|
 |
 |
 |
 |
|
Oruç profesyonel sporcu için ciddi tehlike!
Ramazan ayında oruç tutmak isteyen profesyonel sporcuları ani bayılmalar, tansiyon ve şeker sorunları bekliyor. Spora yeni başlamak isteyenlere uzmanlar, 'ramazan ayının bitmesini bekleyin' önerisinde bulunuyor. İftarın ve sahurun ardından yediklerinizi hazmetmek için halı sahaya çıkmak yerine açık havada yürüyün yeter....
Ramazanda spor yapılır mı', sorusuna uzmanlar "amatörler için şartlı evet, ancak profesyoneller için kesinlikle hayır" yanıtını veriyor. Nitekim bu yıl Türkiye'nin üç büyük futbol kulübü Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş da kendi içinde karar alarak oruca sınır getirdi. Futbolcular bu ramazan maçtan bir gün önce ve maç günü oruç tutamayacak. Profesyonel sporcular için kulüplerinin doktorları özel programlar çıkartıyor ancak siz bir amatörseniz, Anadolu Sağlık Merkezi'nden Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Semih Akı'nın , oruçluyken spor yapılıp yapılamayacağı konusundaki yanıtlarını okuyun:
* Hem oruç tutup hem de spor yapılabilir mi?
Amatör sporcular için hiçbir sorun yok. Ancak bazı noktalara dikkat etmek gerekir. Sporu, sabah erken saatlerde yani sahura kalktıktan 2-3 saat sonra ya da akşam saatlerinde, iftardan 2-3 saat sonra yapmak en doğrusu. Yani hiç olmazsa beslenmenin üzerinden 2-3 saat geçtikten sonra yapılması en ideali. Çünkü uzun süren orucun ardından, mesela öğleden sonra spor yaparsanız, çok uzun süre aç kaldığınız için kan şekeriyle ve metabolizmayla ilgili bazı problemlerin ortaya çıkacağı kesin. Onun için oruç tutanlar, herhangi bir sportif aktivitede ya da amatörce birtakım egzersizlerde bulunmak istiyorsa; sahurdan ve iftarın ardından 2-3 saat sonra yapılması en uygunu. Ama profesyonel sporcular için aynı şey geçerli değil. Profesyonel sporcuların oruç tutmaları çok sakıncalı.
* Yapılacak sporun süresi ya da şiddeti önemli mi?
Oruçlu olarak spor yaparken dikkat edilecek önemli bir nokta da bu. Bu konu spor yapacak kişinin egzersiz alışkanlığıyla ilgili. Kişi uzun süredir, amatör olarak bu sporla uğraşıyorsa, aynı sporu oruçluyken sürdürmesinde bir sakınca yok. Çünkü zaten kişinin o spora karşı adaptasyonu vardır. Ama dikkat etmesi gereken, ramazan ayı süresince sporun dozunu düşürmektir.
* Ramazan ayı süresince yeni bir spora başlamak doğru olur mu?
Kişinin ramazan ayı süresince, daha önce hiç yapmamış olduğu bir spora yönelmesi çok doğru bir davranış değil. Çünkü kişinin vücudu o spora alışkın değildir ve zorlanır. O yüzden yeni bir spora başlamak isteyenler, bunu ramazan ayı sonrasına ertelemeli. Ama yürüyüş tarzı bir spor yapmakta hiçbir sakınca yok. Yani kısacası kişi, daha önceden yaptığı bir sporu, oruç süresince çok rahatlıkla sürdürebilir. Ama, dozunu bir miktar düşürmek gerekir.
* Orucun yaratacağı birtakım olumsuzluklara sporun faydası olabilir mi?
Sporun bu tip olumsuzluklara bir faydası olacağını zannetmiyorum.
* Oruç tutarken spor  yapması kesinlikle tehlikeli olan bir grup var mı?
Oruç tutarken spor yapılırsa, tansiyonla ya da vücut ve şeker metabolizmasıyla ilgili sorunlar meydana gelebilir. Bu da kişinin ani bayılmasına sebep olabilir. Bayılmaları göz önünde bulundurduğunuz zaman, oruçluyken ekstrem sporlardan uzak durmak gerekir; yamaç paraşütü ya da dağcılık gibi. Çok uzun süre koşmak da tehlikeli olabilir. Ama zaten bunlar profesyonel sporlar. Profesyonel sporcuların kesinlikle oruç tutmaması gerekir. Amatör sporcular için oruç tutmanın hiçbir sakıncası yok; uygun saatlerde yapıldığı, süresi ve dozajı azaltıldığı sürece!..
* Oruç süresince ara verilmesi gereken sporlar var mı?
Hafif sporları sürdürebilirsiniz ama ağır sporlara ara vermekte fayda var. Özellikle de kardiyovasküler sisteme dayalı sporlara ara vermek gerekir. Örneğin atletizm, yüzme, basketbol, voleybol ya da tenis gibi sporlara ara vermek lazım. Ama yelken ya da yürüyüş gibi sporlara devam edilebilir. Ayrıca şunu da belirtmekte fayda var; spor süresince terlemeyle vücutta çok fazla sıvı kaybı oluşur. Oruç süresince sıvı alamadığınız için terlemeyle birlikte, vücuttan atılan bazı temel elementleri yerine koyamıyorsunuz. Bu da vücutta zarar yaratabilir. Oruçluyken spor yaparken göz önünde bulundurulması gereken bir başka nokta da bu. Kalp hızı ve tansiyonun ise oruçlu olup olmamakla ilgisi yoktur.
* Oruç tutma ile spor arasındaki bağlantı nedir?
Normal beslenme koşullarında, spor yapmanın yaratacağı metabolik değişiklikler çok iyi biliniyor. Buna karşılık, oruç tutarken yapılan spora vücut ne cevap verir, bilimsel olarak fazla değerlendirilmiş değil. Yalnızca, dayanıklılık gerektiren sporları yapan atletlere dair yapılan kısıtlı sayıdaki araştırma bize yol gösteriyor.
* Oruç tutarken spor yapmak konusunda ne önerirsiniz?
Hem benim hem de bu çalışmaları yapanların ortak görüşü; oruç tutan sağlıklı genç insanlar, eğer iyi eğitilmiş ve ne yaptıklarını biliyorsa, çok ağır olmayan günlük egzersizleri bir sağlık problemi yaşamadan yapabilirler. Buna karşılık profesyonel sporcular ya da yarışma sporu yapanlar, bu süre zarfında oruç tutarlarsa, ya sağlık sorunu yaşayacaklarını ya da performanslarının düşeceğini bilmeliler.
* İftar ve sahurda sporcuların öncelikli olarak neler yemesi gerekir?
İftar ve sahurda neler yenileceği, o günün yarışma günü olup olmadığına göre değişir. Oruç tutarlarsa profesyonel sporcuların yarışmada performanslarının düşük olacağı unutulmamalı. Ramazan diyeti, sporcu için normal günlük diyete göre pek büyük farklılık göstermez. Ancak, sporcuların yüksek fiziksel aktivitelerinden dolayı daha fazla sıvıya ihtiyaç duydukları da unutulmamalı.
ESRA TÜZÜN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
