Dünya satrancının başkenti

Bir haftadır Moskova'da dünyanın en güçlü açık turnuvalarından 2008 Aeroflot Açık'ı gazeteci olarak takip ediyorum. Bu turnuva A1, A2, B ve C olmak üzere dört kategoriden oluşuyor. A1 Grubu'nda 2 bin 550 reyting üzerindeki dünya çapında büyükustalar oynuyor. Ayrıca A1 Grubu'nda birinci olan isim, her yıl temmuz ayında düzenlenen ve yılın en önemli elit turnuvalarından olan Dortmund'a vize alıyor. A2 Grubu'nda bin 500-2 bin 400 reyting arasındaki sporcular oynarken, bu grupta da birçok büyükusta ve uluslararası usta bir arada oynuyor. Bizim milli takım sporcularımızın çoğunluğu da bu grupta. Grubu 2 bin 400-2 bin 200 arası, C Grubu ise 2 bin 200 reyting altı oyunculara açık oluyor. Satranç, C Grubu'nda dünyanın çeşitli ülkelerinden, her yaş grubu ve her tür sosyal sınıftan gelenleri aynı salonda buluşturuyor. Moskova'ya gelmişken Sovyetler Birliği Merkez Satranç Kulübü ile Rusya Satranç Federasyonu'nun bulunduğu binayı ziyaret etmemek olmazdı. Dünya satrancının en önemli merkezi olan bu bina, dünya şampiyonlarının, ünlü büyükustaların buluşma yeriydi. Yakın zamanda Kramnik'in kazandığı Tal Anı Turnuvası ve Dünya Yıldırım Şampiyonası da Moskova'nın Novy Arbat bölgesinde bulunan bu merkezde yapıldı. Cuma günü tamamlanan turnuvayı, Rus satrancının genç yıldızı Ian Nepomniachtchi, yedi puanla kazandı. Genç yıldız aldığı başarılı sonuçlarla turnuvanın başından itibaren birinci olacağını belli etti. Merkez Satranç Kulübü; eski, iki katlı ve uzun bir bina. 1953'te eski dünya şampiyonları Smyslov, Botvinnik ve Petrosian'ın yanı sıra Lilienthal ve Ragozin gibi dönemin birçok ünlü satranççısı merkezin kuruluşunda önemli rol oynamış. İddialara göre Kruschev de binanın satranca tahsis edilmesinde önemli rol oynamış, fakat Smsylov bunu bir röportajda reddediyor. Alexander Kotov ve Türk Milli Takımı eski Antrenörü Evgeny Vasiukov da bu merkezdeki eğitim çalışmalarını yürütüyormuş. 1950-1960'lardaki dünya şampiyonluğu maçlarının çoğu buradaki büyük salonda ve Rusya'nın 19. yüzyıl sonu başlarındaki en büyük satranççısı olan Chigorin'in adıyla anılan salonda oynanmış. 1956 Olimpiyatları, o zaman için rekor katılım sayısı olan 34 ülkenin katılımıyla gerçekleşmiş. Bu tip turnuvalarda, binanın balkonlarına gösterim panoları konulurmuş. Dışarıda binlerce insan da bu panolardan maçları takip edermiş. Ayrıca 1984 yılında satranç devleri Kasparov ile Karpov arasındaki ilk maç (üç ay boyunca devam eden 48 oyunluk maç, en sonunda yarıda bırakılıyor, Karpov maç sırasında 17 kilo kaybetti) da burada oynanmış. Ayrıca dünyaca ünlü Rus satranç dergisi 64'ün ofisi de burada. Bu ünlü satranç merkeziyle ilgili tek kaynak 2003'te kulübün kuruluşunun 50. yılı şerefine basılan Vladimir Alekseev'in derlediği kitapmış. Alekseev'in bana hediye ettiği kitap, sadece Rusça olarak basılmış. Bu kitapta yer alan bazı bilgileri turnuvada yer alan sevgili dostum Selim Çıtak ve Iryna Zenyuk yardımcı olmasaydı, Rusça bilmediğim için sizlerle paylaşmam imkansız olacaktı.