Gereksiz yere alınmış meme gördüm

Florance Nightingale Hastanesi'nden Meme Cerrahı Dr. Murat Atay meme kanseri konusundaki sorularımızı yanıtladı. Atay'a göre memesi boş yere alınan birçok kanser hastası kadın var...

* Siz hiç boşu boşuna kadınların memelerinin alındığını gördünüz mü?
Türkiye'de memenin tümünün alınması çok yaygın. Bunun birçok nedeni var. Özellikle yeterli teknik desteğe ve tanı yöntemine sahip olmayan yerler, memenin tümünün alınmasını tercih ediyorlar. Memesi boşuna alınmış çok hasta gördüm. Bunu yanlışlık olarak görmüyorum. Sadece bu hastaların biraz fazla tedavi edilmiş olduğunu düşünüyorum. Bu konuda bir hassasiyetim var. Yapılmış olan tedavi gerektiğinden fazla bile olsa, hastaya kendisine yanlış tedavi uygulandığını söyleyip moral bozmak istemem. Hastalar için en önemli şey güvendir. Hasta doktorunu çok iyi seçmeli, doktorun ona bütün olasılıkları anlatıp anlatmadığını, neyi niçin yaptığını bilmeli. Doktorunun ve beraber çalıştığı ekibin tecrübesinden emin olmalı. Bunları gördükten sonra hasta doktoruna teslim olabilir.

HEYET KARARI ALINMALI
* Memeyi alma karanını en doğru şekilde kim verir ?
En doğru karar ortak verilen karardır. İlgili branş hekimleri toplanır. Meme cerrahı, radyolog, onkolog ve patalog birlikte karar verir.

* Hastanın her zaman bir heyet bulma şansı yoksa, ilk olarak kime başvurmalıdır?
Öncelikle uzman bir cerraha başvurulmalı. Komplike durumlarda medikal onkologla irtibata geçilmeli. Radyolog ise tanıda yönlendirici olabilir. Her zaman bunların hepsinin aynı anda fikir vermesi gerekmez.

* Aynı hasta için bir onkologla cerrahın verebileceği karar farklı olabilir mi?
Tedavi sıralamasında her zaman tek doğru yoktur. Onkologla cerrah öncelikle ileri evre kanserinde çelişebilirler. Ameliyat öncesi kemoterapinin yapılıp yapılmaması konusunda da farklı düşüncede olabilirler. Onkologla cerrahın arasında olası ikinci sürtüşme ise vücudun değişik yerlerine atlamış olan meme kanseri vakalarında olur. Diyelim ki memede tümör var. Üstelik karaciğer ve akciğere de sıçramış. Normal şartlarda sistemik kemoterapi yapılması gereken bu hastaya, eğer tümör aşırı büyük değilse ameliyat yapılmayabilir. Çünkü ameliyatın erken dönemde faydası olmayacaktır. Yalnız hareket eden bir cerrah bunu fark etmeyip hastayı hemen ameliyat edebilir.

KOLAYA KAÇIYORLAR
* Hastanın yaşı meme kanseri operasyonu kararında etkili midir?
Evet. Özellikle hasta çok ileri bir yaştaysa ya da radyoterapi tedavisinden zarar görecek durumdaysa memeyi alırız. Başka bir sağlık sorunu yoksa, 70-80 yaşındaki bir hastaya da koruyucu meme cerrahisi yapılabilir. İleri yaştaki hastalarımız, 'mememi alın da kurtulayım' anlayışına giriyor. Memenin alınmasının onlara bir yararı olmayacağını anlatmamız gerekiyor.

* Memenin yalnızca bir bölümünün alınması hastayı riske sokar mı?
Hayır. Doğru tanı konmuş hastalarda memenin tümünün alınması ile memenin sadece bir kısmının alınması arasında, sonraki risk anlamında hiçbir fark yoktur.

* Doktorların hepsi bunu biliyor mu?
Herkes bu konuda aynı derecede hassas değil maalesef. Mesele sadece bilmemek değil. Doktorlar bazen ellerinde yeterli tanı yöntemi olmadığından ya da yeterli tetkikleri kullanamadıkları için memenin tümünü alma yoluna gidiyor. Zaman zaman da hastalar onları bu konuda yönlendiriyor ve "Mememi alın da, kurtulayım" diyor. Bu talep de doktorların kolayına geliyor.

* Memenin tümünün alınması hastayı radyoterapi tedavisi görmekten kurtarır mı?
Her zaman değil. Hastanın memesi tümüyle alınsa bile bazı durumlarda radyoterapi gerekli olabiliyor. Memenin korunduğu zamanlarda ise mutlaka ışın gerekiyor.