Plaka sınırlandırmasına motosiklet formülü

İlkokuldayken öğretmenlerimiz bizlere bir köylünün kuyuya taş atması ve diğer sağlıklı köylülerin o taşı kör kuyudan çıkarmaları hikayesini anlatırdı. Geçen hafta buna benzer bir hikaye yaşadık. Trafik problemi için biri kuyuya taş attı ve bir hafta boyunca sokaktaki insan dahil bunu konuştu. Bende bu konu ile ilgili kuyuya taş atmak ve İstanbul'un trafik sorununu çözmek ve plaka sınırlandırmasına karşı düşünülen formülü sizlerle paylaşmak istiyorum. Trafik sorununun en etkin, pratik ve ekonomik çözümü: Motosiklet kullanımını yaygınlaştırmak... (Bugüne kadar hiç kimsenin aklına dahi gelmemiş olması Türkiye'ye has bir durum.) Başta İstanbul olmak üzere ülkemizin büyük şehirlerinin çok ciddi sorunu haline gelen trafik sıkışıklığı vatandaşlarımızı da isyan eder hale getirmiş, bir çok kesimden de çeşitli çözüm önerileri yoğun olarak ortaya atılmıştır. Çözümleri kısa vadeli ve uzun vadeli çözümler diye ikiye ayırabileceğimiz gibi zor, pahallı, kolay ve ucuz çözümler diye de ayırabiliriz. Maalesef uzun vadeli, pahalı ve de zor çözümler doğal olarak çok ciddi sorunları da beraberinde getirecektir. Bugün tüm büyük şehirlerimizin yollarını genişletmek, yeni yollar açmak, metro, tüp geçit, üst geçit, kavşak, köprü vs. yapmak belki ciddi çözüm sağlayacaktır ancak maliyet, zaman açısından sonunun ne olacağı tam olarak da bilinmemektedir. Dolmuş, taksi gibi araçları trafikten men etmek, araç sayısını kısıtlamak gibi ütopik çözümlerin de bu işten geçinen kişi, kuruluş ve de sektörlerin çok zor durumda kalmalarına neden olacağı da aşikardır. Çözüm kolay değildir. Önerilenlerin belli bölümlerinden oluşacak uzun vadeli çözümler alelacele değil doğru planlama ile yapılırsa arzulanan sonuçlara ulaşılabilir. Ancak kısa vadede en etkin ve en ekonomik çözüm nedense, belki de bilinçli bir şekilde gündeme gelmemektedir. Bugün gelişmiş ülkelerin değişik şekillerde trafiği rahatlatabilmek amacı ile çeşitli uygulamalarla teşvik ettiği motosiklet kullanımı, maalesef ne yetkililerin ne de önerilerde bulunanların gündemine bir türlü gelmemektedir. Motosiklet bugün bir taşıt olarak bir yerden bir yere ulaşmada en ekonomik olanıdır. Diğer araçlara oranla 1/6 oranında yakıt harcar, 1/4 oranında asfalt eskitir, 1/3 oranında havayı kirletir, 1/4 oranında yer kaplar. Motosiklet kullanımının artması ile sadece trafik rahatlaması sağlanmış olmaz, ayrıca dış ticaret açığının en önemli kalemi petrol giderinin azalmasına ciddi katkısı olur. Vakit tasarrufu da diğer ciddi bir katkıdır. Bugün Londra'da, Tokyo'da araçlar şehir merkezine girdiklerinde günlük bir bedel ödemektedirler (congestion tax). Ancak iki tekerlekli araçlar bundan muaftır. Bu da çok başarılı olmuş bir uygulamadır. Birçok şehirde park yeri sorunu şu anda bile çok ciddi boyuttadır. Motosikletler yol kenarında dahi park etseler hiçbir zaman tıkanmaya sebep olmazlar... Benzer uygulamaları dikkate alarak trafik sorununa pratik çözüm için motosiklet kullanımını artıracak formül önerileri aşağıdadır:
1) Trafik Kanunu'ndaki AB'ye uyum çerçevesindeki değişiklik taslağının bir an önce TBMM'de onaylanması;
* Trafikte Motosikletlere geçiş önceliği hakkının verilmesi
* Ehliyet konusunun kademelendirilerek basitleştirilmesi
* Kask kullanımı ile ilgili gerekli standardın getirilmesi
2) Motosikletlerden alınan vergilerin Avrupa Birliği standartlarına indirilmesi;
3) Motosikletlerden köprü ve otoyol geçiş ücreti alınmaması;
4) Şehrin belli caddelerinde sadece motosikletlerin park edebileceği motoparklar oluşturulması;
5) Şehir merkezlerine giriş yapan dört tekerlekli araçlardan günlük ücret alınması;
6) Motosiklet kullananların motosiklet ile ilgili tüm giderlerinin vergiden muaf tutulması. Motosiklet kullanımı ile; sadece trafikteki mevcut araçların yüzde 5'i motosiklet kullanmaya yönelse bile bugünkü trafik çilesi ciddi şekilde azalacaktır. Ben de bu fikirlere sahip olduğum için MOTED' in bu görüşünü aynen sizlerle paylaşıyorum.