* İsteğe bağlı sigortalı olma koşullarında değişiklik var mı? Sigortalının sigortalılık durumu işten çıkarılma, işin son bulması, evlilik vs. gibi sebeplerle sona erebilir. Bu sebeplerle sigortalılıkları kesintiye uğrayanlar için, mevcut sosyal güvenlik kanunlarımızda isteğe bağlı sigortalılık sistemi bulunmakta. SSK ve Bağ-Kur kapsamında olanlar isteğe bağlı sigortalı olabilirken, Emekli Sandığı Kanunu'nda yapılan değişiklikle 21 Eylül 2004'ten itibaren, görevinden ayrılan memurlara da isteğe bağlı sandık iştirakçisi olma yolu açıldı.
Ancak, hali hazırda isteğe bağlı sigortalılık düzenlemelerinde norm ve standart birliği yok. SSK'lı, Bağ- Kur'lu ve Emekli Sandığı kapsamında bulunanlar için farklı koşullar söz konusu. Bununla birlikte isteğe bağlı sigortalılar sağlık yardımlarından yararlanamıyor. Sosyal güvenlik reformu bu konuda yaşanan karmaşayı ortadan kaldırıyor ve isteğe bağlı sigortalılıkta norm ve standart birliği sağlanıyor. SSK'da isteğe bağlı sigortalı olabilmek için 1080 gün prim ödemiş olmak şartı varken, Emekli Sandığı'nda isteğe bağlı sigortalı olabilmek için en az 10 yıl memuriyet şartı söz konusu. Bağ- Kur'da ise Bağ-Kur'a tabi zorunlu sigortalılığı sona erenlerin yanı sıra, 18 yaşını doldurmuş olmak koşuluyla ev hanımları, herhangi bir işte çalışmayanlar, yurtdışındaki vatandaşların yanlarında bulunan ve herhangi bir işte çalışmayan eşleri ve Türkiye'de ikamet eden ve herhangi bir işte çalışmayan yabancı uyruklular isteğe bağlı sigortalı olabiliyorlar. Ocak 2007'den itibaren isteğe bağlı sigortalı olma şartları geçmişe göre daha yumuşuyor ve kapsam genişliyor. Yeni yasaya göre, isteğe bağlı sigortalı olabilmek için, Türkiye'de yasal olarak ikamet etmek ve zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden, son bir yıl içinde 360 günden az çalışmak veya tam gün çalışmayıp günün belli saatlerinde çalışmak gerekecek. Daha önce sigortalı olma şartı aranmazken, 18 yaşını bitirenler isteğe bağlı sigortalı olabilecek. Yeni sistemde sigortalı primini kendi belirleyecek. İsteğe bağlı sigortalılar, prime esas kazancın alt ve üst sınırları (günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı) arasında olmak üzere prim ödeyecekleri kazançları ile prim ödeme gün sayısını kendileri belirleyecek. Mevcut düzenlemelerde, her ay 30 gün üzerinden prim ödenmesi gerekiyor.
