Borsanın 200 milyon doları nasıl 1 milyar doları geçti?

Merkez Bankası son faiz kararında sürpriz yapmadı. Faizi yarım puan düşürdü. Gecelik faiz yüzde 16.25 düzeyine inmesine karşılık yine de dünyanın en yüksek faizi. Çünkü en yakın rakibi İzlanda'nın iki puan üstünde. Türkiye'nin gelişmekte olan piyasalar içinde birlikte anıldığı
Brezilya ise yüksek faiz liginde üçüncü sırada ve oranı yüzde 11.25. Dördüncü sırada yüzde 10.5 ile Güney Afrika yer alıyor. Diğer ülkeler tek haneli rakamlarda.
Yani Merkez Bankası indiriyor ama inen oranlar bile dünyanın en yüksek faiz olarak kalıyor.
Türkiye sadece bu yıl değil geçmiş yıllarda da dünyanın en yüksek faizini veriyordu. Bundan 10 yıl önce de Hazine'nin en yüksek faizi verdiğini yazmıştık. 1995 yılında Hazine dolar bazında ağırlıklı ortalama yüzde 44.8 faizle borçlanmıştı. 1996 yılı dolar bazındaki faiz yüzde 32.4 idi. 2002'de yüzde 33.3, 2003'te yüzde 46.3, 2004'te yüzde 30.8 gibi çok yüksek oranlarla Türkiye yüksek faiz liginde ilk sırada yer almıştı.

- Borsanın okulları- Bu muhteşem faize en iyi örnek, İstanbul Borsası'nın eğitime bağışladığı ama inşaat sırasında hemen harcayamadığı 200 milyon doları faizle değerlendirerek 1 milyar 30 milyon dolara çıkarması verilebilir. 1997'de İMKB, rahmetli Tuncay Artun'un başkanlığı sırasında Milli Eğitime 32 trilyon veya o zamanın kuruyla 200 milyon dolar bağışladı. Bu bağışın Borsa bünyesinde ayrı bir fonda tutulması, okul inşaatlarının Başkan Yardımcısı Cavit Savcı'nın sorumluluğunda yürütülmesi kararlaştırıldı. Milli eğitim yer gösterip, ihale açıp, onay verdikçe ve inşaatlar gerçekleştirildikçe İMKB tarafından ödemeler de yapıldı. Ödemeler yapılana kadar ayrı bir fonda tutulan bağış faize yatırıldı ve zaman içinde büyüdükçe büyüdü. 1997'deki 200 milyon dolarla 200 tane küçük boyutlu okul yapılırken paranın faizde değerlendirilmesi sonucu aradan geçen 10 yılda 319 temel eğitim, meslek lisesi, lise gibi büyük okullar yapıldı. Bu okullara 780 milyon dolar harcandı. Halen fonda 250 milyon dolar var. Yani 1997 Ağustos ayındaki 200 milyon dolarla 319 okul yapıldı, geriye 250 milyon dolar kaldı ve bununla 181 okul daha yapılacak. Yüksek faiz sayesinde 200 küçük okuldan 400 büyük okula gelindi. 200 milyon dolar, zaman içinde eksilmesine karşılık 780 milyon dolar ve geriye kalan 250 milyonla 1 milyar 30 milyon dolara vardı. 10 yılda dolar bazında 4 katlık artış gerçekleşti. Ya da 200 milyon doların faiziyle 319 okul yapıldı, geriye de 250 milyon dolar kaldı. Yukarıda yer aldığı gibi, Türkiye'de faizin böyle muhteşem bir geçmişi ve getirisi var.

- Sonuç - "Kaçan balık büyük olur." Türk Atasözü