THY'ye kardeş tartışması

TÜRK Hava Yolları'nın (THY), uzun süredir gündeminde olan düşük fiyatlarla sefer yapacak alt marka kurma çalışmaları, özel havayollarını rahatsız etti. THY'nin yeni bir marka oluşturma girişimine haklı veya haksız tepkiler var. Eğer Türkiye, havacılık sektöründe tamamıyla liberal bir yapıya kavuşacaksa, bu girişimi eleştirmenin bir mantığı yok. Fakat Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün (SHGM) bu noktada özel havayollarının haklarını da koruyarak, yurtiçi ve yurtdışı uçuşlarda önlerini açması gerekir. Aksi takdirde özellikle yurtdışı uçuşlarında ciddi bir yabancı hâkimiyeti gündeme gelecektir.

Borsada işlem gören THY'nin, alt markasını muhakkak yeni bir şirket çatısı altında yapması gerekiyor. Zaten THY, Alman Lufthansa Hava Yolları, yüzde 50 eşit hisseli ortağı olduğu SunExpress şirketiyle de iç hatlarda özel havayolları ile rekabet ediyor. Bu girişim de Lufthansa tarafından destekleniyor. Bu nedenle yeni şirketin hangi ihtiyaçtan ortaya çıktığına bakılarak iyi konumlandırılması lazım.

ÖZEL ŞİRKETLER ETKİLENECEK

Amerika ve Avrupa'da çok sayıda şirket, kendi alt markalarını oluşturarak, farklı pazarlarda farklı ürünler sunuyor. Ancak Avrupa ve Amerika'da bütün şirketler, rekabette eşit şansa sahip. Türkiye'de ise THY'nin Boeing 737-400 ve Airbus A319 tipi uçaklarla başlamayı planladığı uçuşların özel havayollarını etkileyeceği ortada.

Avrupalı havayollarının düşük fiyatlarla sefer yapan alt marka oluşturma çalışmaları, 'low cost carrier' yani düşük maliyetli havayollarına karşı bir önlem olarak ortaya çıktı. Ucuzcu havayollarıyla rekabet edebilmek için British Airways, Lufthansa, AirFrance ve KLM, yeni markalar oluşturdu veya mevcut şirketleri bünyesine kattı.
Avrupa ve Amerika'dan bazı örnekler:

Lufthansa: Filosuyla dünyanın en büyük ikinci havayolu şirketi olan Lufthansa, bünyesinde çok sayıda şirket barındırıyor. Lufthansa Regional çatısı altında beş farklı şirket var: Air Dolomiti, Augsburg Airways, Contact Air, Eurowings ve Lufthansa CityLine. Türkiye'de de dört şehre uçan Germanwings de Lufthansa iştiraki. Bunun yanı sıra Lufthansa, SunExpress Havayolları'nda yüzde 50, Condor'da yüzde 24.9, Luxair'de yüzde 13, Eurowings'te yüzde 49, JetBlue Airways'te ise yüzde 19 hisseye sahip. Lufthansa, Türkiye pazarında bir numaralı yabancı oyuncu.

Air France/KLM: KLM düşük maliyetli havayolu şirketi Transavia Airlines'ı 2003 yılında bünyesine kattı. Air France çatısı altında ise Britair, Cityjet ve Regional gibi bölgesel uçuşlar yapan üç farklı havayolu şirketi var.

British Airways: British Airways çatısı altında iki şirket var. BA CityFlyer ve Open Skies. British Airways'in Avrupa-Amerika arasında her gün sefer yapacak yeni şirketi Open Skies, bu yıl haziran ayında uçuşlara başlayacak.

Austrian Airlines: Avusturya Havayolları'nın, Austrian Arrows ve Lauda Air şirketleri var. Ayrıca Ukraine International Airlines'ın yüzde 22.5 ortağı.

US Airways: US Airways Express çatısı altında şu beş şirket yer alıyor: Air Midwest Airlines, Air Wisconsin, Chautauqua Airlines, Colgan Air, Mesa Airlines, Piedmont Airlines, PSA Airlines, Republic Airlines ve Trans States Airlines.