|
 |
 |
 |
  |
|
Piller beyne kansız takılıyor
Parkinson gibi hastalıkların neden olduğu hareket bozuklukları, beyne takılan pil ile giderilebiliyor. Bilim-kurgu filmlerindeki gibi beynin içine yerleştirilen elektrotlar kafa tasının içinden omuz bölgesine kadar uzanıyor. Hastalar hayatlarını böyle sürdürürken; pillerini bilgisayar ve uzaktan kumanda cihazı ile kontrol ediliyorlar
Kansız ve hasta ile sohbet ederken beyne yerleştirilen beyin pili ameliyatları konusunda, Amerikan Hastanesi Beyin Cerrahisi Bölümü Uzmanı Dr. Ali Zırh bilgi verdi:
* Beyin pili insana bilim-kurgu filmlerini hatırlatıyor, tıp bunları ne amaçla kullanıyor?
Türkiye'de onlarca kişi beynine taktırdığı pille yaşıyor. Parkinson gibi hastalıkların neden olduğu hareket bozukluğu ve titreme şikâyetlerini ortadan kaldıran beyin pili uzaktan kumanda ile geceleri kapatılabiliyor. Beyin pili ameliyatı olanlar arasında eski orgenerallerden Tahsin Şahinkaya ve gece hayatının ünlü patronlarından Tevfik Dölen de bulunuyor.
* Bu pillerin belirli bir ömrü var mı, şarj edilebiliyor mı?
Tıpkı kalp pili gibi artık beyne de pil takılabiliyor. Ömrü 4 ile 8 yıl arasında değişen beyin pilleri, sadece Parkinson'un değil birçok hareket bozukluğunun cerrahi tedavisinde yaygın olarak kullanılıyor.
* Ameliyatlar kansız olarak mı gerçekleşiyor?
Bizim yaptığımız hareket bozuklukları ve Parkinson hastalığına yönelik girişimler, kafatasına küçük bir delik delinerek yapılan 'kansız minimal invaziv' girişimler olarak adlandırılabilir ancak bu girişimler endoskopik girişimler değildir. Bildiğiniz üzere 'endoskop' denilen aletler ucunda bir küçük kamera ve ışık kaynağı olan cihazlardır. Beyin cerrahisindeki endoskopik uygulamalara beynin su dolaşım sistemi içerisinde yer alan 'ventrikül' dediğimiz anatomik oluşumlar, tümörler ve kanamaların ameliyatları, burundan girilerek yapılan hipofiz bezi tümörü ameliyatları, bazı bel fıtığı ameliyatları örnek gösterilebilir. Hasta beynine elektrotlar döşenirken ameliyat sırasında doktoru ile sohbet edebiliyor. Ameliyattan bir saat sonra ise hayatını etkileyen şikâyetlerden tamamen kurtulurken birkaç gün sonra işinin başına dönebiliyor.
* Tam olarak nasıl yapılıyor?
Ameliyattan önce hastanın kafasına bir kafes geçirilerek bu şekilde MR'ı çekiliyor. MR sonuçlarına göre hastanın özel beyin haritası çıkartılıyor. Her hastanın vücut ağırlığına göre beyin haritası da değişiklik gösteriyor. Doktorlar tüm bu çalışmaların ardından ameliyata başlıyorlar. Kafatasından açılan iki küçük delikten beynin içine 2 micron kalınlığında yani saç kılından daha ince katatellerle giriliyor. Bu sırada hastanın refleksleri kontrol ediliyor. Her bir hücrenin dili var. Bu ameliyatın hiçbir riski yok, haritaya göre ilerleyerek beyinde asıl sorun yaratan bölüme ulaşıyoruz. Bu bölüm aşırı çalıştığı için istem dışı hareketlere neden oluyor. O bölümlere dokunmak bile iki-üç ay iyileşmeyi sağlıyor. Pilin elektrotlarını yerleştirerek bu bölgeleri kontrol altına alıyoruz.
* Bu ameliyatın hata payı ya da riski var mı, ya olmadık bir noktaya dokunursanız sonuçta söz konusu olan şey beyin...
80 mikrondan daha az bir hata payı ile hücrelerin yerini bularak, o bölgeye müdahale ediyoruz. Bir milimetrelik sekme, hastayı kör ya da felç edebilir. Bu nedenle iki türlü müdahale imkanımız var. Ya bu bölgeyi lazere benzeyen bir yöntemle yakıyoruz ya da o bölgeye beyin pili takıyoruz.
* Beyin pili tam olarak nerede duruyor, dışarıdan bakılınca görülüyor mu?
Beynin içine bu yöntemle yerleştirilen elektrotlar, hastanın kafatasının içinden omuz bölgesine kadar uzanıyor. Pil takıldıktan sonra hastanın günlük yaşamında hiçbir kısıtlama olmadığı gibi, her türlü sportif faaliyetini de sürdürebiliyor. Dışardan çok küçük bir yara izi kadar fark edilebiliyor o kadar.
* Bugüne kadar kaç denemeniz oldu?
Amerikan Hastanesi'nde hareket bozukluğu ve Parkinson hastalığı tanısı ile toplam 527 hastaya 55n cerrahi girişim uyguladık. Bu olguların n3 tanesine toplam 70 adet beyin pili taktık. Beyin pili takılan hastaların n0'ı Parkinson hastalığı olan kişilerdi. Üç tanesi de 'distoni' adı verilen vücutta kontrol dışı kasılmaları olan hastalardı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
