Fakirin enflasyonu da yüksek

Türkiye'de fiyat artışlarının göstergesi olarak kullanılan enflasyon rakamları ağustosta fiyatların yıllık bazda ortalama yüzde 7.39 arttığını söylüyor. Ancak nüfusun en fakiri ile en zengini enflasyonu farklı hissediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) 12 alt kalemini yine TÜİK'in açıkladığı hanehalkı harcama verileriyle hesaplandığında nüfusun en fakir yüzde 20'lik kesiminin enflasyonu yüzde 9.17 hissettiği ortaya çıkıyor. En zenginin enflasyonu ise yüzde 6.30. Türkiye'de açıklanan resmi enflasyon verilerine ağustos ayında TÜFE yıllık yüzde 7.39 oldu. Artışta; kuraklık nedeniyle işlenmemiş gıda fiyatları ile konut (en önemli alt kalemi kira) ve alkollü içeceklerdeki yüzde 10'un üzerinde yıllık artış başrolü oynuyor.

ENFLASYON NEDENİ GIDA
Ağustos sonu itibariyle enflasyon gıdada yüzde 12.39, alkollü içki ve sigarada yüzde 10.23, konutta ise yüzde 9.04 oldu. Böylece yüzde 7.39 çıkan TÜFE'nin 3.5 puanı gıdadan, 1.5 puanı konuttan, 0.51 puanı da giyimden kaynaklandı. TÜİK, enflasyonu 12 harcama kalemi ve 447 mal ve hizmet fiyatının ortalamasından hesaplıyor. Ancak bu hesaplama, yine TÜİK'in açıkladığı hanehalkı harcama anketi verilerine göre yapıldığında ortaya ilginç bir sonuç çıkıyor: Fakirin enflasyonu daha yüksek. TÜİK, her yıl açıklamaya başladığı hanehalkı tüketim harcamaları anketine göre nüfus en fakirden en zengine doğru yüzde 20'lik dilimlere bölünüyor. Bu kesimlerin harcamalarını gıdadan içkiye, eğitimden konuta kadar 12 kalem arasında nasıl dağıttığı oransal olarak hesaplanıyor. Buna göre nüfusun en fakir yüzde 20'lik dilimi harcamalarının yüzde 40.6'sını gıdaya, yüzde 5.8'iniiçki ve sigaraya, yüzde 30.1'ini konuta, yüzde 4.6'sını ulaştırmaya harcıyor. Buna karşılık en zengin yüzde 20'lik dilimin harcamaları çok daha büyük farklılık gösteriyor. Söz konusu kesim harcamalarının sadece yüzde 16.7'sini gıdaya ayırırken yüzde 21.9'unu konut-kira, yüzde 19.4'ünü ulaştırmaya harcıyor. Dolayısıyla 12 alt kalemin harcamalar içindeki payı farklı olduğundan nüfusun en zengini ile en fakiri enflasyonu farklı yaşıyor.

FAKİR, GIDAYA HARCIYOR
Harcama anketindeki ağırlıklarla enflasyon hesaplandığında ortaya zenginin enflasyonunun çok daha düşük olduğu sonucu çıkıyor. Verilere göre, en fakir yüzde 20'lik dilimin harcamalarının içinde gıdanın payı yüzde 40.1, zenginde yüzde 16.7. Dolayısıyla son 1 yılda gıda fiyatlarındaki yüzde 12.39'luk artışın en fakir kesimdeki yansıması 5.03 puan, en zengindeki yansıması 2.08 puan oluyor. Konuttaki yüzde 9.04'lük artış en fakir kesimin enflasyonuna 2.72 puanlık etki yaparken en zenginde etki 1.98 puana geriliyor. En fakir kesimin içki ve sigara harcamalarının yaşadığı enflasyona puan olarak etkisi ise 0.59. 12 kalem alt alta toplandığında Türkiye'nin en fakir kesimini oluşturan nüfusun yüzde 20'sinin yaşadığı enflasyon yüzde 9.17'ye kadar çıkıyor. Enflasyon nüfusun en fakir ikinci yüzde 20'sinde ise yüzde 8.63'e düşüyor. Enflasyonu üçüncü yüzde 20'lik kesim yüzde 8.21, dördüncü yüzde 20'lik dilim ise yüzde 7.87 olarak hissediyor.