Borsa yüzde %4.34 düştü

İMKB global piyasalardaki satışla seçim öncesi Haziran sonu kapanış seviyelerine yaklaşarak 48,000'in altına inerek yüzde 4.34 kayıpla 47,714.12 puandan kapandı.

İşlem gören 329 hissenin 301'i değer kaybetti. İşlem hacmi ise 1.66 milyar YTL seviyesinde gerçekleşti.

İMKB Ulusal 100 endeksi 29 Haziran'da seçim sonrası için beklentilerin global piyasalarla desteklenmesiyle 47,093.67 puandan kapanmıştı seçim sonrası ilk gün 23 Temmuz'da 55,625.44 seviyesine kadar yükselmişti.

Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Onur Mutlu, "Yurtdışı iyileşmezse ve ABD yine eksi olursa 45,500 desteği rahatlıkla test edilecek görünüyor.Faiz ve dövizde de yukarı hareket başladı. Sorunlu kredilerin yaygınlaşması tedirgin ediyor. Global likiditenin daralması söz konusu ve bu bizim gibi piyasalar için olumsuz" dedi.

ABD'de Temmuz ayı TÜFE rakamlarının beklentilere uygun açıklanmasına rağmen, enflasyonun yükselmesinin ABD Merkez Bankası'na faiz indirimi imkanı vermeyeceği değerlendirmesi Avrupa ve ABD borsalarında düşüşün sürmesine neden oldu.

ABD çekirdek TÜFE rakamı, yüzde 0.2 ile beklentilere tam olarak uygun açıklandı.

Wall Street açılışında Dow Jones endeksi <.DJI> 25 Nisan'dan beri ilk defa 13,000 puanın altını gördü.

Gelişmekte olan piyasa (EM) borsaları bugün yüzde 2 civarında düşerken, forint, lira, rand gibi yüksek getirili para birimleri, gittikçe hızlanan global kredi fırtınasının EM'leri de içine almasıyla, dolar ve euro karşısında değer kaybettiler.

EM tahvil spreadleri ise ABD Hazine tahvilleri üzerinde 10 baz puan genişlediği dünkü işlemlerin ardından dört baz puan genişleyerek 219 baz puan oldu.

ABD'nin yüksek riskli mortgage piyasası krizinin daha geniş bir etkisi olacağı ve hedge fon sektöründe artan gerilimle, yen ve ABD Hazine tahvillerine yönelim arttı.

İşlem hacminde ilk sırada yer alan İş Bankası yüzde 5.43 ve ardından, Garanti Bankası yüzde 5.45 aşağıdaydı.

DOLAR 1.34 YTL'NİN ÜZERİNE ÇIKTI

Global kredi piyasasında yaşanan kaygıların gelişen piyasalarda yeniden bir satış dalgasına neden olmasıyla lira, son iki ayın en düşük seviyesine gerilerken, bono faizi de yüzde 18 düzeyinin üzerine çıktı.

Bankalararası spot piyasada1.3370/1.3420 YTL'den açılan en iyi dolar alış ve satış kotasyonları, kısa bir süre sonra 1.34 seviyesinin üzerine çıktı. Böylelikle lira, dünkü spot kapanışına göre yüzde 2.65 değer kaybetmiş durumda. Dolar/YTL paritesi en son 13 Haziran'da 1.34'ün üzerine çıkmıştı.

Raymond James Portföy Yönetimi Direktörü Kağan Candan, kredi piyasasında yaşanan sorunların ardından "hasar tespiti"nin yapılacağını ve piyasalarda bir normalizasyonun görüleceğini söyledi.

Candan, "Kısa vadeli bir aşağı yönlü trendden söz edebiliriz. Bu durumun 2-3 hafta daha devam edeceğini düşünüyorum. Ancak küresel ekonomide bir kırılmadan ya da uzun vadeli bir trend değişikliğinden söz etmek için ABD'de ılımlı büyüme-düşük enflasyon dengesinde bozulma yaşanması gerekiyor" dedi.

Bono tarafında ise dün yüzde 17.69'dan kapanan 6 Mayıs 2009 vadeli gösterge kıymetin ortalama bileşik faizi yüzde 18.21'e yükseldi.

Candan ayrıca, içeride de Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı adaylığının ardından yaşanacak gelişmelerin de yakından izleneceğini sözlerine ekledi. Gül'ün adaylığı, önceki akşam kesinleşmesinin ve MHP'nin de oylama sırasında Genel Kurul'a gireceği yönündeki açıklamasının 367 şartını sağlamasının ardından belirsizliği artırıcı bir unsur olarak görüldüğünden piyasalar üzerinde baskı oluşturuyor.

