Rötar işkencesi CEZASIZ KALIYOR

YOĞUN geçen yaz dönemiyle birlikte yolcuların kabusu olan rötarlar had safhaya çıktı. Geçen hafta beş-altı saati bulan gecikmeler yaşanmaya başladı. En son Konya-Kopenhag seferini yapan uçakta çıkan arıza nedeniyle yolcular tam beş saat alanda bekledi. Aralarında çocukların da bulunduğu 163 yolcu geceyi yere serdikleri elbiselerin üzerinde geçirdi. Yolcunun rötarlar hakkında bilgilendirilmemesi ise en fazla rahatsızlık veren husus.

ESKİ UÇAKLAR PROBLEMLİ
Türkiye'de yaşanan son rötarların benzerine gelişmiş ülkelerde rastlamak mümkün değil. Çünkü bir gecikme ve sefer iptali durumunda yolcuya neredeyse hiç bilgi verilmiyor. Saatlerce havalimanında bekleyip karşılarında muhatap bulamayan yolcular işi tartışmaya hatta daha ileri gidererek arbedeye kadar götürebiliyor. Oysa sağlıklı bir iletişim kurulup gecikmenin nedenleri yolculara anlatılabilse bu tür olaylar hiç yaşanmayabilir. Havalimanındaki beklemelere ilave olarak, uçağın içinde havasız bir ortamda uzun süre bekleme yolcuları perişan ediyor. Yer hizmeti veren Havaş ve Çelebi gibi şirketler alanda bekleyen uçağa soğutma hizmeti verebiliyor ve bu hizmeti havayollarına fatura ediyor. Örneğin Çelebi A320 tipi uçağa bir saatlik soğutma hizmeti (Air Condition Unit) karşılığında 300 avro alıyor. Ancak bazı şirketler bu hizmet için para ödemek istemediğinden kabinde yolcular sıcaktan perişan oluyor. Bazı uçaklarda ise yerde bekleme anında devreye girmesi gereken APU (Yedek Güç Ünitesi Kaynağı-Auxiliary Power Unit) olmaması, bazı sebeplerden devreye girmemesi veya yetersiz olması yüzünden yolcular kabin içinde havasızlık sorunu yaşıyor. Özellikle eski model uçakların (Boeing 727- MD83 gibi) APU'ları yetersiz olduğundan bu uçaklarda havalandırma sorunu daha fazla yaşanıyor. Özel hava yollarının kısa dönemli olarak kiraladıkları uçaklarda bu tarz sorunlarla sıkça karşılaşılıyor. Bir diğer sorun ise havalimanı, havayolu, yer hizmeti ve hava trafik kontrolü arasındaki plansızlıktan kaynaklanıyor. Özellikle yaz aylarındaki yoğunluğa, şirketlerin yetersiz pilot, teknisyen, kabin personeli gibi insan kaynaklı olumsuz faktörler de eklenince rötarlar bir silsile halinde devam ediyor.

BİLET PARASI ÖDENMİYOR
Gecikme ve rötar yapan, yolcuları mağdur eden havayolları ya da diğer ilgili kuruluşlara karşı ciddi bir cezai müeyyidenin getirilmemiş olması sorunun çözümünü zorlaştırıyor. Oysa Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde geçtiğimiz yıl yürürlüğe giren Yolcu Hakları Sözleşmesi ile rötar yapan havayollarına ciddi uçuş tazminatları getirildi. Uçuşunda beş saatten fazla rötar olan şirkete bilet parasını iade etme zorunluluğu söz konusu. Yolcuya sadece bilet parası ödenmiyor, uçuşuna yönelik tüm zararları tahsil ediliyor. Havayolları ağır tazminatlar ödememek için sefer gecikme ihtimaline karşılık filosunda mutlaka yedek uçak (back up) bulunduruyor. Bu sözleşmeye Türkiye'den sadece Türk Hava Yolları (THY) imza koydu.