Teknomarket savaşı tüketiciye yaradı

İstanbul Ümraniye'de açılan bir teknomarketin bazı ürünlerde yarı yarıya varan indirimli fiyat uygulaması sonucu yağmaya dönen mağaza açılışı ile ilgili basında yer alan haberler üzerine bazı sözde uzmanların 'rekabet ihlali' ve ' tüketici kanununa aykırılık' yorumları gözleri özerk bir kurum olan Rekabet Kurumu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na çevirdi.
Perşembe günkü yazımda, açılışı yapılan mağazanın ses getiren bu uygulamasının Rekabet Kanunu'na ve Tüketici Kanunu'na aykırı iddialarının aksine aykırılık olmadığı değerlendirmesini yapmıştım. Okurlarımdan bir çok eposta aldım.

Tüketicilerin lehine
Sözü edilen teknomarketin açılışında uygulanan bu pazarlama stratejisinin 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'a aykırı yönü olmadığını düşünüyorum . Firma, 60 kadar ürünü açılış münasebetiyle yarı yarıya varan indirimle tüketicilere satıyorsa bundan tüketici zarar değil yarar sağlar. Kaldı ki bu uygulama üzerine pazarını kaybetmek istemeyen sektörde faaliyet gösteren ve şube ağı bulunan farklı iki firma daha tüm ürünlerinde yüzde 20 indirime gittiğini tüketicilere duyurdu . Şimdi bu uygulamadan tüketiciler zarar mı yoksa kâr mı etti? Bunu iyi okumak gerekir. Ancak basında yer alan uygulamanın Tüketici Kanunu'na aykırı olduğu yönündeki eleştiriler üzerine kamuoyunda oluşan tepkiler üzerine haklı olarak Sanayi Bakanı Zafer Çağlayan inceleme başlattı. Bakan Çağlayan'ın inceleme talimatı bulanan zihinleri berraklaştıracak. Ancak eminim ki bakanlığın incelemesi sonucunda Tüketici Yasası'na aykırılık bulunmadığı ortaya çıkacak ve muhtemelen firmanın gazetelere verdiği reklamlar Reklam Kurulu'nca mercek altına alınacak. Reklam Kurulu sözü edilen reklamlarda tüketiciyi aldatacak mahiyette aykırılık bulursa ancak bu yönüyle cezalandırılabilir.

Rekabete aykırı değil
TV haber bültenlerine yorumları ile katılan ancak Rekabet Kanunu'nun içeriğinden bihaber sözde 'uzmanlar' da, bu uygulamanın aynı zamanda Rekabet Kanunu'na aykırı olduğunu, dolayısıyla Rekabet Kurulu'nun soruşturma açması gerektiğini öne sürdü. Üstelik bu yorumu yapan ' uzmanlar' Rekabet Kurulu'nun özerkliğinden de habersiz. Öne sürülen Rekabet Kanunu'na aykırılık iddiaları tezi hukuki dayanaktan yoksun ve bilgisizlikten kaynaklanıyor . İşin en ilginç yanı da 'Verilen ilanları Rekabet Kurulu incelemeye alsın' diyen sözde uzman görüşleri. Rekabet Kurumu'nun o ilanlarla ne ilgisi olduğunu anlamakta güçlük çekiyorum. Rekabet Kanunu'nun 4'üncü maddesine göre 'rekabeti kısıtlayan veya sınırlayan bir anlaşma veya uyumlu eylem' olursa rekabet ihlalinden bahsedilebilir. Bu şu demek. Aynı sektörde faaliyet gösteren bir başka firma ile yazılı veya sözlü bir anlaşmaya dayanarak böyle bir uygulama yapılırsa Rekabet Kanunu'na göre rekabet ihlali olur. Öte yandan bu uygulamayı yapan firma sektörde tekel konumunda ise yasanın 6'ncı maddesinde öngörülen 'hâkim durumun kötüye kullanılması' sonucu rekabet ihlali yapılabilir. Ancak bu firma ülkemizde henüz ilk mağazasını açıyor, dolayısıyla bu firmanın hâkim durumda olmasından (tekel) bahsedilemez. Sonuç olarak, bu teknomarketin ses getiren uygulaması Rekabet Kanunu'na aykırı değildir.
Bu tekno marketin yurtdışındaki bütün mağaza açılışlarında benzer uygulama ile açılış öncesi mağaza önünde gece başlayan kuyruklar oluşur ve adeta mağaza yağmalanırcasına kapılar ve pencereler kırılır. Yani bu uygulama ilk defa ülkemizde uygulanmamıştır. Bu bir pazarlama stratejisi olup, bence amacına ulaşmıştır. Günlerce gazete manşetlerinde ve televizyonların haber bültenlerinin ilk sırasında yer bulmuştur. Şimdi kamuoyunun kafasında en ucuz teknomarket bu mağazadır imajı yerleşmiştir. Sonuçta bu firma uyguladığı strateji ile başarı elde etmiştir.