Sınava hazırlanırken diyet yaparsa aklı yemekte kalır

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan, çocuk beslenmesiyle ilgili okurlardan gelen soruları yanıtladı:

* Çocuğum ders çalışırken bir şeyler atıştırmaktan hoşlanıyor; sizce ne verebilirim?

Ders çalışırken yemek yeme alışkanlığı doğru değil. Derse ara verip bir şeyler atıştırabilir. Bunun için de sebze ve meyve öneririm.

* Çocuğumla birlikte egzersiz yapmalı mıyım?

Çocuk egzersizi ile büyüklerinki farklıdır. Ancak çocuğunuzu egzersize özendirebilirsiniz. Çocuk devamlı evde vakit geçiriyorsa obez olmaya meyillidir. Egzersiz; başlangıçta vücuttaki karbonhidratları kullanır ancak 30 dakikadan daha uzun olursa karbonhidrat değil yağı yakmaya başlar. Çocuğun mutlaka anormal yorucu spor yapması gerekmiyor. Küçükler için koşmak ve bahçede grup oyunları; adolesan yaş grubunda ise bisiklet ve dans önemlidir. Can alıcı iki spor var yüzme ve basketbol; hem boyu uzatır hem de obeziteyi önler. Bahçe ve park oyunları oynaması sağlıklıdır.

* Oğlum ilkokulda ve tombul; kek ya da poğaça hiç mi vermeyeyim?

Arada verilebilir. Sorun sadece kek-poğaça değil; asıl diğer yağlı ürünleri ne kadar tükettiğine bakmak lazım. Poğacayı devreden çıkartıp cips koyuyorsanız hata yaparsınız.

2 YAŞINDAN SONRA LİGHT

* Sabah kahvaltısında mısır gevreği hazırlıyorum sizce doğru mu?
Kahvaltıda neyi tercih etmeliyim?

Çocuğunuza sabah kahvaltısı yaptırdığınız ve bu alışkanlığı geliştirdiğiniz için öncelikle tebrik ederim. Kahvaltıda mısır gevreği olabilir; bunun içine müsli denilen karışımlar, kuru meyveler konulabilir, ceviz ve fındık eklenebilir. Yoğurtla hazırlanabilir. Süt konduktan ve hele tatlandırıcı olarak bal kullanıldığı zaman sağlıklı bir kahvaltı hazırlamış olursunuz.

* Çocuğum OKS'ye hazırlanıyor ve kilo aldı; bu dönemde diyet yapması başarısını etkiler mi?

Etkileyebilir. Çünkü aklının yemekte olmaması gerekli. Fakat stresten yemek yiyenler var. Aşırı yeme eğilimine girenlere ara vererek ders çalışmayı önerin. Stresi artırmak yerine, arada çocukla konuşup onu rahatlatıcı bir ortam oluşturulmalı. Fransa İmparatoru Napolyon Bonaparte bile sınavdan korkarmış! Bu korkusunun normal olduğunu ona hatırlatın.

* Kızım 1n yaşında ve kilolu ama hala her akşam süt içiyor. Acaba diyet süt mü versem?

Çocukta eğer aşırı derecede kilo varsa light ürünler denenebilir. İki yaşından sonra light ürünler çocuklar tarafından kullanılabilir.

* 2.5 yasında bir kızım var ve şok olmayın ama 10 kilo! Evet, sadece 10 kilo ve boyu da yaşıtlarından 1-2 cm kısa. Bu kadar zayıf olması canımı sıkıyor; sizce bir şey yapmalı mıyım?

Bu tarz durumlarda kesinlikle doktora gidilmeli. Gerekli tetkikler yaptırmalı. Anemi, alerji, idrar yolu iltihabı ya da beslenme hataları olup olmadığı detaylıca araştırılmalı. Beslenme öyküsü incelenerek herhangi bir hata varsa düzeltilmeli. Daha sonra beslenme programı sağlıklı olarak yeniden düzenlenmeli.

SÜTÜ SOĞUK DEĞİL ILIK İÇİRİN

* Yemek yerken oğlum sofrada çok konuşuyor ve yemekler genellikle öylece bekliyor; ne yapabilirim?

Yemek sırasında konuşan çocuklar yeterli besinleri alamadıkları için zayıf kalabilir. Ayrıca bu çocuklarda yemekleri çiğnemeden tüketmeleri haklinde obezite de görülebilir. Bunlara dikkat etmek lazım. Konuşmaya başladığında 'önce yemek bitsin sonra konuyu anlatırsın' şeklinde uyarılarda bulunulmalı. Yemeğine konsantre olması sağlanmalı.

* Oğlum balığı çok sevmiyor, yutamadığını söyleyip öylece bekliyor, uğraşarak yediriyorum. Balıktaki besin ette ve tavukta da var mı?

Protein bakımında düşünüldüğünde evet, et ve tavuk da tüketilebilir. Ancak balıktaki omega-3 özellikle çocuk zihinsel gelişimde önemlidir. Çocuk balık yemiyorsa en azından omega-3 yağı takviyesinde bulunulmalı. Bunun yanısıra semizotu ve fosfor içeren diğer sebzelerle takviyede bulunulmalı.

* Keçiboynuzunun un haline getirilerek çocuklarda kullanılmasının, özellikle kemik yapısının gelişmesinde yararlı olacağını duymuştum. Acaba dokuz aylık bebeğe uygulanabilir mi?

Bu dönemde D vitamini, desteklenmesi gereken ana maddelerden değil. Dokuzuncu aydaki çocuk D vitaminini doğal yoldan alır. Çocuğu güneşe çıkartmak yeterlidir. Doğru beslenmeyle bu tarz şeylere gerek kalmaz.

* 10 yaşındaki kızım sabah bir bardak süt içtikten sonra kahvaltı yapmak istemiyor ve öylece okula gidiyor. Sizce doğru besleniyor mu?

Hayır. Sabah kahvaltısı önemlidir. Sütün yanında bir dilim ekmek ve peynir olsa daha iyi olur. Sütün ayrıca ılık içmesini öneriyorum. Okulda saat 10.00 gibi kahvaltı yapabiliyorsa bu süt yeterli olabilir. Bunun yanısıra peynir ve marulla yapılan ev sandvici hazırlayın. Yanında olursa zevkle tüketir. Bu yaş grubu biraz tembel olduğundan o istemeden siz yanına koyun.

* 3 yaşındaki kızıma iştah şurubu veriyorum sizce bu doğru mu?

İştahsızlık varsa mutlaka uzman bir hekime müracaat ederek gerekli testlerin yaptırılmasını öneriyorum. Ayrıca iştahsızlık için hemen ilk olarak şurup tercih edilmemeli. Sağlıklı beslenmesi ana hedef olmalı.