

OTELLERDE SİGARA İÇİLEBİLİR ODALAR AYNI KORİDORDA BULUNACAK

Otelcilik hizmeti verilen işletmelerin, tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalarında standartlara uygun havalandırma tertibatı bulunacak. Tahsis edilen bu odaların mümkün olduğunca aynı kat, koridor gibi müstakil ve tecrit edilebilir ayrı bölümlerde yer alması sağlanacaktır.

Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılmayacak, bu tesislerde tütün ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulması halinde bu alanlar toplam seyir alanının yüzde 50'sini geçmeyecek ve ortamda bulunan diğer kişilerin etkilenmesini önleyecek şekilde düzenlenecektir.

Yasaya göre, kahvehane, lokanta, kafeterya gibi yerlerde yasak 1 yıl sona, 19 Temmuz 2009'da başlayacak.

FİLM, DİZİ VE KLİPLERDE TÜTÜN ÜRÜNLERİ GÖRÜNTÜSÜ KULLANILAMAYACAK

Tütün ürünlerinin ve üretici firmaların isim, marka veya alâmetleri kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımı yapamayacak.

Bu ürünlerin kullanılmasını özendiren veya teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyecek. Tütün ürünleri üreten ve pazarlamasını yapan firmalar, her ne surette olursa olsun hiçbir etkinliğe isimlerini, amblemlerini veya ürünlerinin marka ya da işaretlerini kullanarak destek olamayacak.

Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka ya da işaretleri veya bunları çağrıştıracak alâmetleri kıyafet, takı ve aksesuar olarak taşınamayacak.

Firmalar her ne amaçla olursa olsun üretilen ve pazarlaması yapılan tütün ürünlerini bayilere veya tüketicilere, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon, bedelsiz veya yardım olarak dağıtamayacak.

Her ne amaçla olursa olsun, tütün ürünlerinin isim, logo veya amblemleri kullanılarak bildirim yapılamayacak, basın-yayın organlarına ilân verilemeyecek.

Televizyonda yayınlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılamayacak, görüntülerine yer verilemeyecek.

ADETLE SİGARA SATILAMAYACAK

Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamayacak. 18 yaşını doldurmuş kişilere tütün ürünleri satılamayacak ve tüketimlerine sunulamayacak. Ayrıca, bu yaş grubundakiler tütün ürünü işletmelerinde, pazarlamasında ve satışında istihdam edilemeyecek.

Tütün ürünleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşacağı ve işletme dışından görülecek şekilde satışa arz edilemeyecek. Tütün ürünleri satış belgesi olmaksızın ve satış belgesinde belirtilen yerin dışında satışa sunulamayacak.

Tütün ürünleri, paket açılarak adet şeklinde veya daha küçük paketlere bölünerek satılamayacak.

Tütün ürünleri, yetkili satıcı olan yerlerin dışında; otomatik makinelerle, telefon, televizyon ve internet gibi elektronik ortamlarla satılamayacak ve satış amacıyla kargo yoluyla taşınamayacak.

İZMARİT VE KAĞITLAR YERLERE ATILAMAYACAK

Tütün ürünleriyle ilgili izmarit, paket, ağızlık, kağıt ve benzeri atıklar çevreye atılamayacak.

Her türlü sakız, şeker, çerez, oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri ürünler tütün ürünlerine benzeyecek veya markasını çağrıştıracak şekilde üretilemeyecek, dağıtılamayacak ve satılamayacak.

TELEVİZYONLAR, AYDA 90 DAKİKA TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN ZARARINI ANLATACAK

TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar, ayda en az 90 dakika tütün ürünleri ve sağlığa zararlı diğer alışkanlıkların zararları konusunda uyarıcı, eğitici mahiyette yayınlar yapacak.

Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere 08:00-22:00 saatleri arasında yapılacak ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak RTÜK'e teslim edilecek. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık 90 dakikalık süreye dahil edilmeyecek. Bu süreler, Üst Kurul tarafından denetlenecek.

Söz konusu programlar; Sağlık Bakanlığı, MillEğitim Bakanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu, bilimsel kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri tarafından hazırlanacak veya hazırlattırılacak.

Yasağın uygulandığı yerlerde sigara içenlere 50 YTL, sigara izmaritini ve paketini yere atanlara 20 YTL para cezası uygulanacak. Yasağa ikinci kez uymayan işletmelere ise 500 YTL ile 5 bin YTL arasında idari para cezası uygulanacak.

CİHAN