Geçtiğimiz yıl doğal gaz fiyatı sebebiyle kriz yaşayan Rusya ve Ukrayna, şimdi de Orta Asya doğal gazından daha çok pay alma yarışına girdi.
Bölgenin ucuz doğal gazına göz diken iki ülke, üst düzeyde yaptığı diplomatik ziyaretlerle ilişkileri geliştirmeyi planlıyor. Son dönemlerde doğal gaz meselesinin gündemden düşmediği bir sırada harekete geçen iki ülke bölgedeki doğal gaz zengini Özbekistan ve Türkmenistan'dan daha çok doğal gaz satın almanın yollarını arıyor.
Rusya ilk etapta Özbekistan'dan satın aldığı 9-10 milyar metreküp dolayındaki gaz miktarını 15 milyara çıkarmayı planlarken, Ukrayna, Özbekistan Başbakanı Şavkat Mirziyoyev'in 19-20 Şubat tarihleri arasında Kiev'e yaptığı ziyarette bu ülkeden 20 milyar metreküp doğal gaz satın alabileceği mesajını verdi. Ukrayna doğalgaz ihtiyacının yüzde 35'ni Rusya'dan, yüzde 20'sini kendi üretimi, yüzde 45'ni ise Türkmenistan'dan karşılıyor.
Yılda
ortalama 70 milyar metreküp doğal gaza ihtiyacı olan Ukrayna'nın şimdi de bunun 20 milyarını ucuz gördüğü Özbekistan'dan karşılama planını yapıyor.
REKABET BÖLGE ÜLKELEİRİNE YARAYACAK
Özbekistan ile birlikte Türkmenistan'ı da yakın takibe alan Ukrayna ve Rusya'nın bin metre küpünü 100 dolara buldukları ucuz doğal gaz alımı üzerindeki rekabetin fiyat artışına neden olabileceği belirtiliyor. Ukrayna'nın Özbekistan'dan daha yüksek fiyat teklif etmesi durumunda Özbekistan'ın ihracatını daha çok bu ülkeye yapacağı ve bunun da Rusya'ya verdiği doğal gazda kademeli olarak azaltmaya gidebileceği dile getiriliyor.
2 trilyon metreküp dolayında tahmin edilen doğal gaz rezervi ile şu anda yılda ortalama 60 milyar metreküp doğal gaz üreten Özbekistan'ın gazını başka ülkelere ihraç edecek seçeneği olmadığından doğal gazı yarı fiyatına satmak zorunda kaldığı belirtiliyor.
Özbekistan şu anda ihraç ettiği doğal gazın bin metreküpünü 100 dolardan satıyor. Rusya, Orta Asya'dan 100 dolara aldığı doğal gazı 230-250 dolar arasında değişen karlı bir fiyatla başka ülkelere satmakta.
Türkmenistan'la 2007-2009 aralığında bin metreküpü 100 dolardan olmak üzere toplam 161 milyar metreküp için işi sağlama alan Rusya, benzer anlaşmayı Özbekistan'la da yapmıştı. Rusya'nın Özbekistan ile 2012 yılına kadar bin metreküpü 100 dolar olmak üzere yılda ortalama 10 milyar metreküp doğal gaz satın alma anlaşması bulunuyor.
Bu arada Rusya'nın şimdiden bu miktarı artırarak 15 milyara çıkarmak istediği belirtiliyor.
Orta Asya'da doğal gaz savaşları