Ancak, piyasa uzmanlarına göre, piyasadaki esas belirleyici unsur dış dinamikler olmaya devam ediyor. Önceki akşam ABD merkezli bir fon, elindeki kıymetleri çok düşük fiyattan satmak zorunda kalmamak için müşterilerinden yatırımlarını geri alma başvurularını geri çekmelerini isterken, Kanadalı bazı finans kuruluşları da ellerindeki kısa vadeli borçlanma kâğıtlarının yarattığı sorunlar konusunda uyarılarda bulundu.

Bu açıklamaların ardından global piyasalarda risk iştahını gösteren endeksler sert şekilde düşerken, ABD mortgage piyasasındaki bozulmanın daha geniş kapsamlı bir finansal sorun haline geldiği yönündeki kaygılar da artıyor.

ATA YATIRIM BAŞ EKONOMİSTİ TOGUÇ: TEMKİNLİ OLUNMALI

Ata Yatırım Baş Ekonomisti Nurhan Toguç, piyasalardaki son duruma ilişkin olarak, değerli YTL, yüksek cari açık, petrol fiyatları gibi konuların Türkiye'yi riskli ülkeler arasına soktuğunu ileri sürerek, ''son derece temkinli olunması gereken bir süreçteyiz'' yorumunu yaptı.

Toguç, yaptığı açıklamada, bugün itibarıyla borsadaki kayıplara dikkati çekerek piyasaların son durumunu değerlendirdi. Türkiye için olumlu olan tek durumun faiz oranlarının yüksekliği olduğunu dile getiren Toguç, şunları söyledi:

''Fakat global likiditede bozulma söz konusu olursa faiz oranları bile Türkiye'yi korumaya yeterli olmayacaktır. Son derece temkinli olunması gereken bir süreçteyiz. Bu durumun kalıcı veya geçici olduğunu söyleyebilmek için çok erken. Büyüme beklentileri önemli. Endekse ilişkin rakam telaffuz edemiyorum ancak bulunduğu seviyelerin altını görme şansı var. Bir şey söylemek için hala erken ama gidişat iyi görünmüyor. Hedge fonlarına satış geliyor. Bunun burada duracağını söylemek zor. Beklenen birtakım veriler var, FED'in kararına bakmak lazım. Alıma geçmeyi asla tavsiye etmiyoruz.''

GEDİK YATIRIM ARAŞTIRMA MÜDÜRÜ MUTLU: KAYIP GAYET NORMAL

Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Onur Mutlu da yaptığı açıklamada, Borsadaki kaybın gayet normal olduğunu, sorunların hem Avrupa'da hem
ABD'de derinleştiğini belirterek, ''Dolayısıyla global likidite krizine doğru bir gidişat olursa, ki şu andaki tedirginlik ve borsalardaki derin düşüşün nedeni bu, tabii ki borsalarda daha derin düşüşler görme ihtimalimiz var'' görüşünü aktardı.

Piyasalarda şimdiden bir kaliteye kaçış hareketi görüldüğüne dikkat çeken Mutlu, Türkiye'nin, borçluluk oranları ve yüksek cari açığıyla kırılganlığı yüksek ülkeler arasında yer aldığını, bu nedenle en çok etkilenen ülkeler arasında olabileceğini kaydetti.

Mutlu, dünyada boyutu kestirilemeyen bir geri ödenmeyen kredi problemi bulunduğunu ve bu sorunun türev araçlar vasıtasıyla başka menkul kıymetlere de sirayet etmiş olduğunu belirterek, birçok finans kurumunun söz konusu menkul kıymetlere yatırım yaptığı için buradan büyük zararlarla karşılaşabileceğini belirtti.

Sürecin devamında, ABD başta olmak üzere hızlı bir şekilde talep daralması ve ekonomilerde çok hızlı bir yavaşlamanın gündeme
gelebileceğini söyleyen Mutlu, Amerikan Merkez Bankasının (FED) faizlerde acilen indirime gitmek zorunda kalabileceğini dile getirdi.
Mutlu, teknik analistlerin, borsada 45 bin 500 desteğine kadar çekilme olabileceği yorumlarının gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek, ''Konu, uluslararası likidite krizine dönüşmek üzere gibi görünüyor ve bu da çok olumsuz bir gelişme'' dedi.

