Kuzey İrlanda'da duvar resimleri barışla renkleniyor

Belfast'a altı yıl aradan sonra yaptığım ikinci ziyaretimde ilk dikkatimi çekenler, sokaklarda 24 saat devriye gezen askerlerin gitmiş olması ve 35 yıl süren şiddetli çatışmaları yansıtan duvar resimlerinin yerine 'ünlülerin' konulması çabası oldu. Önceki ziyaretim, Belfast'ta 'Orange Order' kutlamasının yapıldığı temmuz ayı başındaydı. Şehir, nisan ayından ağustosa kadar süren kutlamaların en büyüğünün yapılacağı 12 Temmuz gününe hazırlanıyordu. Protestan Kral William'ın, Katolik Kral II. James'e karşı 1690'da Boyne Savaşı'nda kazandığı zaferin tantanalı kutlaması, Katoliklerin tepkisine sebep olduğu için büyük güvenlik önlemleri altında yapılıyor ve temmuz ayında Kuzey İrlanda'ya turistik ziyaretlerden kaçınılması tavsiye ediliyordu. Yüzyıllardır yapılan Orange Order kutlamasının, çatışmaların tırmandığı 20. yüzyılda, Protestanların yürüyüşünü tahrik edici bulan Cumhuriyetçi Katolikler tarafından protesto edilmesiyle, bombalar patlıyor, şehir bir iç savaş görüntüsü alıyordu. Başta Amerika olmak üzere dünyanın birçok yerinden bu kutlamalar için gelen Protestanlar vardı. Gösteriye karşı olanlar, şehrin Katolik halkının, bu gösteriyle ayaklanmaya kışkırtıldığını iddia ediyordu. Ziyaretim sırasında bu yıl ilk defa bu kışkırtmanın dikkate alındığını ve Kuzey İrlanda sorununda barış sağlandığı için, sokak resimlerinin silinmesini isteyenlerin çoğunlukta olduğunu öğrendim. Artık ileri bakan graffiti sanatçılarının, Kuzey İrlanda'nın her şehrinde görülen duvar resimlerinde, ünlü isimleri konu alacakları söyleniyor. Yedi aydan bu yana Kuzey İrlanda Meclisi'nde birlikte çalışan Protestan ve Katolikler bir yenilik daha yaparak, 2008'de ilk defa farklı bir Orange Order kutlaması yapılmasını ve Protestanların Katolikleri yenmesinin vurgulanması yerine barışın vurgulanmasını amaçlıyor. Bu nedenle Protestan kralın yerine sembol olarak sevimli 'Süperhero: Sash Gordon' adlı bir karakter getirildi.

KAZANAN OLMADI
Yedi ay önce çalışmaya başlayan Kuzey İrlanda Meclisi, barış ortamını sürdürmek için büyük çaba veriyor. Ancak Batı Belfast'ta bulunan ve Protestan ve Katolikleri birbirinden ayıran, mermilerden delik deşik olmuş duvarlar henüz kaldırılmaya hazır değil. Batı Belfastlıların birbirine zarar vermesini önlemek için Cumhuriyetçilerin Falls bölgesini, Protestanların Shankill bölgesinden ayıran 'Barış Hattı' duvarının kaldırılması için henüz erken olduğu görüşü hakim. Çatışmalarda yaşamını yitirenlerin adlarının yazılı olduğu anıt duvarlara, hâlâ her sabah çiçek bırakılıyor. Taraflar arasında barış anlaşmasının adında bile anlaşma sağlanmış değil; Katoliklerin 'Kutsal Cuma' dedikleri 1998'de yapılan barış anlaşmasına Protestanlar, 'Belfast Anlaşması' demeyi tercih ediyor. Kuzey İrlanda'da politikacılar barışa ikna oldu, ancak her iki taraf da yeni duruma alışılmasının nesiller alacağını söylüyor. Cumhuriyetçi tarafın Sein Finn partisinden Gerry Kelly, parlamentoda soruları cevaplarken, "IRA üyesiydim. Çok savaştık, hapse girdim, sorun bitmedi. Kazanan olmadı. Artık silahlı çatışmanın çözüm olduğunu düşünmüyorum," diyor ve eğitim ve sosyal gereksinmelerden yoksun halkın ihtiyaçlarının, kendi idealinin önüne geçtiğini vurguluyor. Ancak son söz olarak "Hala Birleşik İrlanda'ya inanıyorum," diyerek, eski düşmanıyla dost görünmesinin bir amacı olduğununun unutulmamasını da istiyor.