Saçlarımın dökülmesini nasıl engelleyebilirim?

32 yaşındayım ve son bir yıldır saçlarım dökülüyor. Cilt doktoruna da gittim ve hormonundan çinkosuna bir sürü test tapıldı ama verilen ilaçlar fayda etmedi. Siz bana ne tavsiye edersiniz? Ayşegül Can/Denizli

Daha geçen yıla kadar saç dökülme sebepleri olarak genetik faktörler, hormonlar, dış etkenler ve çinko gibi bazı minerallerin eksikliğini sayardık. Artık bu sıralamanın içerisine demirin eksikliği de girdi. 2006 yılında Amerikan Dermatoloji Akademisi Dergisi'nde yayınlanan geniş bir araştırma, demir eksikliği olanlarda saç dökülmesinin arttığını, demir depoları doldurulduğunda dökülen saçların geri çıktığını ya da en azından dökülmenin durduğunu işaret ediyordu. Aynı çalışma doktorların kansızlık yok diye demir eksikliğini değerlendirirken başka belirtileri çok dikkate almadıklarını fakat saç dökülmesinin anemi olmadan da görülebildiğini vurgulamaktaydı. Buna göre biz doktorlar, saç dökülmesinin sebeplerini araştırırken basit bir kan sayımı yapıp, eğer kansızlık yoksa sessiz bir demir eksikliği olabileceğini göz ardı edip, saç dökülmesi için bu önemli nedenin varlığını araştırmayı ihmal etmekteyiz.

İLACA KOŞMAYIN
Fakat sakın bu yazıyı okuyan her saç problemli kişi, kendi başına demir almaya kalkmasın. Kontrolsüz aşırı demir alımına bağlı demir zehirlenmeleri yaşanabilir ve bu durum çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Kandaki demirin miktarını değerlendirmenin en etkili yolu ferritin düzeyini ölçmektir. Ferritin, demiri depolama işinde önemli rol oynayan bir proteindir. Kandaki normal seviyesi, kadınlarda 10-120 ng/ml erkeklerde ise 30-250 ng/ml olarak kabul edilir. Bu geniş aralık nedeni ile 10-15 ng/ml ferritine normal denilir; fakat bu yanlış bir karardır. Saç dökülmesinin önüne geçebilmek için bu düzey, en az 50-70 ng/ml arasında olmalıdır.

KADINLAR DİKKAT!
Yukarda adı geçen çalışmayı yapan araştırmacılar, özellikle saç dökülmesi yaşayan kadınlardaki ferritin seviyelerinin diğerlerine göre düşük bulunduğunu; demir eksikliğinin bu kişilerde, genetik olarak var olan saç dökülme riskinin daha kolay ortaya çıkmasına sebep olduğunu öne sürmektedir. Eğer sağlıklı bir kadında saç dökülmesi varsa, demir eksikliği de mutlaka araştırılmalıdır. Bilindiği gibi kadınlarda yoğun seyreden adet kanamaları nedeniyle sıklıkla demir eksikliği ve anemi görülebilmektedir. Fakat bir erkekte ya da menopoz sonrası bir kadında demir eksikliği tespit edilmişse, hangi hastalığın buna sebep olduğu mutlaka araştırılmalıdır. Saç dökülmesi araştırılırken tespit edilen demir eksikliğinin altında yatan neden 55-60 yaşındaki bir erkek için, bağırsak kanseri ya da gizli kan kayıpları olabilir. Dışardan alınacak demir hapları kelliğin ilacı değildir ama gerekli görülen hallerde bu derdin çözümünde önemli katkılar sağlayabilir.

DOKTOR TAVSİYESİ ŞART
Her ne kadar bu haplar, besin destek raflarında reçetesiz olarak satılabiliyorlarsa da, bir doktorun tavsiyesi olmadan demir hapı kullanılmamalıdır. Demir açısından zengin olan mercimek, fasulye, kabuklu deniz ürünleri, ıspanak, kuru üzüm, kuru erik ve kırmızı yağsız et gibi yiyecekler de sağlıklı demir kaynakları olarak tüketilmelidir.

Sağlıkla ilgili sorularınızı SMS (cep telefonu mesajı) yoluyla 4122-ETU'ya iletebilir ya da saglik@sabah.com.tr mail adresine yazabilirsiniz. Ailenizin doktoru sizin için yanıtlayacak.