İş hayatında 'öteki' olmak

"Beyaz, Türk, erkek ve Sünni biri olarak toplumda, erkin sahibi sınıfın içinde yer alırken, eşcinsel kimliğimi açık etmemle birlikte listenin dibine düştüm. İşte o zaman bu ülkede farklı olmanın, azınlık olmanın, öteki olmanın, Kürt, Alevi, Ermeni olmanın ne demek olduğunu sorgulayarak değil, yaşayarak öğrendim. Yeri gelince sorunlu bir kişi, bir ucube; yeri gelince fındık fıstık atabilecekleri bir insan oldum. Sevdiğimle okulda hiç elele yürüyemedim. Stadyum konserlerinde ona sarılamadım, derse giderken öpemedim... " Bu sözler ODTÜ'de makine mühendisliğinde okuyan Emir Birant'a ait. Eşcinsel olmanın zorluklarını okul gazetesinde kaleme alan Birant, yaşadığı sıkıntıları dile getiriyor. Ve o bu düşüncesinde yalnız değil. Bugün dünyanın birçok yerinde, başta da eşcinselleri koruyan net bir yasa olmayan ülkemizde, eşcinseller gelecek kaygısı taşıyor...

GÜNAH MI, HASTALIK MI?
Eşcinsellik, yaklaşık 280 yıl önce dini bir suç sayılıyor ve Hıristiyan yasaları çerçevesinde eşcinseller, idam cezası ile yargılanıyordu. 18. yüzyılın sonlarında ise 'zihinsel bir hastalık' olarak tanımlandı ve psikologlar ve psikiyatristler, eşcinselliği heteroseksüelliğe çevirmek için terapi yöntemlerini araştırdı. Bu dönemde uygulanan en bilindik yöntemler ise elektroşok ve hadım etme idi. Eşcinselleri koruyan yasalar ise, dünyada Amerikan Psikiyatri Derneği'nin 17 Mayıs 1974'te, eşcinselliği, zihinsel bozukluklar listesinden çıkarması ile başladı. Artık ispatlanmıştı; eşcinsellik zihinsel bir hastalık değildi ve tıpkı heteroseksüellik gibi cinsel bir yönelimdi. 17 Mayıs tüm dünyada 'Homofobi Karşıtı Günü' olarak kutlanmaya başladı. Ülkemizde de örgütlenmeye başlayan eşcinseller, Kaos GL önderliğinde iki yıldır 17 - 18 Mayıs günleri ODTÜ Üniversitesi'nde homofobi karşıtı buluşmalar düzenliyor.

HANİ HERKES EŞİTTİ...
Geçtiğimiz haftalarda BP'nin başarılı CEO'su Lord Browne'un eşcinselliğinin medyaya yansımasının ardından istifa etmesi, işyerinde eşcinsellerin yaşadığı problemleri gündeme getirdi. Hakları yasalar tarafından açıkça korunan dünyaca ünlü ve başarılı bir işadamı bile istifa etmek durumunda kalıyordu. Ülkemizde ise gayleri ya da lezbiyenleri koruyan net bir yasa yoktu. Anayasada din, dil, cinsiyet, ırk ve benzeri nedenler fark etmeksizin, herkesin eşit olduğu yasası yer alıyor ve bu maddeye eşcinselliğin de girdiği var sayılıyordu. Ülkemizdeki gay ve lezbiyen örgütleri, birçok kez anayasaya açık bir madde eklenmesi için başvuruda bulundu ama bu değişiklik gerçekleşmedi.