"HEDGE FONLARDA BÜYÜK SATIŞ OLURSA..."

İnter Yatırım Yurt Dışı Piyasalar Satış Müdürü Şebnem Uysal ise piyasalardaki dalgalanmanın tamamen yurt dışındaki tutsat (mortgage)
piyasalarındaki likidite sıkışıklığından kaynaklandığını, global fonların riskli olan hisse senetlerinden çıktıklarını belirtti.

Bundan da gelişmekte olan piyasaların etkilendiğini ifade eden Uysal, Türkiye'nin de bu gelişmelerden nasibini aldığını söyledi.
Bugün yurt dışındaki hedge fon müşterileri için Eylül ayından evvel paralarını çekmek için son gün olduğuna işaret eden Uysal, ''Bugün yurt dışı hedge fonlarda büyük satış olursa o zaman panik daha fazla artar. Endeks 48 bin seviyesinin altında bir haftadan uzun kalırsa, tekrar yurt dışından ikinci büyük dalganın geldiğini, bizi çok daha aşağı seviyelere çektiğini göreceğiz'' dedi.

Uysal, piyasalardaki dalgalanmanın cumhurbaşkanlığı seçim ile hiç bir alakasının olmadığını söyledi.

Şebnem Uysal, borsada en fazla yüzde 72,5 olan yabancı payının dalgalanmadan dolayı yüzde 71'lerin altına düştüğünün söylenebileceğini
kaydetti.

KÜÇÜK ÇAPLI KRİZ GÖRÜŞÜ

Finans Yatırım Yurtiçi Satış Birim Müdürü Şevket Keresteci de, Borsa'daki düşüşün tamamen yurt dışındaki hareketlere bağlı olduğunu
belirterek, ''Dünyadaki ekonomik dalgalanmalar, özellikle ABD'deki kredi ve Mortgage piyasalarında yaşanan problem bize de yansıdı''
değerlendirmesinde bulundu.Şu an ABD'deki hareketlerin izlendiğini ifade eden Keresteci, yurt
dışındaki düşüşün devam etmesi durumunda Türkiye'de borsanın geriye gideceğini, bunun globalleşmenin bir etkisi olduğunu söyledi.
Borsadaki hızlı düşüşü küçük çaplı bir kriz olarak nitelendiren Keresteci, Türkiye'deki yatırımcılara ''panik yapmamaları'' tavsiyesinde bulunarak, ''Yatırımcı neticede yeni pozisyon açmamalı. Zararı sineye çekip beklemeli'' görüşünü dile getirdi.

KAPALIÇARŞI'DA DURUM

Kapalıçarşıda ise döviz fiyatları yükseldi.Kapalıçarşı'da 1,3370 YTL'den alınan dolar 1,3390 YTL'den satılıyor. 1,7990 YTL'den alınan avronun satış fiyatı ise 1,8030 YTL oldu.

Dünkü kapanışta dolar 1,3050 YTL, avro ise 1,7700 YTL olmuştu. Kapalıçarşı esnafı dövizdeki yükselişin nedenini yurt dışı piyasalara bağlarken, yükselişlerin devamını öngördüklerini bildirdi.Çarşı esnafı yükselişlerde yurt dışı piyasalar kadar içerideki
Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin de etkili olduğu görüşünü savundu.

TCMB'DEN LİKİDİTE AÇIKLAMASI

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) dün yaptığı toplantıda, kısa vadeli faiz oranlarını beklendiği gibi değiştirmedi. Toplantının ardından yapılan yazılı açıklamada, faiz indirimi için yine son çeyrekte başlayabileceği görüşü yinelenirken, uluslararası likidite koşullarını yakından izlendiği bildirildi.

Merkez Bankası ayrıca, bugünden geçerli olmak üzere günlük döviz alım ihalelerinde alım tutarını ve opsiyon miktarını düşürdü.

Sabah saatlerinde yapılan açıklamada, "Son günlerde gelişmiş ülke konut ve kredi piyasalarındaki olumsuz gelişmelerin etkisiyle diğer gelişmekte olan ülke piyasalarında olduğu gibi ülkemiz piyasalarında da oynaklığın arttığı gözlenmektedir. Bu nedenle, 15 Ağustos 2007 tarihinden itibaren günlük döviz alım ihalelerinde alımı yapılacak tutar 15 milyon ABD doları ihale ve 30 milyon ABD doları opsiyon olmak üzere en fazla 45 milyon ABD dolarına düşürülmüştür" denildi.

AJANSLAR