Türkiye'nin iyimserlik katsayısı düşük

Dünya genelinde düzenlenen bir ankette Avrupalıların büyük çoğunluğunun İslam ve Batı arasında etkileşimin artmasını bir tehdit olarak gördüğü ortaya çıktı.

Anket, İsviçre'nin Davos kentinde düzenlenen Davos Ekonomik Forumu dolayısıyla hazırlandı.

Uzmanlara göre sonuçlar Avrupalılar arasında İslamın kültürel kimliklerini tehdit ettiği yolundaki kaygıların büyüdüğünü gösteriyor.

Raporda bu durum kısmen bu ülkelerde artan göçe bağlanıyor.

İslam ve Batı arasında etkileşimin tehdit olduğunu düşünenlerin oranı, Danimarka'da yüzde 79'a kadar yükseliyor.

Amerika Birleşik Devletleri Kanada ve İsrail'deki sonuçlar ise daha farklı. Bu ülkelerde İslam ile daha fazla etkileşim, olumlu bir unsur olarak görülüyor.

Gallup tarafından düzenlenen anket için aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 21 ülkede biner kişiye sorular yöneltildi.

Anketin genelinde çoğunluk karamsar eğilim sergiliyor ve Müslüman Hıristiyan ayrımının genişlediğine inanıyor.

Müslüman ülkelerde çoğunluk, İslam aleminin Batı'ya saygı gösterdiğini ancak Batı'nın kendilerine saygı göstermediğini düşünüyor.

Müslümanlara ilişkilerin iyileşmesi için ne yapılması gerektiği sorulduğunda, en sık verilen yanıt, İslam'a daha fazla saygı gösterilmesi ve daha aşağıda görülmekten vazgeçilmesi oldu.

Türkiye'nin iyimserlik katsayısı düşük

Katılımcılara İslam ve Batı arasında diyalogun geliştirilmesi konusunda ne kadar iyimser oldukları soruldu.

Verilen yanıtlara göre her ülkeye bir iyimserlik katsayısı verildi.

Bu sıralamada Bangladeş iyimserlik açısından en üst dırada yer aldı. Bangladeş 100 üzerinden 50 puan alırken, Türkiye 36 puanla 37 puanlık ortalamanın altında kaldı.

Bununla birlikte Türkiye, 'Batı ve Müslüman alemi arasındaki ilişkileri önemli görüyor musunuz' sorusuna yüzde 60'ın üzerinde oranla evet yanıtı veren beş Müslüman ülkeden birisi.

Diğer ülkeler ise Suudi Arabistan, İran, Mısır ve Bangladeş.

Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Başkanı Klaus Schwab anketin diyalog konusunda iyimserliğin kaygı verici düzeyde düşük olduğunu kaydetti.

Örneğin Amerikalıların ve Filistinlilerin dörtte üçü, karşı tarafın ilişkileri geliştirmeye kararlı olmadığını ifade ettiler.

Anket sonuçlarına göre, Türklerin yüzde 68'i Batının İslama saygı göstermediğine inanıyor. Tüm ülkeler arasında üçüncü sıradaki bu oran, Filistinliler arasında yüzde 84'e kadar yükseliyor.


TÜRKİYE'DEN YANITLAR

*Batı Müslümanlara saygılı mı? Hayır: Yüzde 68
*Müslümanlar Batı'ya saygılı mı? Evet: Yüzde 45
*Müslümanlar Batı ile ilişkileri geliştirmeye kararlı mı? Evet: Yüzde 26
*Batı Müslümanlarla ilişkileri geliştirmeye kararlı mı? Evet: Yaklaşık Yüzde 15
*İlişkilerin seyri konusunda iyimserlik: Yüz üzerinden 36 puan

Bununla birlikte Türkiye hariç, Müslümanları temsil etmesi için seçilen tüm ülkelerde, katılımcılar Müslüman ülkelerin Batı'ya saygı duyduğuna inanıyor.

Dünyanın en kalabalık Müslüman nüfuslu ülkesi Endonezya'da bu oran yüzde 65 iken, Türkiye'de bu oran yüzde 45 düzeyinde kalıyor.

Raporun Türkiye değerlendirmesinde şu ifadelere yer veriliyor:

"Türkiye, her ne kadar ABD'nin yakın bir müttefiki ve NATO üyesi olsa da Irak'taki savaş ve bazı Avrupa güçlerinin Türkiye'nin AB üyeliğine muhalefeti Türkiye'nin Batı ve Müslümanlar arasındaki ilişkileri algılamasını da etkiliyor olabilir."

Anket kapsamında katılımcılara genel olarak ilişkilerin şimdi nasıl olduğu ve nasıl gelişeceği soruldu.

Şimdiki durumda her iki taraf da pek fazla geçinemediklerini kaydettiler.
Bu görüşün en güçlü olduğu yerler ABD, İsrail ve Danimarka idi.
Yanıtlar Suudi Arabistan, Bangladeş ve Pakistan'da ise o kadar olumsuz değildi.
Bununla beraber katılımcıların büyük bölümü, şiddet içeren bir yüzleşmenin kaçınılmaz olmadığını kaydetti.

Sorulardan birisi de 'medeniyetler çatışması' teziyle ilgiliydi. Gerginliğin kaynağı dini ve kültürel farklar mı yoksa siyasi çıkar çatışmaları mı diye sorulduğunda; ABD, Danimarka, Mısır, İsrail ve Türkiye'yi de içeren çoğunluk kültür ve dini sorumlu tuttu.

Filistinliler ve İranlılar ise siyasi çıkar çatışmalarını kaynak gösterdi. Rapor Amerikan medyasının bu iki halkı Batıya dini ve kültürel husumetle suçluyor olmasını bu anlamda irobnik buluyor.

Ayrıca ankete katılanların çoğunluğu Batı ve Müslüman dünyası arasındaki ilişkiye şahsi olarak önem verdiklerini belirtti.

Müslümanlar genelde Müslüman aleminin Batı ile ilişkileri geliştirme kararlılığı taşıdığını söylerken, Türkiye'de bu oran sadece yüzde 26'da kaldı.

Yüzde 50'lik bir kesim ise durumun böyle olmadığını söyledi.

Raporda, Türklerin yüzde 64'ünün Batı-İslam ilişkilerine önem verdiğini söylediği düşünüldüğünde bu rakamın kayda değer olduğu belirtiliyor.

İlk bakışta çelişki gibi algılanabilecek bu durum, Türkiye'nin kendisini Müslüman alemi dışında tanımlaması ile açıklanıyor.

Dini ve kültürel konulara medyada nasıl ve ne ölçüde yer verildiği de ayrıca mercek altına alındı.

2007 yılı Mart- Eylül arasında düzenlenen anket kapsamına alınan ülkeler, Amerika Birleşik Devletleri, Bangladeş, Belçika, Brezilya, Danimarka, Endonezya, Filistin Yönetimi, Hollanda, İran, İspanya, İsrail, İsveç, İtalya, Kanada, Malezya, Mısır, Pakistan, Rusya, Suudi Arabistan, Singapur ve Türkiye.

Dünya Ekonomik Forumu, bu raporun İslam ve Batı arasındaki ilişkilerinin seyrinin inceleneceği bir dizi yıllık raporun ilki olacağını kaydediyor.

Dünya Ekonomik Forumu'nun yıllık toplantıları İsviçre'nin Davos kentinde Çarşamba günü başlayacak.

(BBC TÜRKÇE)